Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Atomlarda Spin Simetrisi’nin İlk Doğrudan Kanıtına Ulaşıldı!

3 dakika
1,002
Atomlarda Spin Simetrisi’nin İlk Doğrudan Kanıtına Ulaşıldı! Ye and Rey groups ve Steve Burrows/JILA
Tüm Reklamları Kapat

Mükemmel simetrili elmasların göz kamaştırıcı nadide mücevherler olması gibi, kuantum dünyasının da bilimsel değeri yüksek bir simetri muhteşemliği var.

Kuramcı Ana Maria Rey ve deneyci Jun Ye’nin önderliğindeki JILA fizikçileri, bu egzotik kuantum fiziği kuramını doğrulayacak şekilde, atomların manyetik donanımlarında, ya da çekirdeksel “spinlerinde” diyelim, simetrinin ilk doğrudan kanıtını gözlemlediler. Bu gelişme süperiletkenlik (elektrik akımına direnç göstermeme) ya da dev manyetik direnç (bir manyetik alanın varlığında elektrik akımında ciddi değişiklik olması) gibi davranışlar sergileyen egzotik maddelerin taklit edilebilmesi ve daha iyi anlaşılması gibi pratik yararlar ortaya çıkarabilir.

Science Express’te anlatılana göre JILA’nın yaptığı bu keşfi, dünyanın en kusursuz ve kararlı atom saatinin özelliklerini ölçmek için kullanılan ultra-kararlı lazer mümkün kıldı. JILA, Ulusal Standartlar ve Teknoloji Enstitüsü (NIST) ve Colorado Boulder Üniversitesi tarafından beraberce işletiliyor. JILA/NIST üyesi Jun Ye şöyle diyor:

Tüm Reklamları Kapat

Spin simetrisinin madde bilimi üzerinde çok güçlü bir etkisi var çünkü kuantum maddesinde beklenmedik davranışlara yol açabilir. Saatimiz bu kadar iyi olduğu için –gerçekten bu kadar iyi bir lazer- çok küçük enerji ölçeğinde olan bu etkileşimi ve altında yatan simetriyi derinlemesine inceleyebiliriz.

Kuantum simetrisini belgelendirmek için dünya genelinde yapılan araştırmalar önemli özelliklerin, çeşitli değiş tokuşlar, dönüşler ve yansımalara rağmen aynı kalıp kalmadığına bakar. Örneğin madde ve antimadde temelden simetri gösterir: Antimadde, pozitronların ve elektronların yüklerinin ters olmasını saymazsak birçok yönden normal madde gibi davranır.

Spin simetrisini tespit edebilmek için JILA araştırmacıları, lazer ışığı tarafından yakalanan 600 ila 3.000 stronsiyum atomundan yapılmış bir atom saati kullandılar. Stronsiyum atomları için manyetik davranışa yön veren 10 farklı çekirdeksel spin düzeni (açısal momentum da denebilir) mümkündür. Bir grup saat atomunda 10 durumun hepsinin rastgele bir dağılımı olur.

Araştırmacılar iki elektron enerji düzeyinde saatin “tikleri” olarak kullanılan atom etkileşimlerinin (çarpışmalarının) atomların çekirdeklerinin spin durumundan nasıl etkilendiğini analiz ettiler. Çoğu atomda elektronsal ve çekirdeksel spin durumları çiftliydi, dolayısıyla atom çarpışmaları hem elektronsal hem çekirdeksel durumlara bağlıydı. Fakat stronsiyumda, JILA ekibi bu çiftlenmenin çekirdeksel spin durumlarından bağımsız çarpışmalara yol açacak şekilde yok olduğunu öngördü ve bunu doğruladı.

Atom saatinde, tüm atomlar özdeş elektronsal durumlarda bulunmaya eğilim gösterir. JILA araştırmacıları çekirdeksel spinleri manipüle etmek için lazer ve manyetik alanları kullanarak, iki atom farklı çekirdeksel duruma sahip olduğunda, 10 durumdan hangisine sahip oldukları fark etmeksizin, aynı güçle etkileştiklerini (çarpıştıklarını) gözlemlediler. Öte yandan iki atom aynı çekirdeksel spin durumuna sahip olduğunda, o durumun ne olduğundan bağımsız olarak, çok daha zayıf etkileşiyordu. Jun Ye şöyle açıklıyor:

Tüm Reklamları Kapat

Burada spin simetrisi, atom etkileşimlerinin en temel düzeyde çekirdeksel spin durumlarından bağımsız olduğu anlamına geliyor. Öte yandan bunu ilginç hale getiren kısım ise çekirdeksel spinin, elektronların aracılık yaptığı değiş tokuş sürecinde doğrudan yer almaması; o hala atomların birbirine fiziksel olarak nasıl yaklaşacağını kontrol ediyor. Bu da şu demek, iki atomun çekirdek spinlerinin aynı ya da farklı olmasını kontrol ederek, etkileşimleri, ya da çarpışmaları diyelim, kontrol edebiliriz.

Yeni araştırma, atom saatlerindeki atom çarpışmalarını anlamamızı sağlayan önceki JILA çalışmalarına bir şeyler katıyor. Büyük atom gruplarının tuhaf kuantum dinamiklerini keşfetmek için daha fazla araştırma yapılarak özel spin koşullarının derinine inilmesi planlanıyor. 

JILA kuramcısı Ana Maria Rey bu çalışma için önemli öngörüleri ve hesaplamaları yaptı. Avusturya’daki Innsbruck Üniversitesi ve Delaware Üniversitesindeki kuramcılar da katkıda bulundu. Finansman NIST, Ulusal Bilim Kuruluşu, Hava Kuvvetleri Bilimsel Araştırma Bürosu ve Savunma İleri Araştırma Projeleri Ajansı tarafından sağlandı.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
4
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 3
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • İnanılmaz 2
  • Merak Uyandırıcı! 1
  • Muhteşem! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • Umut Verici! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: ScienceDaily | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 10/10/2024 14:28:11 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/2630

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Teşhis
Deizm
Coğrafya
Gazetecilik
Canlı Cansız
Doğal
Ağız Sağlığı
Çalışma
Sinir Hücresi
Doktor
Venüs
Temel
Kurbağa
Kedi
Video
Jinekoloji
Genom
Santigrat Derece
Tekillik
Mantık Hatası
Sinir Sistemi
Asteroid
Hayatta Kalma
Bakteri
İnsan Türü
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
-. --, et al. Atomlarda Spin Simetrisi’nin İlk Doğrudan Kanıtına Ulaşıldı!. (3 Ekim 2014). Alındığı Tarih: 10 Ekim 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/2630
--, -., Öztürk, G., Bakırcı, Ç. M. (2014, October 03). Atomlarda Spin Simetrisi’nin İlk Doğrudan Kanıtına Ulaşıldı!. Evrim Ağacı. Retrieved October 10, 2024. from https://evrimagaci.org/s/2630
-. --, et al. “Atomlarda Spin Simetrisi’nin İlk Doğrudan Kanıtına Ulaşıldı!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Gökhan Öztürk, Evrim Ağacı, 03 Oct. 2014, https://evrimagaci.org/s/2630.
--, ---. Öztürk, Gökhan. Bakırcı, Çağrı Mert. “Atomlarda Spin Simetrisi’nin İlk Doğrudan Kanıtına Ulaşıldı!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Gökhan Öztürk. Evrim Ağacı, October 03, 2014. https://evrimagaci.org/s/2630.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close