Bizmut

Özellikler

Bizmut, "Bi" sembolü ile gösterilen ve atom numarası 83 olan kimyasal bir elementtir. Bizmut, nitrojen grubundaki (15. grup) elementler arasında en yüksek metalik özellik gösteren ve en az miktarda bulunabilen elementtir. Elemental bizmut, doğal olarak çıkarılabilir olsa da sülfit ve oksit halleri daha sık kullanılmakta olup, bu formdayken daha çok ticari amaçlarla kullanılır. Bizmut; sert, kırılgan, parlak ve kristal yapıda bir elemettir.

Fiziksel Özellikler

Parlak bir yüzey ve sarımsı veya pembemsi bir renk tonuna sahip yumuşak, gümüşi bir metal olan bizmut, yapı olarak kırılgandır ve oda sıcaklığında işlenemez. Erime noktası 271°C (520°F) ve kaynama noktası 1.560°C (2.480°F) olarak belirlenmiştir. Yoğunluğu, santimetre küp başına 9.78 gramdır. Çoğu malzeme katılaştıkça büzülür; fakat bizmut katılaştıkça genişler. Çok az element bizmut gibi davranır. Bu özelliği sayesinde bizmut, tip metal üretiminde kullanılabilir hale gelmiştir.

Kimyasal Özellikler

Bizmut, oda sıcaklığında oksijen ile yavaşça tepkimeye girer. Daha yüksek sıcaklıklarda metal yanarak bizmut oksit oluşturur. Bu tepkimeden oluşan bizmut oksit (Bi₂O₃) metale pembemsi veya sarımsı bir renk verir. Ayrıca bizmut çoğu asitle reaksiyona girer.

Bulunma Sıklığı ve Üretimi

Yer kabuğundaki bizmut bolluğunun milyonda yaklaşık 0,2 parça olduğu tahmin edilir ve bu da onu nispeten nadir bir element yapar. Bizmut, yeryüzünde nadiren saf bir metal olarak bulunur. Bileşikleri genellikle kurşun, gümüş, altın ve kobalt gibi diğer metallerin madenlerinde birlikte bulunur. Bizmutun en önemli minerali, bizmut sülfit (Bi₂S₃) olarak da bilinen bizmutinittir. Dünyadaki en büyük bizmut üreticileri Meksika, Peru, Çin, Belçika ve Japonya'dır.

Uygulama ve Kullanım Alanları

Bizmut metali kırılgandır ve bu nedenle kullanılabilmesi için genellikle diğer metallerle karıştırılır. Kalay veya kadmiyum içeren alaşımları düşük erime noktalarına sahiptir ve yangın dedektörleri ve söndürücüler, elektrikli sigortalar ve lehimlerde kullanılır.

Bizmut oksit, kozmetikler ve boyalar için sarı pigment olarak kullanılırken, bizmut (III) klorür oksit (BiClO) kozmetiklere inci etkisi verir.

Tarihi

Bizmut, MS 1400 civarında adı bilinmeyen bir simyacı tarafından keşfedilmiştir. İlk olarak, matbaalarda kullanılmak üzere "dökme tip" olarak kurşunla alaşımlanmıştır ve genellikle de bu formda kullanılır. Bu sayede, nispeten düşük sıcaklıkta eritilerek çalışılması kolay bir element haline gelir. 1500'lerin başında Georgius Agricola ve 1700'lerin başlarında Caspar Neuman, bu elementin tamamen farklı bir metal olduğunu "tahmin etse" de Claude-François Geoffroy'un çalışmaları sayesinde 1753'te bizmutun bir element olduğu kanıtlanmıştır.

Etimolojisi

Bizmut, 'Weisse Masse'nin (Almanca beyaz kütle) bozulması anlamına gelen "Bisemutum" sözcüğünden gelmektedir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor. Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak... Daha fazla göster

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

Önlem ve Güven

Bizmutun Sağlığa Etkileri

Bizmut ve tuzları böbrek hasarına neden olabilir; ancak bu hasarın derecesi genellikle hafiftir. Büyük dozlarda alındığında ise ölümcül olabilir. Bizmutun vücuda geçebilme şekilleri yutma, soluma ve cilt yoluyladır. Bu yollarla bizmuta maruz kalındığında aşağıdaki gibi etkiler oluşur:

• Soluma: Solunum yolu tahrişine neden olan rahatsız edici bir toz olarak solunum yoluna girer. Kötü nefes, metalik tat ve diş eti iltihabına neden olabilir.
• Yutma: Bizmut sülfit birikimine bağlı olarak mide bulantısı, iştahsızlık ve kilo kaybı, halsizlik, albüminüri, ishal, cilt reaksiyonları, stomatit, baş ağrısı, ateş, uykusuzluk, depresyon, romatizmal ağrı ve diş etlerinde siyah çizgi oluşturabilir.
• Cilt: Tahrişe neden olabilir.
• Gözler: Tahrişe neden olabilir.

Bizmutun Çevresel Etkileri

Bizmut metali toksik olarak kabul edilmez ve çevreye minimum tehdit oluşturur. Bizmut bileşikleri genellikle çok düşük çözünürlüğe sahiptirler; ancak çevrelerindeki etkileri ile ilgili sınırlı bilgi olduğundan dikkatli kullanılmalıdır.