Batı Nil Virüsü Enfeksiyonu Nedir? Nasıl Yayılır? Belirti ve Semptomları Nelerdir?
Bu içerik tıp ve sağlık ile ilişkilidir. Sadece bilgi amaçlı olarak hazırlanmıştır. Bireysel bir tıbbi tavsiye olarak görülmemelidir. Evrim Ağacı'ndaki hiçbir içerik; profesyonel bir hekim tarafından verilen tıbbi tavsiyelerin, konulan bir teşhisin veya önerilen bir tedavinin yerini alacak biçimde kullanılmamalıdır.
- Türkçe Adı Batı Nil Virüsü Enfeksiyonu
- İngilizce Adı West-Nile fever
- OrphaNet 83476
Batı Nil Virüsü, sivrisinekler aracılığıyla insanlara bulaşan ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen bir virüstür. Virüs Flaviviridae ailesinin Flavivirus cinsinde yer alan bir RNA virüsüdür.[1], [2] İlk kez 1937 yılında Uganda'nın Batı Nil bölgesinde tespit edilmiştir.[2], [3] Batı Nil Virüsü adını doğrudan Nil Nehri'nden almamıştır. Virüsün ismi ilk kez 1937'de izole edildiği Uganda'nın Batı Nil bölgesinden gelmektedir.[4]
Virüsün yayılması genellikle enfekte kuşlardan sivrisineklere, oradan da insanlara bulaşma yoluyla gerçekleşir. En yaygın bulaşma yolu sivrisinek ısırıklarıdır.[3] Bunun yanı sıra nadir de olsa organ nakli, kan transfüzyonu, anne sütü yoluyla bulaşma vakaları da kaydedilmiştir.[3] Aynı zamanda transplasental (anneden bebeğe) Batı Nil Virüsü bulaşmasına dair bildirilen bir vaka vardır.[3] Virüsün insandan insana sıradan temas yoluyla bulaştığına dair herhangi bir kanıt bulunmamaktadır.[3] Culex cinsi sivrisinekler, virüsün en yaygın taşıyıcılarıdır. Bu sivrisinekler, durgun su birikintilerinde ürerler ve genellikle gece saatlerinde daha aktiftirler. Culex sivrisinekleri yalnızca Batı Nil Virüsü'nü değil, diğer hastalıkları da taşıyabilir.[3]
Belirti ve Bulgular
Virüs ile enfekte olan kişilerin çoğu (yaklaşık %80'i) herhangi bir belirti göstermez. Enfekte olan kişilerin beşte birinde ise şu belirtiler gözlenir:
- Baş ağrısı,
- Vücut ağrıları,
- Eklem ağrıları,
- Kusma,
- İshal,
- Döküntü.
Bu kişilerin çoğu tamamen iyileşir fakat virüsün neden olduğu yorgunluk ve zayıflık haftalarca, hatta aylarca sürebilir. [12] Enfekte olmuş 150 kişiden yaklaşık birinde ise daha ciddi semptomlar görülür:
- Ateş,
- Ense sertliği,
- Zihin bulanıklığı,
- Titreme,
- Konvülsiyon (Geçici nörolojik işlev bozuklukları),
- Menenjit,
- Ensefalit,
- Koma.
60 yaş üstü kişilerde ve bazı kronik hastalığı bulunan bireylerde ağır hastalık görülme riski daha yüksektir.[3], [5] Ciddi semptomları geçirenlerin hastalığı atlatması aylar sürebilir, hastalık bazı kalıcı hasarlar bırakabilir.[5] Merkezi sinir sistemini etkileyen vakalarınsa %10'u ölümle sonuçlanır.[13]
Hastalıkla İlişkili Genler, Etken Faktörler ve Risk Faktörleri
Batı Nil Enfeksiyonu'nda, virüsteki belirli nükleotid dizilerindeki mutasyonlar virüsün konak hücredeki davranışını etkiler. Özellikle bazı formlarda, bu mutasyonlar virüsün nöronlara bağlanma, çoğalma ve yayılma özelliklerini değiştirebilir; bu da enfeksiyona neden olabilir. Bu mutasyonlar virüsün bağışıklık sistemine takılma olasılığını azaltarak enfeksiyonun daha ağır seyretmesine yol açabilir. Enfeksiyon beyin veya omurilik gibi bölgelerde iltihaplanmalara sebep olabilir. Bu durum merkezi sinir sistemini etkileyerek menenjit veya ensefalit gibi ciddi nörolojik sıkıntıların ortaya çıkmasına neden olabilir. Enfeksiyon aynı zamanda nörolojik fonksiyonlarda kayıplara ve bazı durumlarda felç gibi kalıcı hasarlara yol açabilir.[6], [7]
Virüsün yayılmasında sivrisinekler, kuşlar ve iklim değişikliği etkilidir. Hastalığın görülme sıklığı özellikle yaz aylarında artmaktadır. Yaşlılar, kronik hastalar ve bağışık sistemi zayıf bireylerde virüsün bulaşma riski daha yüksektir.[7]
Teşhis Yöntemleri
Batı Nil Enfeksiyonu şüphesi bulunan kişinin semptomları ve hastalık öyküsü, örneğin kişinin hastalığı taşıma ihtimali olan sivrisinekler tarafından ısırılması, incelenir ve kan testleri yardımıyla virüse özgü IgM antikorlarının bulunmasıyla teşhis edilir. Eğer hastada menenjit semptomları görülüyorsa "lomber ponksiyon" (beyin-omurilik sıvısı örneği alınması için uygulanan tıbbi bir yöntem) kullanılarak hastadan omurilik sıvısı örneği alınır ve aynı kan testinde olduğu gibi virüse özgü IgM antikorlarının tespiti için sıvı test edilir.[11]
Tedavi veya İdare Yöntemleri
Batı Nil Virüsü Enfeksiyonu için henüz geliştirilmiş bir aşı bulunmamaktadır. Hastalığın belirtilerin etkisini azaltmak için destek tedavileri uygulanır.[2], [5] Hafif belirtilere sahip hastalar dinlenme, sıvı alımı ve reçetesiz satılan ağrı kesici ilaçlarla bazı semptomları hafifletebilir. [5] Fakat eğer kişide ciddi nörolojik semptomlar görülüyorsa hastaya nöbet önleyici ilaçlar, oksijen desteği, mekanik ventilasyon, intravenöz, kortikosteroid ilaçlar, tüple beslenme gibi tedavi yöntemleri uygulanarak bu semptomların hafifletilmesi amaçlanır.[12]
Müddet Tahminleri (Prognoz)
Enfekte olan yaklaşık beş kişiden birinde hafif semptomlar görülür. Bu kişilerin çoğu tamamen iyileşir ancak yorgunluk ve halsizlik haftalar veya aylarca sürebilir.[5] Şiddetli enfeksiyonu olanlar için durum daha belirsizdir. Ensefalit veya menenjit beyin hasarına ve ölüme yol açabilir. Bu vakaların yaklaşık %10'u ölümle sonuçlanır.[13]
Görülme Sıklığı ve Dağılımı (Epidemiyoloji)
Batı Nil Virüsü şu ana kadar Afrika, Asya, Avrupa, Orta Doğu ve Amerika kıtalarında görülmüştür. Virüsün bu dağılımında bölgedeki sivrisinek popülasyonu, bölgenin iklimi ve kuş göçleri etkili olmuştur. Virüs bu yerlerde zaman zaman mevsimsel salgınlara neden olmuştur.
Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.
KreosusKreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.
Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.
PatreonPatreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.
Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.
YouTubeYouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.
Diğer PlatformlarBu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.
Giriş yapmayı unutmayın!Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.
Örneğin 2012 yılında ABD'nin Teksas eyaletindeki Batı Nil Virüsü salgını sırasında 1.868 vaka rapor edilmiştir ve bunların yaklaşık 89'u ölümle sonuçlanmıştır. Bu salgının ekonomik maliyeti ise 47,6 milyon dolardan daha fazla olmuştur.[10]
Ülkemizdeki vakaların büyük çoğunluğu yaz ayları ve sonbaharın başlarında ortaya çıkmaktadır. Bu dönemler, virüsü taşıyan sivrisineklerin en aktif olduğu ve virüsün bulaşma riskinin en yüksek olduğu zaman dilimleridir.[6] T.C. Sağlık Bakanlığının verilerine göre ülkemizde virüs ilk kez 2010 yılında görülmüştür.[2] T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre 2024 yılının ağustos ayında 6 kişiye Batı Nil Virüsü bulaşmıştır.[14]
Önlem Yöntemleri
Virüsten korunmanın en etkili yolu, sivrisinek ısırıklarını önlemektir. Yazın ve sonbaharın başlarında, yani sivrisineklerin en aktif olduğu dönemlerde, dışarıda zaman geçirirken dikkatli olunmalıdır. [5] Sivrisinek ısırıklarını önlemek için uzun kollu giysiler giymek, sivrisinek kovucu spreyler kullanmak ve evlerin çevresindeki durgun su birikintilerini ortadan kaldırmak virüs tarafından enfekte edilme riskini azaltabilir.[5]
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git- 5
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- ^ B. L. Johnston, et al. (2000). West Nile Virus - Where Did It Come From And Where Might It Go?. The Canadian Journal of Infectious Diseases, sf: 175–178. | Arşiv Bağlantısı
- ^ a b c d TC Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. Batı Nil Virüsü Enfeksiyonu. (1 Ocak 2023). Alındığı Tarih: 3 Eylül 2024. Alındığı Yer: TC Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü | Arşiv Bağlantısı
- ^ a b c d e f g World Health Organization (WHO). West Nile Virus. (3 Ekim 2017). Alındığı Tarih: 3 Eylül 2024. Alındığı Yer: World Health Organization | Arşiv Bağlantısı
- ^ Connecticut. West Nile Virus - Faqs. (1 Ocak 2024). Alındığı Tarih: 3 Eylül 2024. Alındığı Yer: Connecticut | Arşiv Bağlantısı
- ^ a b c d e f g CDC. West Nile Virus. (15 Mayıs 2024). Alındığı Tarih: 3 Eylül 2024. Alındığı Yer: CDC | Arşiv Bağlantısı
- ^ a b S. Tosun. (2012). West Nile Virus Infection. Journal of Experimental and Clinical Medicine. | Arşiv Bağlantısı
- ^ a b OrphaNet. West-Nile Encephalitis. (2 Ağustos 2024). Alındığı Tarih: 3 Eylül 2024. Alındığı Yer: OrphaNet | Arşiv Bağlantısı
- The Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Life Cycle Of Culex Mosquitoes. (16 Nisan 2024). Alındığı Tarih: 3 Eylül 2024. Alındığı Yer: The Centers for Disease Control and Prevention (CDC) | Arşiv Bağlantısı
- TC Sağlık Bakanlığı. Batı Nil Virüsü Enfeksiyonu. (22 Ağustos 2024). Alındığı Tarih: 3 Eylül 2024. Alındığı Yer: X (formerly Twitter) | Arşiv Bağlantısı
- ^ D. Kouroupis, et al. (2023). The Ongoing Epidemic Of West Nile Virus In Greece: The Contribution Of Biological Vectors And Reservoirs And The Importance Of Climate And Socioeconomic Factors Revisited. Tropical Medicine and Infectious Disease, sf: 453. | Arşiv Bağlantısı
- ^ T. M. Yuill. West Nile Virus. (1 Haziran 2023). Alındığı Tarih: 4 Ekim 2024. Alındığı Yer: MSD Manual Professional Edition | Arşiv Bağlantısı
- ^ a b Cleveland Clinic. West Nile Virus. (16 Ekim 2023). Alındığı Tarih: 4 Ekim 2024. Alındığı Yer: Cleveland Clinic | Arşiv Bağlantısı
- ^ a b CDC. West Nile: Symptoms, Diagnosis, & Treatment. (15 Mayıs 2024). Alındığı Tarih: 4 Ekim 2024. Alındığı Yer: CDC | Arşiv Bağlantısı
- ^ T.C. Sağlık Bakanlığı. Batı Nil Virüsü Enfeksiyonu. Alındığı Tarih: 5 Ekim 2024. Alındığı Yer: X (formerly Twitter) | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 06/12/2024 01:18:31 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/18513
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.