Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Bir Kadının Değerini, Kıyafetleriyle Ölçmeyin!

Bir Kadının Değerini, Kıyafetleriyle Ölçmeyin!
14 dakika
20,203
  • Feminizm ve Kadın Araştırmaları

Bu yazımızda, şu "kıyafet meselesine" gerçekçi ve bilimsel bir bakış kazandırmak istiyoruz. Çünkü çok sık gündeme gelen ve bir nevi kültürel ve etik bir mesele olmasından ötürü "ağzı olanın konuştuğu" bir konu. Elbette herkes fikir yürütebilir; ancak üzerine kafa yormadan, insan haklarını, özgürlükleri, birey haklarını, vs. düşünmeden, daha önemlisi insan biyolojisi/evrimi ve psikolojisini bilmeden nihai yargılara varan yorumlar yapmak son derece yanıltıcı ve hatalı olacaktır. Bu yazımızda bu konuda birkaç cümle sarf etmek istiyoruz.

İlk olarak fotoğraflarını gördüğünüz bu kampanya, Terre des Femmes (Kadınların Dünyası) isimli, 3500 üyeli bir organizasyona ait bir kampanyadır. Almanya'daki Miami Reklam Okulu'ndan Theresa Wlokka ve diğer öğrenciler tarafından tasarlanmış, Türkçeye Evrim Ağacı tarafından çevrilmiştir. 

Tüm Reklamları Kapat

Şimdi konumuza dönelim: konu, "kıyafet meselesi"... Bu meseleyi anlamak için bazı temel noktalarda anlaşmamız gerekmektedir: devir, özgürlüklerin devridir. En azından öyle olmasına uğraşılmaktadır. Böyle bir ortamda kıyafet seçimi, bireysel tercihlerin en başında gelen unsurlardan bir tanesidir. Dolayısıyla bu bakımdan, "kimin ne giydiğine kimse karışamaz" demek yerinde olacaktır. 

Fakat bu argüman, hızlı bir şekilde karşı çıkılabilecek bir argümandır. Zira her ülkede var olan çeşitli yasalar, kıyafetlere belli sınırlar çizmektedir. Örneğin Türk Ceza Kanunu'nun 225. maddesi "Alenen cinsel ilişkide bulunan veya teşhircilik yapan kişi, altı aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır." der. Bu madde kapsamında "çıplak gezmeniz" ve hatta cinsel organlar gibi bölgelerinizi "teşhir etmeniz" suçtur. Ancak tabii ki bunun sınırları yasalarda çok da iyi belirlenmemiştir ve vaka-bazlı ilerlenir. Örneğin kıç kısmını gösteren süper mini-eteklerle sokakta gezmek yasak mıdır? Ya da slip don denen iç çamaşırlarıyla erkeklerin gezmesi yasak mıdır? Peki ya spor müsabakaları için bunları giymek? Bu tür konular oldukça muğlaktır; fakat bir şekilde toplum "yuvarlanıp gider". 

Tüm Reklamları Kapat

Şimdi, yasalara gömülmeksizin, kıyafet meselesiyle ilgili birkaç diğer gerçekten bahsedelim: modern zamanlarda bir dişinin etek, topuk ve meme dekoltesi boyu, bireyin kendisi haricinde hiç kimseyi ilgilendirebilir bir mesele olmamalıdır (yasal suç sınırlarına giren ekstrem örnekler haricinden bahsediyoruz). Kişiler kıyafetlerinin uzunluk ve tiplerini seçmekte tamamen serbest olmalıdır. Bu tartışma, 21. yüzyıla ait bir tartışma değildir. Bilim, teknoloji ve ilerleme çağında bir insanın öyle mi yoksa böyle mi giymesi gerektiğinin konuşulması tamamen gereksiz olmasa da yersizdir. Bunları aşmamız gerekir. Kendimizi bu konuda eğitmemiz ve açık fikirli olmaya odaklamamız gerekmektedir. Objektif ve geniş açılı bir bakış, bu noktaya gelmemizi sağlamaktadır.

Peki ya karşıt cinsiyetin tahrik olması durumu? İşin asıl karmaşıklaştığı ve çıkmaza girdiği nokta burasıdır. Ancak bilimsel ve olabildiğince objektif bir yaklaşım, buna da cevaplar üretebilmektedir. Erkek dişi fark etmeksizin herkesin anlamak zorunda olduğu bir nokta şudur: cinsiyetler birbirlerine karşı cinsel istek duyacak şekilde evrimleşmişlerdir (eşcinselliği şimdilik bir kenara bırakıyoruz). Bu son derece normal ve sıradandır. Dolayısıyla bir insanın diğer bir insanın hareketlerinden, hallerinden, tavırlarından, giyiminden, kuşamından tahrik olması son derece normaldir. Kimse "Sen neden tahrik oluyorsun, olma!" deme hakkına sahip değildir. Bu tür tartışmalarda aşırı duygusallık, bu basit biyolojik ve evrimsel gerçeğin atlanmasına neden olmaktadır. Cinsel tahrik suç değildir, biyolojidir. Bir dişinin bacaklarından, bir erkeğin sakallarından tahrik olmaktan daha doğal hiçbir şey olamaz. Bu nedenle, bunların az veya çok olacak şekilde gösterilmesi veya kullanılması suç kapsamında değerlendirilemez. Bu durumda, etek boyu, topuk boyu, dekolte miktarı gibi unsurlar suç veya engelleme kapsamına girebilecek şeyler değildir.

Ancak... Her birey bu tahrikin sınırlarından ve kontrolünden sorumludur. Özellikle de tahrik olan taraf... İnsanlar birbirlerini tahrik edebilirler; bunu kontrol edemezsiniz. Zira kimin neden tahrik olacağını bilmek bile imkansızdır. Birisi bol elbiselerden tahrik olur, bir diğeri dar elbiselerden. Birisi uzun burunlu ayakkabılardan tahrik olur, bir diğeri spor ayakkabılardan... Birisi sırt dekoltesinden tahrik olur, bir diğeri sırt görünce cinsel isteğini kaybeder. Kimisi uzun sakaldan tahrik olur, kimisi sakalsız erkeklerden... Bunların ucu bucağı, sınırı yoktur. Bunların hiçbirini kontrol etmenin ve öngörmenin de bir yolu yoktur. Üstelik, biraz önce söz ettiğimiz ve az sonra toparlamak için bir kez daha değineceğimiz gibi, söz konusu giyim kuşamsa, tahrik eden taraf suçlu görülemez. Bunun üzerinde durmuştuk ve bu noktanın zaten oldukça açık olduğu kanısındayız.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Ancak burada söylemek istediğimiz daha önemli şey, tahrik olan tarafın da suçlu olmayabileceğidir. Karşıt cinsiyete, onu rahatsız etmeden, dikizlemeden, yaşam alanlarına müdahale etmeden, fiziksel bir baskı uygulamadan bakmak, cinsel bir istek duymak, tahrik olmak suç, ayıp, hata değildir. Kısaca kişi kendi çapında kaldığı müddetçe ve karşı tarafa herhangi bir baskı ve zorlama uygulamadığı, rahatsızlık vermediği sürece elbette tahrik olabilir. Bu hislerin başlangıcı, beyin ve hormon sistemlerimizden kaynaklanır, tercihi bir durum bile değildir. Dolayısıyla ne "Sen neden kısa etek giyiyorsun?" denebilir, ne de "Sen eteğimden neden tahrik oluyorsun?" (tabii genelde ikincisi, karşı tarafın fiziksel ya da sözlü bir müdahalesi sonrası, mecburi savunma amaçlı sarf ediliyor ne yazık ki). Aslına bakılacak olursa biyolojik bir düzlemde cinsiyetlerin karşı tarafı tahrik etme merakı bile son derece doğaldır. Dişiler erkekleri, erkekler dişileri elbette tahrik edecektir! 

Biyolojik yaşam amaçlarımızdan en temeli üremektir ve kültürel yapımız bile uygun bir eş bulma üzerine kuruludur. Buna giden yol da, fiziksel ve zihinsel çekicilikten geçer. Fiziksel çekicilik de, bu tür tahrik unsurlarının kullanımından... Dişilerin makyajları ve kıyafetleri olduğu kadar, erkeklerin sakalları, vücut yapıları (ve bunların sergilenmesi) ve kıyafetleri de eşit derecede tahrik unsurlarıdır. Bu noktada, dişiler ile erkekleri birbirinden ayırmak imkansızdır. Ancak genellikle tahrike boyun eğen taraf erkekler olduğu için ve çoğu toplum ataerkil bir temelde şekillendiği için, baskılanan ve hor görülen taraf da dişiler olmaktadır. Bu da, bu yazının bir kısmını hedef aldığı sorunları doğurmaktadır. Yoksa dişiler "şeytan", erkekler "melek" değildir. Erkekler, biyolojik yapıları, birden fazla dişiyle çiftleşmeye olan biyolojik meyillikleri ve sosyokültürel düzenin verdiği "gaz" nedeniyle çok daha rahat, saldırgan ve isteklidir. Dişiler ise daha içine kapanmaya zorlanmış, daha tekilci, daha uysal olarak görülmektedirler. Bu nedenle dişi tarafından sergilenen her türlü tahrik unsuru daha fazla göze batmakta, daha etkili olmakta, daha fazla konu edinilmektedir. Ancak erkekler de, dişiler de kendi cinsel taraflarını ortaya koyacak çok farklı yöntemlere başvururlar. Bu son derece normaldir! Aynı şekilde, dişiler ve erkeklerin her ikisinin de bu tahrik unsurlarından etkilenmesi de normaldir! Buraya kadar hiçbir sorun yok.

Sorun, bu güdülerini kontrol edemeyen insanlardadır. Engellenmesi ve cezalandırılması gerekenler onlardır; tahrik ettiği iddia edilenler (veya gerçekten tahrik edenler) değil. Burada sözü edilen fiziksel bir kavga için tahrik etmek değildir. Bir maç çıkışı taraftarların birbirine laf sokması gibi bir tahrik ile cinsel tahrik birbirine karıştırılmamalıdır. Maç çıkışı laf sokmak bireysel bir hak değildir. Kıyafet tercihi ise bireysel bir haktır. Her tahrik, aynı kefede değerlendirilmemelidir. Sözünü ettiğimiz şey, kişinin bireysel haklarından kaynaklı olan, hiç kimseye doğrudan zarar vermeyen bir tercihten doğan bir durumdur. Dişiler veya erkekler giydiklerinde özgür bırakılmalıdırlar. Çünkü heteroseksüel 100 erkek ve 100 dişinin bir arada bulunduğu ve birbirlerini tahrik edebilecekleri bir ortamda, 99 erkek/dişi kendini tutabiliyor ve 1 erkek/dişi kendini tutamıyorsa, sorunun kimde olduğu kolayca anlaşılırdır. Toplumsal sözleşmeler (ve yasalar), bireylerin cinsel güdülerini kontrol altında tutmaya zorlamalıdır, onları tahrik eden insanların özgürlüklerini kısıtlamaya değil.

Peki neden? Neden tam tersi yapılamaz? Pek tabii birisi çıkıp "E tahriki önlerseniz, taciz ve tecavüz gibi vakaları da önlemiş olursunuz. Dolayısıyla tahrik olan değil, tahrik eden engellenmelidir." diyebilir. İşte bu noktada birey hakları devreye girmektedir. Hırsızlık kurbanı olmuş bir dükkan ve sahibini hayal edin. Dükkan sahibi, paraları ortada bıraktığı için suçlu tutulamaz. Hırsız, ortada duran paraları çalarak dükkan sahibinin malına göz diktiği ve kişilik haklarına müdahale ettiği için suçludur. Aklı başında hiç kimse kalkıp da "E adam da açıkta bırakmasaydı." diyemez; dese bile modern çağda bu argümanın bir geçerliliği bulunmaz. Eğitim düzeylerinin giderek yükseldiği, evrensel algılarımızın her geçen gün açıldığı bu dönemde insanlar, kendilerini tahrik edebilecek unsurlarla kendi içlerinde mücadele etmekle sorumludurlar. Tahrik kaynakları her zaman var olacaktır ve hepsini ortadan kaldırmanın bir yolu olmadığı gibi, duruma bağlı olarak bunları ortadan kaldırma veya cezalandırma çabası hatalı ve insan haklarına aykırı olabilir. Kıyafet özgürlüğü, bu durumlardan bir tanesidir.

Atlanmaması gereken önemli bir diğer nokta ise, konunun tek taraflı olmadığıdır. İnsanlar bu tür görsellerde genellikle "açık saçık" olan taraflara odaklanırlar. Sanki tek odak noktası oymuş gibi... Biz de bu yazıda öyle bir odak oluşturduk, çünkü bu tür kafa yapısında olanlara bir şeyler anlatmaya çalışıyoruz. Ancak aynı görsel, paranın diğer yüzünü de hedef alıyor ve bizler tarafsızlık çerçevesinde bunu da görmeliyiz. Toplumlar bileklerlerine kadar örtülü, boyunlarına kadar çekili, düz ayakkabı giyenleri "hanım hanımcık", "iyi ev kızı", "tutucu", "bağnaz", "başı bağlı" gibi birçok farklı açıdan tanımlamaktadır. Bunlar illa iyi şeyler olmak zorunda değildir. Dişilere toplumun biçtiği katı kurallı kalıpların bir ifadesidir ve bunlar da, en az aksi durum kadar dikkatle ele alınmalıdır. Vücudunu örtmenin bağnazlık ile ilişkilendirilmesi de büyük hatadır. Bu bir kıyafet tercihidir ve kıyafet tercihlerleri, insanların ideolojilerini ve değerlerini belirlemekte kullanılmamalıdır (her ne kadar, ne yazık ki, son 10+ yılda Türkiye'de bu konu oldukça sıkıntılı bir hal almışsa da). Bir diğer kritik nokta, bazı insanların kapalı giyimi "gizemli" bulması ve ondan da tahrik olmasıdır. Bu insanların sayısı hiç de az değildir; hatta tam tersine, kapalı giyim tarzını hedef alan porno sektörleri dahi bulunmaktadır! Dolayısıyla kapalı giyim tahriki önler diye bir kaide bulunmamaktadır. Böyle bir toplumsal algı yaratılmaya çalışılsa da, bu hataya düşülmemelidir. Türkiye'deki toplum yapısına "kapalı giyim" daha "normal" geldiği ve açık giyin daha uzak, daha Batılı geldiği için sanki sadece tahrik kaynağı olan bu açık giyimmiş gibi bir düşünce yerleştirilmeye çalışılmaktadır. Bu hataya düşmemek gerekir.

Tüm Reklamları Kapat

Bununla paralel olan bir diğer kritik nokta, "alışmışlık"tır. Her toplumun, belli bir zaman diliminde alıştığı bazı standartlar vardır. Bu standartlar, coğrafi konumdan konuma ve zamandan zaman değişir. Türkiye tarihinde kadın ve erkeklerin giyimlerine bakacak olursanız, bugün garipsenecek birçok giyim tarzının geçmişte sıradan standartlar olduğu görülecektir. Dediğimiz gibi toplumlar sürekli olarak evrimleşir. Fakat bu evrimin farklı durakları, bize önemli bilgiler verir. Örneğin Afrika'daki insanlar çoğu zaman sadece genital bölgelerini kapatacak kıyafetler giyerler; bazen onu bile giymezler veya sadece süs eşyaları takarlar. Ancak bu kabilelerde tecavüz oranları sıradan bir modern ülkeninkinden kat kat azdır. Hatta bu kabilelere tecavüz kavramını getirenler, genellikle batılı ülkelere özenerek modernleşen, sonrasında ise o bölgelerde çeteleşen terör örgütleridir. Bu etki göz ardı edilecek olursa, çıplaklık ile birey haklarının taciz ve tecavüz yoluyla ihlali arasında hiçbir bağlantı olmadığı görülür. Burada asıl kritik faktör, o zaman dilimi ve o coğrafya için (çoğu zaman geçici olan) toplumsal normlardır. Bu gerçeğin iki sonucu vardır: bu normdan sapmak, ne yazık ki sorunları beraberinde getirir. Ancak kimse o norma uymaya zorlanamaz (hele kıyafet tercihi gibi basit bir hak konusunda); çünkü kimse doğduğu yeri seçmez. Normdan sapmak isteyene "Git başka yerde yaşa." denemez; bu kolay bir opsiyon değildir. Ancak normdan sapanlara rahatsızlık veren, saldıran kişilere "Başka yere git." denebilir. O yer, genellikle hapishanedir. Daha önce de dediğimiz gibi, zaten asıl sorumlu suçu işleyen taraftır ve suç, açık giyinmek değil, cinsel güdülere engel olma meziyetinden yoksun olmaktır. Sözünü ettiğimiz gerçekten kaynaklanan ikinci çıkarım ise, normların değişkenliğidir. Normlar, toplumun farklı kesimlerinde bile farklı olabilir. Dolayısıyla sadece açık giyim tahrik unsuru olmak zorunda değildir; pek tabii, kapalı giyim de tahrik unsuru olabilir. İki durumda da suçlu taraf giyim tercihinde bulunan değil, o tercihe saygı duymayandır.

Bu konuda bir diğer nokta da, karşıt cinsiyetin bu durumdan duyduğu "rahatsızlık"tır. Son olarak buna da değinelim. Şunu belirtmeliyiz ki, birilerinin "kıyafet seçiminden rahatsızlık" duymak, toplum adına bir sorun yaratamamalıdır. Zira toplumsal bütünlük, her insanın diğer insanları mutlu etmek zorunluluğu üzerine kurulmaz. Bazı hareketlerimiz, bazı diğer insanları rahatsız edebilir. Örneğin birilerinin belli bir siyasi görüşü savunuyor olması bizi müthiş rahatsız edebilir; ancak bu rahatsızlığımız, o görüşün ortadan kaldırılması gerektiği anlamına gelmez. Elbette, rahatsız olan kişinin "rahatsız olma" hakkını da elinden almaz. Rahatsızlık kaynağı olan insanların insani haklarına müdahale edilmediği müddetçe, sadece "rahatsız olma" düzeyinde kalmalıdır. Zira bireylerin "rahatsız olma" hakları vardır; ancak bu hak, rahatsızlık duydukları konunun cezalandırılması veya engellenmesi gerektiğini garanti etmez. Eğer bu tür durumlar şaibeliyse ve karar verilemiyorsa, konu mahkemelerde görüşülür ve karara bağlanır. Fakat söz konusu kıyafet serbestliği ise, bize göre sonuç oldukça açıktır. Vizyonu geniş bir insan, hangi tür rahatsızlık konularını mahkemeye taşıyıp, hangilerini taşımaması gerektiğini zaten bilecektir. Bu nedenle çoğu insan, hangi cinsiyetten olursa olsun vücudun herhangi bir kısmını açıkta bırakan kıyafetleri ciddi bir mesele haline getirmez. Ayıplar, tersler, yanlış bulur; ancak yargı ve ceza peşinde koşturmaz. Unutmamak gerekir ki her ceza yazılı ve yasal olmak zorunda değildir; toplumsal ayıplama da bir çeşit "ceza" türüdür. İlla rahatsız oluyorsanız, bunu karşı tarafın haklarını ihlal etmeyecek şekilde kendi içinizde gösterebilirsiniz. Ancak onlara müdahale etmek, fiziksel bir saldırıda bulunmak, kıyafetleri nedeniyle sözlü ya da fiziksel olarak taciz etmek suçtur. 

İnsan kültürü sürekli bir evrim halindedir. Antik atalarımız, çıplaklıklarından utanmayan toplumlar inşa ettiler. Kıyafetler onlar için "bir yerlerini örtmek" değil, "soğuktan ve dış dünyanın fiziksel zorluklarından korunmak" anlamına geliyordu. Sonradan kültür yavaş bir şekilde "cinsel organları gizlemeye" yönelik bir algıyı evrimleştirdi. Şahsi inançların doktrinleri bu konuda büyük rol oynadı. Ancak şimdi, tersine doğru bir gidiş söz konusu... İnsanlık, tekrardan çıplaklığın doğallığını savunmaya başladılar, toplum ve kültürler o yöne doğru değişiyor. Doğal olan her şey sağlıklı ve normal olmak zorunda değildir; bunu biliyoruz (aksi yöndeki iddiaya "doğallık safsatası" adlı bir mantık hatası deniyor). Fakat kültürler, kuklalar gibi yönetilmiyorlar. İnsanlar kültürel ve ahlaki algıları, bireysel ve toplumsal fikirlerin etkileşimi ve çatışımı altında sürekli evrimleşiyor. Doğal olan işte bu. Binlerce yıldır sürekli olan da bu. Bunun sonuçları da, bu gidişatın doğal bir sonucu.

Uzun lafın kısası, söylemek istediğimiz şu: elbette toplumsal bütünlük ve sürerlilik için iki tarafın da çaba göstermesi faydalıdır, buna bir sözümüz yok. Ancak taraflardan sadece bir tanesi bu çabayı gösterme zorunluluğu ve yükümlüğü altındadır (ve anlamayanlar için o taraf, tahrik olan taraftır; hangi taraf tahrik oluyorsa olsun - genelde erkekler olsa da). Tahrik olmak ayıp ya da yanlış bir şey değil. Biyolojik bir gerçek, sıradan bir tepki. Ancak bunu sorun haline getirmek, tahrik kaynaklarına fiziksel veya psikolojik baskı uygulamaya kalkmak kabul edilebilir değildir. Yukarıda verdiğimiz dükkan-para örneği bunun harika bir örneğidir. Dükkan sahibi dikktali olsa iyi olur; ancak diğer insanların paradan uzak durması ve çalmaması bir zorunluluk, bir yükümlülüktür. Hiçbir medeni kanunda "Efendim sen neden parayı açıkta bıraktın, çaldırmak mı istiyorsun, suçlusun." demeye yer yoktur. Bu belki denir, şahıs mahkeme tarafından azarlanır, vs. Ancak "Sen hırsızı tahrik etmişsin, suçlu olan taraf sensin." denemez (hoş, bu tür bir şey bugünlerde yaşansa çok şaşırtmazdı ama ülke bazında değil de, modern dünya bazında değerlendirelim). Tahrik unsuru ortada olsa bile, tahrike gelmemek birincil sorumluluktur. Sonrasında tahrik kaynağı bu durumu ortadan kaldırırsa ne ala; ancak kaldırmakla yükümlü değildir (ki buradaki tahrik, bir maç öncesinde taraftarların birbirine laf atması gibi bir tahrik de değildir; bireysel haklardan doğan bir tercihten kaynaklı tahriktir; her tahrik aynı kefede değerlendirilmemelidir).

Tüm Reklamları Kapat

Unutmayın: sizin yaptığınız birçok diğer davranış da bazı diğerlerine rahatsızlık veriyor olabilir. Örneğin etek boyundan rahatsızlık duyuyor olmanız, çok sayıda insana rahatsızlık verici bir düşünce tarzı olarak gelebilir. Onları, sizinle kavga etmeye tahrik ediyor bile olabilirsiniz! Ancak bu, o görüşü savunmanıza engel değildir. Yeter ki, karşı tarafın haklarına müdahale etmeyin. Bu tür çatışmaların çözümü, her zaman o rahatsızlık kaynağını ortadan kaldırmak değil, gerektiği yerde rahatsızlık unsurunu kabullenmek ve aşmaktır. Modern dünyanın hızla ilerleyen, gelişen, evrimleşen şartlarında buna ayak uydurmak zorundayız. Ya da tarihin tozlu sayfalarına gömülmeyi de tercih edebilirsiniz. 

Aydınlık kalın.

Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
11
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 8
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 4
  • Muhteşem! 3
  • Bilim Budur! 3
  • Umut Verici! 1
  • Grrr... *@$# 1
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 30/03/2023 14:51:53 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/3408

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Sosyal
Gündem
Amerika Birleşik Devletleri
Doktor
Sanat
Tümör
Çağ
Göz
Kuyruk
Hasta
Biyocoğrafya
Makine
Yaşam
Evrim Ağacı Duyurusu
İmmünoloji
Çevre
Yapay Zeka
Beslenme Davranışları
Hamile
Kadın
Doğal Seçilim
Yemek
İnsanlar
Neandertal
Bağırsak
Radyasyon
Fotosentez
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
E. Ağacı. Bir Kadının Değerini, Kıyafetleriyle Ölçmeyin!. (20 Mart 2015). Alındığı Tarih: 30 Mart 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/3408
Ağacı, E. (2015, March 20). Bir Kadının Değerini, Kıyafetleriyle Ölçmeyin!. Evrim Ağacı. Retrieved March 30, 2023. from https://evrimagaci.org/s/3408
E. Ağacı. “Bir Kadının Değerini, Kıyafetleriyle Ölçmeyin!.” Edited by Evrim Ağacı. Evrim Ağacı, 20 Mar. 2015, https://evrimagaci.org/s/3408.
Ağacı, Evrim. “Bir Kadının Değerini, Kıyafetleriyle Ölçmeyin!.” Edited by Evrim Ağacı. Evrim Ağacı, March 20, 2015. https://evrimagaci.org/s/3408.

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close
Geri Bildirim Gönder
Paylaş
Reklamsız Deneyim

Evrim Ağacı'ndaki reklamları, bütçenize uygun bir şekilde, kendi seçtiğiniz bir süre boyunca kapatabilirsiniz. Tek yapmanız gereken, kaç ay boyunca kapatmak istediğinizi aşağıdaki kutuya girip tek seferlik ödemenizi tamamlamak:

10₺/ay
x
ay
= 30
3 Aylık Reklamsız Deneyimi Başlat
Evrim Ağacı'nda ücretsiz üyelik oluşturan ve sitemizi üye girişi yaparak kullanan kullanıcılarımızdaki reklamların %50 daha az olduğunu, Kreosus/Patreon/YouTube destekçilerimizinse sitemizi tamamen reklamsız kullanabildiğini biliyor muydunuz? Size uygun seçeneği aşağıdan seçebilirsiniz:
Evrim Ağacı Destekçilerine Katıl
Zaten Kreosus/Patreon/Youtube Destekçisiyim
Reklamsız Deneyim
Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Destek Ol

Devamını Oku
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara
Moderatöre Bildir

Raporlama sisteminin amacı, platformu uygunsuz biçimde kullananların önüne geçmektir. Lütfen bir içeriği, sadece düşük kaliteli olduğunu veya soruya cevap olmadığını düşündüğünüz raporlamayınız; bu raporlar kabul edilmeyecektir. Bunun yerine daha kaliteli cevapları kendiniz girmeye çalışın veya size sunulan (oylama gibi) diğer araçlar ile daha kaliteli cevaplara teşvik edin. Kalitesiz bulduğunuz içerikleri eleyebileceğiniz, kalitelileri daha ön plana çıkarabileceğiniz yeni araçlar geliştirmekteyiz.

Kural İhlali Seç
Öncül Ekle
Sonuç Ekle
Mantık Hatası Seç
Kural İhlali Seç
Soru Sor
Aşağıdaki "Soru" kutusunu sadece soru sormak için kullanınız. Bu kutuya soru formatında olmayan hiçbir cümle girmeyiniz. Sorunuzla ilgili ek bilgiler vermek isterseniz, "Açıklama" kısmına girebilirsiniz. Soru kısmının soru cümlesi haricindeki kullanımları sorunuzun silinmesine ve UP kaybetmenize neden olabilir.
Görsel Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, aklınıza takılan soruları sorabilmeniz ve diğerlerinin sorularını yanıtlayabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Gerçekten soru sorun, imâdan ve yüklü sorulardan kaçının.
Sorularınızın amacı nesnel olarak gerçeği öğrenmek veya fikir almak olmalıdır. Şahsi kanaatinizle ilgili mesaj vermek için kullanmayın; yüklü soru sormayın.
2
Bilim kimliğinizi kullanın.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla sorular ve cevaplar, bilimsel perspektifi yansıtmalıdır. Geçerli bilimsel kaynaklarla doğrulanamayan bilgiler veya reklamlar silinebilir.
3
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Sahtebilimi desteklemek yasaktır.
Sahtebilim kategorisi altında konuyla ilgili sorular sorabilirsiniz; ancak bilimsel geçerliliği bulunmayan sahtebilim konularını destekleyen sorular veya cevaplar paylaşmayın.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Soru Ara
Aradığınız soruyu bulamadıysanız buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Alıntı Ekle
Eser Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Formu olabildiğince eksiksiz doldurun.
Girdiğiniz sözün/alıntının kaynağı ne kadar açıksa o kadar iyi. Açıklama kısmına kitabın sayfa sayısını veya filmin saat/dakika/saniye bilgisini girebilirsiniz.
2
Anonimden kaçının.
Bazı sözler/alıntılar anonim olabilir. Fakat sözün anonimliğini doğrulamaksızın, bilmediğiniz her söze/alıntıya anonim yazmayın. Bu tür girdiler silinebilir.
3
Kaynağı araştırın ve sorgulayın.
Sayısız söz/alıntı, gerçekte o sözü hiçbir zaman söylememiş/yazmamış kişilere, hatalı bir şekilde atfediliyor. Paylaşımınızın site geneline yayılabilmesi için kaliteli kaynaklar kullanın ve kaynaklarınızı sorgulayın.
4
Ofansif ve entelektüel düşünceden uzak sözler yasaktır.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Sözlerinizi tırnak (") içine almayın.
Sistemimiz formatı otomatik olarak ayarlayacaktır.
Gönder
Tavsiye Et
Aşağıdaki kutuya, [ESER ADI] isimli [KİTABI/FİLMİ] neden tavsiye ettiğini girebilirsin. Ne kadar detaylı ve kapsamlı bir analiz yaparsan, bu eseri [OKUMAK/İZLEMEK] isteyenleri o kadar doğru ve fazla bilgilendirmiş olacaksın. Tavsiyenin sadece negatif içerikte olamayacağını, eğer bu sistemi kullanıyorsan tavsiye ettiğin içeriğin pozitif taraflarından bahsetmek zorunda olduğunu lütfen unutma. Yapıcı eleştiri hakkında daha fazla bilgi almak için burayı okuyabilirsin.
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform; okuduğunuz kitaplara, izlediğiniz filmlere/belgesellere veya takip ettiğiniz YouTube kanallarına yönelik tavsiylerinizi ve/veya yapıcı eleştirel fikirlerinizi girebilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Önceliğimiz pozitif tavsiyelerdir.
Bu platformu, beğenmediğiniz eserleri yermek için değil, beğendiğiniz eserleri başkalarına tanıtmak için kullanmaya öncelik veriniz. Sadece negatif girdileri olduğu tespit edilenler platformdan geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
2
Tavsiyenizin içeriği sadece negatif olamaz.
Tavsiye yazdığınız eserleri olabildiğince objektif bir gözlükle anlatmanız beklenmektedir. Dolayısıyla bir eseri beğenmediyseniz bile, tavsiyenizde eserin pozitif taraflarından da bahsetmeniz gerekmektedir.
3
Negatif eleştiriler yapıcı olmak zorundadır.
Eğer tavsiyenizin ana tonu negatif olacaksa, tüm eleştirileriniz yapıcı nitelikte olmak zorundadır. Yapıcı bir tarafı olmayan veya tamamen yıkıcı içerikte olan eleştiriler silinebilir ve yazarlar geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
4
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Eser Ara
Aradığınız eseri bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.
Tür Ekle
Üst Takson Seç
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, yaşamış ve yaşayan bütün türleri filogenetik olarak sınıflandırdığımız ve tanıttığımız Yaşam Ağacı projemize, henüz girilmemiş taksonları girebilmeniz için geliştirdiğimiz bir platformdur. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Takson adlarını doğru yazdığınızdan emin olun.
Taksonların sadece ilk harfleri büyük yazılmalıdır. Latince tür adlarında, cins adının ilk harfi büyük, diğer bütün harfler küçük olmalıdır (Örn: Canis lupus domesticus). Türkçe adlarda da sadece ilk harf büyük yazılmalıdır (Örn: Evcil köpek).
2
Taksonlar arası bağlantıları doğru girin.
Girdiğiniz taksonun üst taksonunu girmeniz zorunludur. Eğer üst takson yoksa, mümkün olduğunca öncelikle üst taksonları girmeye çalışın; sonrasında daha alt taksonları girin.
3
Birden fazla kaynaktan kontrol edin.
Mümkün olduğunca ezbere iş yapmayın, girdiğiniz taksonların isimlerinin birden fazla kaynaktan kontrol edin. Alternatif (sinonim) takson adlarını girmeyi unutmayın.
4
Tekrara düşmeyin.
Aynı taksonu birden fazla defa girmediğinizden emin olun. Otomatik tamamlama sistemimiz size bu konuda yardımcı olacaktır.
5
Mümkünse, takson tanıtım yazısı (Taksonomi yazısı) girin.
Bu araç sadece taksonları sisteme girmek için geliştirilmiştir. Dolayısıyla taksonlara ait minimal bilgiye yer vermektedir. Evrim Ağacı olarak amacımız, taksonlara dair detaylı girdilerle bu projeyi zenginleştirmektir. Girdiğiniz türü daha kapsamlı tanıtmak için Taksonomi yazısı girin.
Gönder
Tür Gözlemi Ekle
Tür Seç
Fotoğraf Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, bizzat gözlediğiniz türlerin fotoğraflarını paylaşabilmeniz için geliştirilmiştir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Net ve anlaşılır görseller yükleyin.
Her zaman bir türü kusursuz netlikte fotoğraflamanız mümkün olmayabilir; ancak buraya yüklediğiniz fotoğraflardaki türlerin özellikle de vücut deseni gibi özelliklerinin rahatlıkla ayırt edilecek kadar net olması gerekmektedir.
2
Özgün olun, telif ihlali yapmayın.
Yüklediğiniz fotoğrafların telif hakları size ait olmalıdır. Başkası tarafından çekilen fotoğrafları yükleyemezsiniz. Wikimedia gibi açık kaynak organizasyonlarda yayınlanan telifsiz fotoğrafları yükleyebilirsiniz.
3
Paylaştığınız fotoğrafların telif hakkını isteyemezsiniz.
Yüklediğiniz fotoğraflar tamamen halka açık bir şekilde, sınırsız ve süresiz kullanım izniyle paylaşılacaktır. Bu fotoğraflar nedeniyle Evrim Ağacı’ndan telif veya ödeme talep etmeniz mümkün olmayacaktır. Kendi fotoğraflarınızı başka yerlerde istediğiniz gibi kullanabilirsiniz.
4
Etik kurallarına uyun.
Yüklediğiniz fotoğrafların uygunsuz olmadığından ve başkalarının haklarını ihlâl etmediğinden emin olun.
5
Takson teşhisini doğru yapın.
Yaptığınız gözlemler, spesifik taksonlarla ilişkilendirilmektedir. Takson teşhisini doğru yapmanız beklenmektedir. Taksonu bilemediğinizde, olabildiğince genel bir taksonla ilişkilendirin; örneğin türü bilmiyorsanız cins ile, cinsi bilmiyorsanız aile ile, aileyi bilmiyorsanız takım ile, vs.
Gönder
Tür Ara
Aradığınız türü bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.