Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Anaerkillik Nedir? Tamamen Anaerkil Bir Topluluk Hiç Yaşadı mı?

Minangkabau Topluluğu, Anaerkillik Konusunda Bize Neler Öğretiyor?

4 dakika
33,079
Anaerkillik Nedir? Tamamen Anaerkil Bir Topluluk Hiç Yaşadı mı? FF2 Media
Podcast
6:19
Altay Kenger
Seslendiren 2 Kasım 2022
47
  • İndir
  • Dış Sitelerde Paylaş
Tüm Reklamları Kapat

Anaerkilliğin 2 farklı tanımı vardır. Bu iki tanımdan hangisini kabul ettiğimize bağlı olarak anaerkil olarak tanımlanabilecek bir toplumun var olup olmadığı sorusuna vereceğimiz cevap da değişir. Ayrıca anaerkillikten bahsederken bu konuyla ilgili anasoyluluk kavramının da tanımını bilmekte fayda vardır. Anasoyluluk, kan bağının ve dolayısıyla mülkün anne tarafından aktarılması anlamına gelir. Bu tanımdan da yararlanarak, günümüzde farklı gruplar tarafından kabul edilen iki anaerkillik tanımını inceleyeceğiz.

Anaerkillik Tanımları

Ataerkil Toplumun Zıttı

Öncelikle günlük hayatta kullandığımız ataerkillik tanımının doğrudan karşıtı olan anaerkillik tanımı vardır ve buna göre anaerkillik; annenin ya da yaşça büyük bir kadının aile üstünde mutlak otoriteye sahip olduğu, buna ek olarak bir veya bir grup kadının da genel topluluk üstünde benzer seviyede bir otoriteye sahip olduğu düzendir. Anaerkilliğin bu tanımı, anasoyluluk ya da Türkçede karşılığı olmayan "matrifocal" (kabaca, "anne-odaklı") ve "matrilocal" (kabaca, "anne-yerel") şeklindeki kavramlarla tam olarak karşılanamaz.

Eşitliğe Dayalı Anaerkillik

Anaerkilliğin diğer (günümüzde kabul görmek konusunda zorlanan) tanımı ise ilk tanıma tepki olarak Peggy Reeves Sanday tarafından ortaya atılmıştır. Ona göre anaerkillik, kadınların mutlak üstünlüğüyle ifade edilmemelidir; çünkü kadın yönetimi böyle bir şekilde görülmez. Onun tanımına göre anaerkillik, anasoylulukla birlikte, sosyal ve politik olarak cinsiyet eşitliğine dayanan bir düzen olarak anlatılabilir. Peggy Reeves Sanday, Minangkabau toplumunu birinci elden gözlemlediği ve yorumladığı araştırma kitabında gelenekselleşmiş anaerkillik tanımının erkek merkezli düşünme sonucu ortaya çıktığını söyler ve kadınların toplumsal hakimiyetinin diğer cinsin haklarını kısıtlama seviyesiyle ölçülmesine karşı çıkar.

Tüm Reklamları Kapat

Anaerkil Toplum Görüldü mü?

Bu sonuncu tanıma göre, halihazırda tanımın kurulmasına örnek teşkil eden, Minangkabau toplumu ve benzer toplumlar anaerkil olarak kabul edilebilir ve o zaman tarihte de bunlara benzer toplumlar olduğunu varsaymamak için hiçbir sebebimiz kalmaz. Daha geniş kabul gören diğer tanımımıza göre ise tam olarak anaerkil diye sınıflandırılabilecek bir toplum ya yoktur ve var olmamıştır ya da varsa/olmuşsa bile çok nadirdir. Şimdiye kadar anasoylu veya anaerkilliğe yakın görülen birkaç topluluğu incelemenin bu tartışmanın okurlarımız gözünde açıklığa kavuşmasına yardımcı olacağını düşünüyoruz.

Minangkabau Topluluğu

Öncelikle anaerkil olduğu iddia edilen ve anaerkil olmasa bile dünyanın en büyük anasoylu topluluğu olan Minangkabau topluluğu anaerkillik ile ilgili tartışmalarda ön planda yer almaktadır. Minangkabau'lar Endonezya'nın Sumatra adasında yaşayan en büyük etnik gruptur. Müslümandırlar ve Malayca konuşurlar. Köken ve miras, anne tarafı izlenerek belirlenir. Geleneksel olarak en küçük yerleşim birimi 'büyük ev'dir ve baş kadın, kız kardeşleri ve kız çocuklarının kontrolü altındadır. Erkek çocuklar sünnet olana kadar 'büyük ev'de yaşarlar. Sonrasında, evlenene kadar, yatılı okul görevi gören ve aynı zamanda ibadet yeri olan cami benzeri bir yerleşkede ikamet ederler. Yine geleneksel olarak evli çiftler kadının ait olduğu evde kalır ama erkek, her zaman geceleri eşini ziyaret eden bir misafir olarak görülmeye devam eder. Anasoyluluğa uygun olarak Minangkabau'larda mal, toprak ve aile adı anneden kıza geçer.

Minangkabau
Minangkabau
The Daily Beast

Spartalılar

Spartalılarda da erkekler askerlikle uğraştıkları ve mal mülk yönetmek küçümsendiği için, kadınlar hem eşlerinin hem de kendi mülklerinin kontrolüne sahipti. Ayrıca kadınlar o zamanki Yunan devletleri arasında benzeri görülmemiş bir eğitim alır, erkeklerle birlikte spor faaliyetlerine katılır ve şehirde özgürce dolaşabilirdi. Her ne kadar bu haklara sahip olsalar da Spartalılar tarafından en kutsal görülen askerlik makamına kadınlar katılamazdı, ayrıca siyasi ve dini anlamda erkek egemenliği vardı. Bu sebeplerden Sparta toplumunda ekonomik anlamda kadınlar güçlü olsa da, diğer alanlarda bir cinsiyet eşitliğinden çok erkek egemenliği hakimdir ve bu yüzden ataerkilliğe çok da uzak görülmezler.

Greek Boston

Sitones Kabilesi

Bunun dışında Tacitus'un Cermen kabileleri üzerine yazdığı Germania eserinde de Sitones adlı, siyasi anlamda kadınlar tarafından yönetilen bir kabileden bahsedilir. Bu özellikleri dışında sadece diğer her alanda Suiones kabilesiyle uyuştukları belirtilir.

Tüm Reklamları Kapat

Sonuç

Bunun gibi birkaç eski topluluk dışında Avrupa kıtasında milattan sonra pek fazla anasoylu veya anaerkil topluluk bulunmaz. Afrika'da, Asya'da ve Amerika'da ise en azından belli dönemlerde kadınların, Minangkabau topluluğu gibi belli bir güce sahip olduğu görülmektedir.

Bu toplulukların anaerkil olarak adlandırılması tartışması daha çok tanımsaldır ve bu konuda varılacak sonuçlar da bilimsel bir doğruluktan çok birer uzlaşı veya sayıltı olacaktır. Dolayısıyla yazımızda bir sonuca varmıyor kararı okurlarımıza bırakıyoruz.

Düzeltmeler: sitones kabilesi suiones ile uyuşuyor olacaktı kabilenin adındaki yanlış düzeltildi.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
95
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

İçerikle İlgili Sorular
Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 31
  • Merak Uyandırıcı! 15
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 7
  • Umut Verici! 6
  • Grrr... *@$# 5
  • İnanılmaz 4
  • Üzücü! 3
  • Bilim Budur! 2
  • Güldürdü 2
  • Muhteşem! 1
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 12/12/2024 03:52:51 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/7984

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Kilometre
Hamilelik
Korku
Vücut
Enfeksiyon
Kafatası
Habercilik
Parçacık
Mikrop
Siyaset
Elektrik
Epistemik
Botanik
Endokrin Sistemi
Evrimsel Antropoloji
Mikroevrim
Deprem
Güve
Yiyecek
Risk
Sürüngen
Matematik
Klinik Mikrobiyoloji
Psikoterapi
Çağ
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
O. Gürbüz, et al. Anaerkillik Nedir? Tamamen Anaerkil Bir Topluluk Hiç Yaşadı mı?. (8 Şubat 2020). Alındığı Tarih: 12 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/7984
Gürbüz, O., Ateş, A. (2020, February 08). Anaerkillik Nedir? Tamamen Anaerkil Bir Topluluk Hiç Yaşadı mı?. Evrim Ağacı. Retrieved December 12, 2024. from https://evrimagaci.org/s/7984
O. Gürbüz, et al. “Anaerkillik Nedir? Tamamen Anaerkil Bir Topluluk Hiç Yaşadı mı?.” Edited by Arda Ateş. Evrim Ağacı, 08 Feb. 2020, https://evrimagaci.org/s/7984.
Gürbüz, Onat. Ateş, Arda. “Anaerkillik Nedir? Tamamen Anaerkil Bir Topluluk Hiç Yaşadı mı?.” Edited by Arda Ateş. Evrim Ağacı, February 08, 2020. https://evrimagaci.org/s/7984.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close