Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Bilim İnsanları, Yavru İstiridyeleri Resiflere Çekmek İçin Su Altına Yerleştirilmiş Hoparlörlerden Müzik Çalıyor!

4 dakika
1,648
Bilim İnsanları, Yavru İstiridyeleri Resiflere Çekmek İçin Su Altına Yerleştirilmiş Hoparlörlerden Müzik Çalıyor! https://www.wur.nl/
düz istiridye(ing:"flat oyster")
Tarihi Geçmiş Haber

Bu haber 2 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.

Tüm Reklamları Kapat

İstiridyeler, onlar için epey zorlu olan birkaç asır geçirdiler. Arkeolojik bulgular, insanların binlerce yıla aşkındır yumuşakçalardan besin olarak faydalandığını ve yetiştirdiğini gösterse de Sanayi Devrimi ile birlikte istiridyelerin sömürülmesi özellikle artışa geçmiştir.[1] İstiridye eti, dünya çapında hızla büyümekte olan 19. yüzyıl kıyı şehirleri için en ucuz protein kaynaklarından birisi olurken, istiridye kabukları yollar ve binalar inşa etmek için beton ve benzeri malzemeler olacak şekilde işlenmiştir. 200 yıldan kısa bir sürede istiridye popülasyonu düşüşe geçmiş, balıkçılık çöküşe girmiş ve bir zamanlar aşırı bol olan bu temel mahsul, artık nadir bulunan bir lezzet halini almıştır.

Ostrea angasi, yani düz istiridye (İng: "flat oyster") tam da bu tür bir kurban olmuştur. Güney Avustralya ve Tazmanya’ya endemik olan tür, sömürgecilik döneminde tamamen bir yok oluşa maruz kalmıştır. Bir zamanlar birbiri üzerine büyüyen nesillerin kabuklarından oluşan bol resiflerin bulunduğu yerlerden geriye günümüzde dağınık biçimde yaşan bireyler kalmıştır.

Vahşi doğada çok az yetişkin kaldığı için; kayalık, istiridye dostu arazilerde resif yapılarının başlangıcını oluşturmaya çalıştığı restorasyon çalışmaları adına ilk çabalar, bu alanlardaki yavaş larva içgöçü nedeni ile engele uğramıştır. Lakin yeni bir çalışma, beklenmeyen bir kaynaktan medet umuyor: ses.

Tüm Reklamları Kapat

Adelaide Üniversitesi Güney Denizleri Ekoloji Laboratuvarından bir ekip, sağlıklı resif ekosisteminin seslerinin istiridye larvalarını çekeceği umuduyla restorasyon projesi resiflerine hoparlörler yerleştirdi. Kuzey Carolina açıklarındaki sulardaki istiridye larvalarının, kulak veya benzeri işlevi gören ses algılayan bir organdan mahrum olmalarına rağmen, ses gibi yön bulma ipuçlarının varlığında bir resif üzerine dikey olarak düşebileceğini gösteren araştırmalar yapılmıştır.[2] Fakat bir soru cevapsız kalmıştır: Ses açısından güçlendirilmiş bir resife aktif olarak yüzebilirler mi?

Ekip, istiridyeler için potansiyel olarak çekici bir "çalma listesi" oluşturmak için yakınlardaki bir deniz koruma alanı olan Port Noarlunga Resifi'nden gelen sesleri ve ek olarak kontrol olması için istiridye içermeyen tortul deniz tabanından gelen ortam seslerini kaydetti. Adelaide'de restorasyon ekoloğu olan çalışma yazarlarından Sean Connel ertesinde şöyle diyor:

Bu hoparlörleri yerleştirip istiridyeleri çekebileceğimizi ümit ediyorduk. Bulduğumuz şey ise gerçekten bu resiflere istiridye içgöçünü 1000 kata kadar arttırabileceğimiz oldu.

Ekip özellikle 170-189 μm (bir insan saç teli genişliğinde) uzunluğunda olan düz istiridye larvalarının hem sahada hem de bireylerin davranışların yakından takibi için kurulmuş laboratuvar tank deneylerinde, istiridyelerin yatay olarak hoparlörün yönünde yüzdüğü ve kendilerini Port Noarlunga Resifinden gelen sese doğru yönlendirebileceğini buldu. Sonuçlar, Connell'i yalnızca Avustralya'da değil, tüm dünya çapında resifleri restore etme potansiyeli nedeniyle heyecanlandırdı.

Fakat, kullanılan tekniğin potansiyeli hakkında cevapsız kalan birçok soru da bulunuyor. İçgöçün etkileri üzerindeki en belirgin engel, insan kaynaklı gürültüdür. Her ne kadar araştırmada kullanılan resiflerin bazıları ücra ve sessiz yerlerde bulunuyor olsa da bir tanesi işlek bir yükleme limanın yakınında bulunuyordu. Connel şöyle anlatıyor:

Tüm Reklamları Kapat

Motorlu deniz botları, kazık çakma ve hatta yoldan gelen seslerle ile oluşan yüksek arka plan sesinin sinyallerimizi kısıtladığı ve içgöç oranında herhangi bir atış olmadığı gözüküyor.

Benzer yerlerde yapılan çalışmalarda da sesle güçlendirilmiş resifler ile kontrol grubu arasında bir fark bulunamadı.

Bu araştırmaya dahil olmayan New Hampshire Üniversitesinde Akustik Araştırma ve Eğitimi merkezinde yönetici olan Jennifer Miksis-Olds, kulak veya benzeri işlevde bir organa sahip olmayan bu kadar küçük canlıların sesleri kullanarak kendilerini yönlendirebildiğinden hiç de şaşırmış değil. Şöyle anlatıyor:

Deniz yaşamı insanların görme duyusundan olduğu gibi seslerden yararlanıyor. Akustik sinyallerin sualtında ışık ve kimyasallar gibi diğer sinyallerden daha hızlı ve daha uzaklara gittiği için akustik deniz yaşamının çoğunluğu için ana duyusal algılama yöntemi olmuştur.

Miksis-Olds, Avustralya ekibinin araştırmasını iki yönden övüyor:

Öncelikle saha çalışmalarına yön veren laboratuvar çalışmaları yaptılar. Bu çalışmayla ilgili ayrıca temel bilim ve uygulamalı bilimin birleşimini de çok beğendim. Bu larvaların hem yatay hem dikey olarak yüzebildiklerini anlamak, temel bilim birikimimize gerçekten katkıda bulunurken; resiflerde hoparlörlerden yararlanmak, bu sonuçların koruma ve restorasyon adına çabaları artıracak harika bir uygulama kullanımıdır.

Chesapeake Körfezi’ndeki Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA) liderliğindeki İstiridye Resifi Restorasyon Programını yöneten Stephanie Westby, kullanılan tekniğin istiridye içgöçünü artırma potansiyeli ile ilgilenenlerden biri. Düz istiridyede olduğu gibi Chesapeake'e özgü doğu istiridyesi (Crassostrea virginica) de son 200 yılda yerel neslinin neslinin tükenme eşiğine getirilmiştir ve ABD’nin en büyük halicini paylaşan diğer türler için korkunç sonuçları olmuştur. Westby şöyle diyor:

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Chesapeake Körfezi'ndeki sömürgecilik öncesi dönemlere yönelik tahminlerimiz, şu anda popülasyon büyüklüğünün tarihi seviyenin %1'inde olduğunu gösteriyor. İstiridye ve istiridye resiflerimizin %99'unu kaybetmek demek, onunla birlikte ekolojik sistemin ve istiridyelerin sağladığı faydaların %99'unu kaybetmek demektir.

İstiridyelerin sağladığı ekolojik faydalar arasında su filtrasyonu (yetişkin bir istiridye bir günde yaklaşık 190 litreye kadar suyu filtreleyebilir ve bu sayede plankton ile fazlalık olan deniz yosunlarını ortadan kaldırabilir) ve istiridyelerden geriye kalan fazla kabuklar daha sonra balık, yengeç ve diğer deniz canlıları için habitat oluşturabilir. Websty, yeni çalışmayla ilgili ümidini şöyle dile getiriyor:

Adellaide ekibinin çalışmalarının yakın gelecekte benzeri yerlerde uygulanması olası ve umut vericidir.
Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
37
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 11
  • İnanılmaz 5
  • Muhteşem! 3
  • Bilim Budur! 2
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • Grrr... *@$# 2
  • Umut Verici! 1
  • Merak Uyandırıcı! 1
  • İğrenç! 1
  • Güldürdü 0
  • Üzücü! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: TheScientist | Arşiv Bağlantısı
  • ^ L. Reeder-Myers, et al. (2022). Indigenous Oyster Fisheries Persisted For Millennia And Should Inform Future Management. Nature Communications, sf: 1-13. doi: 10.1038/s41467-022-29818-z. | Arşiv Bağlantısı
  • ^ A. Lillis, et al. (2013). Oyster Larvae Settle In Response To Habitat-Associated Underwater Sounds. PLOS ONE, sf: e79337. doi: 10.1371/journal.pone.0079337. | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 13/11/2024 09:15:43 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/12261

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Böcek Bilimi
Karanlık
Adaptasyon
Veri
Yemek
Bebek
Wuhan Koronavirüsü
Bilimkurgu
Analiz
Albert Einstein
Kuvvet
Tohum
Çocuklar
Mikoloji
Köpek
Ekonomi
Süpernova
Sars Virüsü
Savunma
Bağırsak
Algoritma
Siyaset
Güneş
Ekosistem
Metabolizma
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
I. Rose, et al. Bilim İnsanları, Yavru İstiridyeleri Resiflere Çekmek İçin Su Altına Yerleştirilmiş Hoparlörlerden Müzik Çalıyor!. (31 Ağustos 2022). Alındığı Tarih: 13 Kasım 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/12261
Rose, I., Türker, E., Bakırcı, Ç. M. (2022, August 31). Bilim İnsanları, Yavru İstiridyeleri Resiflere Çekmek İçin Su Altına Yerleştirilmiş Hoparlörlerden Müzik Çalıyor!. Evrim Ağacı. Retrieved November 13, 2024. from https://evrimagaci.org/s/12261
I. Rose, et al. “Bilim İnsanları, Yavru İstiridyeleri Resiflere Çekmek İçin Su Altına Yerleştirilmiş Hoparlörlerden Müzik Çalıyor!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Ege Türker, Evrim Ağacı, 31 Aug. 2022, https://evrimagaci.org/s/12261.
Rose, Ian. Türker, Ege. Bakırcı, Çağrı Mert. “Bilim İnsanları, Yavru İstiridyeleri Resiflere Çekmek İçin Su Altına Yerleştirilmiş Hoparlörlerden Müzik Çalıyor!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Ege Türker. Evrim Ağacı, August 31, 2022. https://evrimagaci.org/s/12261.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close