Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Antik DNA'ya Bakarak Ten Rengi, Boy ve Sindirim Özelliklerimizin Nasıl Değiştiğini Öğrenebiliyoruz!

3 dakika
1,184
Antik DNA'ya Bakarak Ten Rengi, Boy ve Sindirim Özelliklerimizin Nasıl Değiştiğini Öğrenebiliyoruz!
Tüm Reklamları Kapat

Tarımın insanları DNA'larına kadar ebediyen değiştirdiği uzun süredir biliniyordu, fakat şimdiye kadar bu değişimler günümüz toplumlarındaki genetik çeşitliliğe bakılarak bir araya getiriliyordu ve o zamanlar olanların sadece birer yansımalarıydı. Ancak yeni araştırma, bilim insanlarının bu değişimleri neredeyse neredeyse anlık olarak görmelerini sağlıyor. Harvard Tıp Okulu'ndan baş araştırmacı Iain Mathieson şunları söyledi:

"Bu sayede doğal seçilime bir zaman ve tarih koyabiliyoruz ve seçilimi belirli çevresel değişimlerle doğrudan ilişkilendirebiliyoruz. Bu durumda tarımın gelişimine ve ilk çiftçilerin Avrupa'ya ilerlemesine baktık."

Tüm Reklamları Kapat

Mathieson ve takımı, yeni çıkarım yöntemlerini kullanarak antik insan kalıntılarından DNA almayı başardı ve 2.300 ila 8.500 yıl önce Avrupa üzerinde yaşamış 230 antik insanın genetik bir veri tabanını oluşturdu. Bu genomları inceleyerek, avcı-toplayıcı topluluklardan tarıma geçiş sırasında ve ayrıca sonrasında değişmiş olan 12 özel genom bölgesini tanımlamayı başardılar.

Şaşırtıcı olmayan şekilde, bu çeşitliliklerin pek çoğu boy, laktoz sindirme becerisi, yağ asidi metabolizması, açık ten renklenmesi (pigmentasyonu) ve mavi göz rengi ile bağlantılı genlerde veya onların yakınındaki genlerdeydi. Bu özelliklerin hepsi, tarıma dayalı toplumlara geçişimiz ile daha önce bağlantılanmıştı.

Fakat, Nature dergisinde yayınlanan yeni araştırma, antik insanların tarıma nasıl ve ne zaman uyum sağladığıyla ilgili şimdiye kadar sahip olduğumuzdan daha fazla bilgi sağlıyor. Önemli bir bulgu da, yetişkinlerin sütü sindirmesini sağlayan genin yaklaşık 4.000 yıl öncesine kadar yaygın hale gelmemiş olması. Bu tarih daha önce düşünülenden binlerce yıl daha sonraya denk geliyor.

Çalışma ayrıca ilk çiftçilerin koyu tenli olduğunu, fakat açık ten geninin bin yıllık dönem boyunca daha yaygın şekilde aktarıldığını gösterdi. Baş araştırmacı David Reich, The New York Times'a konuşarak bunun olası nedeni olarak da çiftçilerin avcı-toplayıcılardan daha az et yediğini, bu yüzden D vitamini alımlarının düştüğünü söyledi. Koyu tenli insanlar, güneşten daha az D vitamini alabilmişlerdi ve bu sebeple gen aktarımı yönünden yetersiz kalmış olabilirlerdi.

Tüm Reklamları Kapat

Bir diğer büyük değişim ise, bağışıklık sistemimizin gelişmesiydi. Bu çok mantıklı, çünkü tarımın başlamasıyla birlikte hastalıklar çok daha fazla yaygın hale gelmişti. Araştırmacılardan biri olan, Avustralya'daki Adelaide Üniversitesi'nden Wolfgang Haak şunları söyledi:

"Cilâlı Taş Devrinde, insanların birbirine ve evcil hayvanlara yakın yaşamasıyla nüfus yoğunluğunda bir artış yaşandı. Bu bulgu tamamen şaşırtıcı olmasa da, seçilimin olduğunu anlık olarak görmek harikaydı.." 

Araştırma ayrıca, Avrupa'ya tarımı ilk getirenlerin Anadolu'daki (günümüz Türkiye'si) çiftçiler olduğu ve kendileriyle birlikte kısa genleri güney Avrupa'ya götürdükleri kuramını doğruluyor. Kuzey Avrupa'daki insanlar daha uzun, çünkü Avrasya bozkır toplumlarından gelen daha çok ataya sahipler.

Uzun süre önce ölmüş bireyler hakkında konuşurken 230 sayısı etkileyici bir örnek boyutu olsa da, bilimsel ölçütler bakımından çok da büyük sayılmaz, araştırmacılar da istedikleri kadar çok örnek bulamadılar. Örneğin tip 2 diyabete veya yüksek vücut kitle endeksine katkı yapan genlerin, tarıma geçiş sırasında seçilip seçilmediği yönünde bir karara varmak için yeterli kanıta sahip değillerdi.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Ekip şimdi, tam olarak nasıl şimdiki hale geldiğimiz ve atalarımızın bu gezegende nerelere göç edip kimlerle melezlendiği hakkında daha iyi bir fikir elde etmeye çalışmak için daha da fazla antik DNA üzerinde çalışmak istiyor. Reich sözlerine şöyle devam etti:

"Hem atalarımızın nereden nereye gittiği ve kimlerle birbirine karıştığı, hem de toplumların yaşadığımız farklı çevrelerde biraz daha iyi şekilde hayatta kalmamıza yardım eden adaptasyonları nasıl geliştirdiği açısından, günümüz insanlarının nasıl bugün olduğumuz şekle geldiği büyük bir gizemdir. Şimdi antik DNA'nın genom çapında birçok örneğinin mevcut olmasıyla, bu sorulara cevap bulmak için fevkalade yeni bir araca sahibiz."

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
2
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • Muhteşem! 0
  • Tebrikler! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: Science Alert | Arşiv Bağlantısı
  • Fiona Macdonald. Ancient Dna Reveals How Agriculture Changed Our Height, Digestion, And Skin Colour. (14 Temmuz 2018). Alındığı Tarih: 14 Temmuz 2018. Alındığı Yer: Science Alert | Arşiv Bağlantısı
  • Iain Mathieson, et al. (2018). Genome-Wide Patterns Of Selection In 230 Ancient Eurasians. Nature 528, sf: 499–503. | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 31/10/2024 09:21:50 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/4049

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Yaşamın Başlangıcı
Mikoloji
Maske
Olumsuz
Enzim
Gerçek
Gelişim
Tekillik
Biyografi
Öğrenme
Koruma
Doğa Yasaları
Mit
Veri Bilimi
Karanlık Enerji
Tür
Kartal
Köpek
Canlı Cansız
Memeli
Biyocoğrafya
Teknoloji
Hayvanlar Alemi
Devir
İletişim
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
O. Zaloğlu, et al. Antik DNA'ya Bakarak Ten Rengi, Boy ve Sindirim Özelliklerimizin Nasıl Değiştiğini Öğrenebiliyoruz!. (31 Aralık 2015). Alındığı Tarih: 31 Ekim 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/4049
Zaloğlu, O., Bakırcı, Ç. M. (2015, December 31). Antik DNA'ya Bakarak Ten Rengi, Boy ve Sindirim Özelliklerimizin Nasıl Değiştiğini Öğrenebiliyoruz!. Evrim Ağacı. Retrieved October 31, 2024. from https://evrimagaci.org/s/4049
O. Zaloğlu, et al. “Antik DNA'ya Bakarak Ten Rengi, Boy ve Sindirim Özelliklerimizin Nasıl Değiştiğini Öğrenebiliyoruz!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Ozan Zaloğlu, Evrim Ağacı, 31 Dec. 2015, https://evrimagaci.org/s/4049.
Zaloğlu, Ozan. Bakırcı, Çağrı Mert. “Antik DNA'ya Bakarak Ten Rengi, Boy ve Sindirim Özelliklerimizin Nasıl Değiştiğini Öğrenebiliyoruz!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Ozan Zaloğlu. Evrim Ağacı, December 31, 2015. https://evrimagaci.org/s/4049.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close