Kıbrıs’ın Sular Altında Kalmış Antik Ticaret Yolları!
Su Altı Arkeologları Geçmişin Sular Altındaki Sırlarını Aydınlatıyor!
Bu haber 6 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.
Birçoğumuz yaz mevsimini denizde geçirmenin hayallerini kurar, fakat Toronto Üniversitesi’nden arkeolog Carrie Fulton için bu durum sıradan bir iş günüdür.
Mississauga Toronto Üniversitesi Tarih bölümünde yardımcı doçent olan Carrie Fulton, 2017 yazında Kıbrıs açıklarındaki antik bir bölgenin üç yıllık alan çalışmasının ilk sezonunu tamamladı. Fulton ve beş kişilik araştırma ekibi antik ticaret yollarının izini aramak için Akdeniz’de günlük dalışlar yaptı.
Fulton, MÖ 300 ve MS 300 yılları arası Geç Bronz Çağı’ndan Erken Roma Dönemine kadarki Akdeniz bölgesine odaklanarak antik dünyadaki ticaret ağlarını incelemektedir. Fulton şunları söylüyor:
Tarihteki o geçişi ve maddi objelerin hareketinin bu geçişlere nasıl yansıdığını düşünüyorum. Özellikle objelerin nasıl taşındığını ve objeler farklı bölgelere taşındıkça kültürel fikirlerin nasıl yayılıp yerleştiğini ve değiştiğini araştırarak kültürel etkileşimlere nasıl bakabileceğimizi merak ediyorum.
Fulton’ın şu anki araştırması, Maroni-Tsaroukkas yani gemilerin yüzlerce yıldır demirlediği merkezî güney Kıbrıs kıyı bandı açıklarındaki bir bölge üzerine odaklanıyor. Fulton, bölgede ticaret ağlarının nasıl işletildiği ve bunların zamanla nasıl değiştiği hakkındaki ipuçlarına bakıyor. Bu yüzden gemilerden kalan taş çapaları inceliyor.
Kıyı bandının bu bölgesi geç Bronz Çağı’ndan Roma dönemine kadar kullanıldı. Bu dönem, bizim için su altı malzemesi açısından ilginç ve zor soruları temsil eder. Farklı dönemlerdeki bu demir atma yerlerinin kullanımındaki farklılıkları biz nasıl belirleriz? Bu demir atma yerleri karadaki bazı alanlarla da ilişkilidir. Bu, taşınan eşyaların türleri hakkında bize ne anlatabilir?
Fulton’nın araştırma alanları bir bakıma karadaki tipik bir arkeolojik alana benzer. Toronto Üniversitesi mezunu Naomi Neufeld’in de dahil olduğu Fulton’ın ekibi, araştırma bölgesini belirlemek için ipler ve kazıklar kullanıyor. Bulduklarını fotoğraflarla kayıt altına alıyorlar. Ancak hepsini tam donanımlı tüplü dalışla yapıyor, dalış yazı tahtalarını ve diğer deniz altı ekipmanlarını deniz tabanına taşıyorlar.
Taş çapalar yani iple bağlanmış delikli taşlar yüzeyden yaklaşık 20 metre aşağıda denizin dibinde bulunmaktadır. Büyüklükleri 20 santimetreyle yaklaşık bir metre arasında değişmekte ve ağırlıkları 160 kilograma kadar çıkmaktadır. Fulton’ın sözleri şöyle:
Bunların gemiden denize atılmış ve geri alınmış olduğu düşünülüyor ancak bazıları çok büyük. Bunları muhtemelen bir vinç kullanarak birden fazla insan taşımış olmalı. Gemiler bunlardan birçoğunu lazım oldukça kullanmak için taşır ve (zorunda kalınca) herhangi biri yukarı çekilemezse ipini keserlerdi.
Ekip genelde sabah 6.30’da başlayıp her gün yaklaşık olarak üç saat ve bazen de kıyı rüzgarlarının etkisiyle oluşan yarım metrelik dalgalarla yarışarak dalış yapıyor. Fulton şunu da belirtiyor:
Sistematik olarak ileri geri yüzerek bölgeyi araştırıyoruz. Alanın kullanım sıklığı ya da taşınan malzemelerin çeşitleri hakkında ipuçları bulabilmek için çapaların yakınında çömlek ve diğer kültürel malzemeleri arıyoruz.
Bulduklarını asıl yerinde (in situ) bıraktıkları için Fulton’nın ekibi demir atma alanlarının dijital kaydı için özel tasarlanmış bir kamera sistemini test ediyor. Fulton şunları söylüyor:
Kamera su altı koruma kılıfının içine yerleştiriliyor, derinliği ve konumu kaydeden ve kameranın çektiği fotoğrafları almamıza ve bu fotoğrafları daha sonra kullanmak üzere 3 boyutlu modellemeyle birleştirmemize olanak sağlayan bir mikrobilgisayara bağlanıyor. Yaptığımız bu işlemler su altı ortamını korumaya yardım ediyor. Birkaç yıl içerisinde çapaların görünürlüğünde değişiklikler görebilir ve demir atma yerlerinin daha anlaşılır kaydına sahip olabiliriz. Şu ana kadar görebildiklerimizin çoğu yük gemilerine aitti. Bulduğumuz bir diğer şeyse bir ton ağırlığına varabilen büyük mimari yapı blokları. Bunlar geç Bronz Çağı’nda özel mimari yapılarda kullanılan bir tür taş işçiliğine benzemektedir. Peki bunlar bazı özel binalara mı götürülecekti, demir atma sisteminin bir parçası mıydı, Romalılar zamanında veya daha yakın zamanlarda yapılan geç Bronz Çağı yerleşim alanlarının yağmalanmasının kanıtı mıydı? 2018 yazında, bu blokların etrafında kazı yapacağız ve onları yukarı çıkartacağız. Umarım ne için kullanıldıklarına dair ipuçları buluruz.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git- 2
- 1
- 1
- 1
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- Çeviri Kaynağı: Phys.org | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 14/12/2024 03:14:15 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/5304
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
This work is an exact translation of the article originally published in Phys.org. Evrim Ağacı is a popular science organization which seeks to increase scientific awareness and knowledge in Turkey, and this translation is a part of those efforts. If you are the author/owner of this article and if you choose it to be taken down, please contact us and we will immediately remove your content. Thank you for your cooperation and understanding.