Bazı Ciddi COVID-19 Vakalarının, Genetik Mutasyonlar veya Vücuda Saldıran Antikorlarla Bağlantılı Olduğu Keşfedildi!

Yeni koronavirüsle enfekte olmuş insanlar, hafif ile ölümcül arasında değişen şekilde semptomlara sahip olabilir. Yapılan iki yeni analiz, yaşamı tehdit eden bazı vakaların hastaların bağışıklık sistemlerindeki zayıf noktalara kadar izlenebileceğini ileri sürüyor.

Çalışılan ağır COVID-19 hastalarının en az %3.5'inin antiviral savunmada yer alan genlerde mutasyonlara sahipti.^[2] Ağır hastaların ise en az %10'unda "otoantikorlar" görüldü; yani bu bireylerin antikorları, virüsle savaşmak yerine bağışıklık sistemine saldırıyordu.^[1] Rockefeller Üniversitesi'nde Howard Hughes Medikal Enstitüsü araştırmacısı olan araştırma lideri Jean-Laurent Casanova şöyle diyor:

24 Eylül 2020'de Science dergisindeki iki makalede raporlanmış sonuçlar, yaşamı tehdit eden COVID-19'un bazı temel nedenlerini tanımlıyor. Bu zararlı antikorları pek çok hastada (987 hastadan 101'inde) görmek hayret verici bir gözlemdi. Bu iki makale; COVID-19 virüsü ile enfekte olmuş birçok kişi gayet iyiyken, diğerlerinin neden bu kadar ağır durumda seyrettiğine dair ilk açıklamayı sunuyor.

Tüm Reklamları Kapat

Çalışma, tanı ve tedavi için acil önerilere sahip. Eğer biri virüs için test edildiğinde sonuç pozitif çıkarsa, kesinlikle otoantikorlar için de test edilmeli. Bu testler pozitif çıkarsa, tıbbi takip yapılması gerekiyor. Bu şekildeki antikorları kandan uzaklaştırarak, hastalığın semptomlarını hafifletebilmek mümkün.

Küresel Bir Çaba

Casanova'nın dünyanın dört bir yanından klinisyenlerle iş birliği içinde olan ekibi, COVID-19 hastalarını çalışmalarına kaydetmeye ilk olarak şubatta başladı. O dönemde, hastaların bağışıklık sistemlerinde, onları özellikle virüse karşı savunmasız hale getirmiş altta yatan hastalıklara sahip olup olamayacaklarını araştırmak için, hastalığın ciddi formlarına sahip genç hastalar arıyorlardı.

Plan, hastaların genomlarını taramaktı; özellikle de influenzaya karşı interferon bağışıklığında yer alan 13 genlik bir seti taramayı hedefliyorlardı. Sağlıklı insanlarda interferon molekülleri vücudun güvenlik sistemi olarak rol oynarlar. İstilacı virüsler ile bakterileri tespit eder ve diğer bağışıklık savunucularını (İng: "immune defenders") o bölgeye getiren alarmı çalarlar.

Casanova'nın ekibi, önceden interferon üretimi ve fonksiyonunu engelleyen genetik mutasyonlar keşfetmişti. Bu mutasyonlara sahip insanlar, influenzaya neden olanlar da dahil olmak üzere belirli patojenlere karşı daha savunmasızlar. Ekibin düşüncesine göre; COVID-19'a sahip insanlarda da benzer mutasyonları bulmak, doktorlara hastalığın ciddi formlarını geliştirme riski olan hastaların tespit edilmesinde yardımcı olabilirdi. Casanova, "Bu, ayrıca tedavi için yeni doğrultuları işaret edebilirdi." diyor.

Casanova'nın ekibi, martta dünya çapında 500 ciddi COVID-19 hastasının çalışmalarına kaydolmalarını hedefliyordu. Ağustosa kadar 1500'den fazla hastaları vardı ve 24 Eylül 2020 itibariyle de bu sayı 3000'in üzerine çıktı. Araştırmacılar hasta örneklerini analiz etmeye başladıkça, genç ve yaşlı insanlardaki zararlı mutasyonları ortaya çıkarmaya başladılar. Ekip, çalışılan 659 hastadan 23'ünün antiviral interferonları üretmede yer alan genlerde hatalar taşıdığını buldu.

Araştırmacılar, COVID-19 hastalarının bu antiviral savunucuların tam bir tamamlayıcısı olmadan virüsü def edemeyeceklerinden kuşkulandı. Bu düşünce, yeni bir fikri tetikledi. Belki de ağır COVID-19 olan diğer hastalarda da interferonlar bulunmuyordu; ama bu, farklı bir nedenleydi. Belki bazı hastaların vücutları bu moleküllere kendileri zarar veriyordu. Tip-1 diyabet ve romatoid artrit gibi otoimmun bozukluklarda olduğu gibi bazı hastalar vücudu hedefleyen antikorlar yapıyor olabilirdi. Casanova, "Bu, bizim için ani, beklenmedik bir keşif anıydı." diyor.

Ekibin yaşamı tehdit eden COVID-19'a sahip olan 987 hastayı analizi, tam da bunu ortaya koydu. Hastaların en az 101'i, interferon proteinlerinin bir çeşidine karşı otoantikorlara sahipti. Casanova "Biz, 'Tam isabet!' dedik." diyerek o ânı hatırlıyor. Araştırmacılar, bu antikorların interferon faaliyetini engellediğini ve COVID-19'u hafif geçiren vakalarda bulunmadığını keşfetti. Bu yılın başlarında hastaların çalışmaya kaydolmasına, örneklerin toplanmasına ve deneylerin yürütülmesine yardım etmiş olan Belçika'da bulunan KU Leuven Üniversite Hastaneleri'ndeki çocuk doktoru ve çalışmanın eş yazarı Isabelle Meyts şöyle diyor:

Bu, eşi benzeri görülmemiş bir buluştu. Bu antikorların varlığını tespit ederek neredeyse kimin ağır hasta olacağını tahmin edebilirsiniz.

Ekip, zararlı antikorlara sahip hastaların büyük çoğunluğunun, %94, erkek olduğu sonucuna ulaştı. Meyts şunları ekliyor:

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

Erkeklerin COVID-19'un ağır formlarını geliştirme olasılıkları daha yüksek ve bu çalışma, cinsiyet değişkenliği hakkında bir açıklama sunuyor.

Casanova'nın laboratuvarı, şu an bu antikorların arkasındaki genetik etmeni arıyor:

Bunlar, X kromozomundaki mutasyonlarla bağlantılı olabilir.

Bu tür mutasyonlar kadınları etkilemeyebilir çünkü onlar, ilkindeki herhangi bir kusuru telafi etmek için ikinci bir X kromozomuna sahipler. Fakat sadece tek bir X kromozomu taşıyan erkekler için küçük genetik hatalar bile önemli olabilir.

Klinik açıdan ileriye bakıldığında; ekibin yeni çalışması, doktorların ve sağlık görevlilerin aşılama dağıtım stratejileri ve hatta potansiyel tedaviler konusundaki düşüncelerini değiştirebilir. Klinik bir deneme, örneğin, otoantikorlara sahip enfekte olmuş hastaların otoantikorlar tarafından nötr hale getirilmemiş 17 interferondan biriyle ya da plazmaferezle, antikorları hastanın kanından çıkaran tıbbi bir prosedür, yapılan tedaviden fayda görüp göremeyeceklerini kontrol edebilir. Meyts, şöyle diyor:

Her iki metot da potansiyel olarak bu zararlı antikorların etkisine karşı koyabilir.

Mevcut çalışmaya ek olarak Meyts, Casanova ve "COVID Human Genetic Effort" isimli uluslararası konsorsiyuma katılan diğer yüzlerce bilim insanı, koronavirüs yapbozunun ikinci parçasını anlamaya çalışıyor. Hastaları COVID-19'a karşı özellikle savunmasız hale getiren etkenlerin izini sürmek yerine buna zıt olarak koruyucu olabilecek genetik etkenleri arıyorlar. Şimdi ağır COVID-19 olan ailelerden virüse maruz kalmış ama hastalık geliştirmemiş insanları alıyorlar. Casanova, sözlerini şöyle bitiriyor:

Laboratuvarımız şu an tam hızda çalışıyor.