Baykuş böceği (Libelloides macaronius)

Gözlem Bilgileri

Bir dönem Bartın'da küçük bir bahçede ne kadar canlı türü varsa çekmeye çalışıyorduk. Yaptığımız onlarca arazi içerisinde birçok kayda değer tür çıktı. Fakat bunlardan en güzeli baykuş böceğiydi. Araziye sanırım yeni başlamıştık ve birden otların arasında uçuşan bir canlı olduğunu fark ettik. Arazi esnasında takım tahmininde bulunduk fakat tahminimizin aksine bambaşka bir takım olan Neuroptera (Sinirkanatlılar) takımına ait bir tür çıktı. Hava oldukça güneşliydi fakat biz de oldukça kararlıydık bu güzel türü çekmek için.

Birçok kez çekmeyi denesek de yalnızca bir kare fotoğrafı güzel bir şekilde çekebildik. O da elimize konduğu an oldu. Sonraki dönemlerde birçok kez baykuş böceğini çekmek için arazi yapsak da bu türe denk gelemedik. Araziden yaptığımız en önemli çıkarım ise eğer baykuş böceğinin güzel bir fotoğrafını çekmek istiyorsak arazide ona kendimizi alıştırmalı ve konmasını beklemeliyiz.Ya da şafak ve alacakaranlık vakitlerinde türe denk gelmeliyiz. Aksi taktirde böyle güzel bir türü net bir şekilde kayıt altına alamayabiliriz.

Tanım ve Genel Bilgiler

Vücut uzunlukları kanat uzunluğu hariç yaklaşık 3,8 cm kadardır. Abdomen (karın) ve toraksı (gövdesi) koyu siyah renktedir. Kanatlarındaki siyah renk koyuluğu kanat uçlarına doğru azalmaktadır. Ayaklarında kanatlarında da olduğu gibi sarı ve siyah renk vardır. Sarı ve siyah renkli kanatları ile arazide kolayca fark edilebilirler. Günün saat dilimlerine göre hareketlilik durumu değişmektedir. Çok iyi bir avcıdır. Küçük uçan böcekleri rahatlıkla avlayabilirler. Büyük şişkin gözlere ve uzun antenlere sahiptir. Anten uzunluğu Ascalaphidae ailesinin diğer üyelerinde de aynı şekildedir. Bu konuda bir tek istisna Albardiinae alt ailesinin üyesi olan Albardia furcata'dır. Bu bireyin antenleri oldukça kısadır.

Evrimsel Tarih ve Taksonomi

Sinir kanatlılar (Neuroptera) takımının Ascalaphidae ailesinin üyesidir. Baykuş böcekleri Mezozoyik Zaman'a kadar uzanan bir geçmişe sahiptir. Genellikle kehribarla kaplı birçok larva ve erişkin fosilleri bulunmuştur. Bulunan bu fosilleri ayrı türlere ya da alt ailelere dağıtmak pek mümkün olmamıştır.

Ahmet Karataş

Ekolojik Dağılım ve Habitat

Çayırlık alanlarda, meralarda ve çalılarda görülebilmektedir. Çayırlık alanlarda bitkileri dallarında konar vaziyette sıklıkla görülebilmektedir. Ilıman ve tropikal habitatlarda da yaşamaktadırlar.

Popülasyon ve Koruma Statüsü

Koruma statüsü hakkında henüz net bir bilgi bulunmamaktadır.

Davranış ve Etoloji

Oldukça hareketli bir türdür. Bulundukları alanlarda özellikle güneşin bol olduğu saatlerde hareket halindedir. Çiftleşme esnasında dişi ve erkek bireyler hareketsiz oldukları için desenlerini görebilecek kadar kendilerine yaklaştırmaya izin vermektedirler. Çiftleşme esnasında abdomen(karın) kısımları cinsel organlarının daha rahat birleşmesi için eğimli bir hal alır. Dişi ve erkek bireyler çiftleşme esnasında bireyler üst üste duruş sergiledikleri gibi farklı noktalarda da konum alabilirler. Gündüz vakitlerinde avlanabildikleri gibi şafakta ve alaca karanlıkta avlanabilirler.

Diyet ve Metabolizma

Oldukça hızlı uçucular oldukları için uçan böcekleri kolaylıkla avlayabilirler. Avladığı canlıların başında sinek, arı, güve ve kelebek gibi böcekler gelmektedir.

İnsanlarla Etkileşim ve Kültürel Referanslar

İnsanlar tarafından pek bilinmeyen bir türdür. Hakkında Türkçe kaynağın az olmasından dolayı genel anlamda da bilinmediği söylenebilir. İlk görüşte yusufçuk türlerini andırdığından dolayı yerelde farklı türlere benzetilebileceğini tahmin edebiliriz.

Etimoloji

Krepüsküler bir hayvan olması sebebiyle baykuş sineği ya da baykuş böceği olarak adlandırılmaktadır. Sinekler diptera takımında yer aldığından dolayı baykuş böceği olarak adlandırmak türün ait olduğu takımın insan zihninde yanlış algılanmasının önüne geçmesi ve doğru adlandırmaya katkı sunması açısından önemlidir. İngilizce'sinde de aynı anlama gelen ''Owlfly'' olarak adlandırılmıştır.