Ağaç kangurusu (Dendrolagus)
- Bilimsel Adı Dendrolagus
- Halk Arasındaki Türkçe Adı Ağaç kangurusu
- Halk Arasındaki İngilizce Adı Tree Kangaroo
- Klad Bilateria
- Klad Nephrozoa
- Üst Şube (Superphylum) İkincil Ağızlılar (Deuterostomia)
- Şube (Phylum) Kordalılar (Chordata)
- Klad Olfactores (Olfactores)
- Alt Şube (Subphylum) Omurgalılar (Vertebrata)
- Aşağı Şube (Infraphylum) Gerçekçeneliler (Gnathostomata)
- Klad Teleostomi
- Klad Euteleostomi
- Klad Sarcopterygii
- Klad Dipnotetrapodomorpha
- Klad Tetrapodomorpha
- Klad Eotetrapodiformes
- Klad Elpistostegalia
- Klad Stegocephali
- Üst Sınıf (Superclass) Dört Bacaklılar (Tetrapoda)
- Klad Reptiliomorpha
- Klad Amniyot (Amniota)
- Klad Sinapsitler (Synapsida)
- Klad Eupelycosauria (Eupelycosauria)
- Klad Sphenacodontia (Sphenacodontia)
- Klad Sphenacodontoidea (Sphenacodontoidea)
- Klad Terapsitler (Therapsida)
- Klad Teriyodontlar (Theriodontia)
- Klad Eutheriodontia (Eutheriodontia)
- Klad Sinodontlar (Cynodontia)
- Klad Epicynodontia (Epicynodontia)
- Klad Eucynodontia (Eucynodontia)
- Klad Probainognatiyenler (Probainognathia)
- Klad Prozostrodontia (Prozostrodontia)
- Klad Mammaliamorpha (Mammaliamorpha)
- Klad Mammaliaformes (Mammaliaformes)
- Sınıf (Class) Memeliler (Mammalia)
- Üst Bölük (Superdivision) Theriimorpha (Theriimorpha)
- Alt Sınıf (Subclass) Theriiformes (Theriiformes)
- Üst Birlik (Superlegion) Trechnotheria (Trechnotheria)
- Birlik (Legion) Cladotheria (Cladotheria)
- Klad Tribosphenida (Tribosphenida)
- Alt Sınıf (Subclass) Doğuran Memeliler (Theria)
- Aşağı Sınıf (Infraclass) Keseliler (Metatheria)
- Cins (Genus) Ağaç kangurusu (Dendrolagus)
- Bu içerik, Evrim Ağacı'nın tür gözlemleri ve türlere dair bilgileri barındıran Yaşam Ağacı projesinin bir parçası olarak hazırlanmıştır.
- Gözlem Ekle
Gözlem Bilgileri
Bu tür henüz Evrim Ağacı tarafından gözlenmemiştir.
Tanım ve Genel Bilgiler
Bu sevimli ve ilginç hayvanlar; kanguruları, valabileri, ağaç kangurularını, pademelonları içeren "Büyük Ayaklıgiller" (Macropodadiae) ailesi içerisinde bulunmaktalar. Onları ilginç kılan sayısız özellikten bir tanesi, bir kanguruya çok benzemesine rağmen ağaçlarda yaşamaya son derece adaptif olmasıdır.
Evrimsel Tarih ve Taksonomi
Evrimsel geçmişleri de kendileri gibi oldukça ilginçtir. Tüm makropodların ortak atasının, erken bir opossum (keseli sıçan) türü olduğu düşünülmektedir. Bu ortak atadan ilk ayrılan dallardan birisi pademelonlara ve onların atalarına evrimleşmiştir. Pademelonlar, bilinen en küçük ve ilkel makropodlardır. Ağaç kanguruları da pademelonlarla ortak atanın türleşmesi sonucu evrimleşmiştir.
İlkin pademelon ataların çevresinde ciddi bir değişim olduğu düşünülmektedir. Özellikle günümüzden 39 milyon yıl kadar önce meydana gelen Avusturalya ile Yeni Gine'yi etkileyen müthiş bir kuraklık dönemi, hızlı türleşme olaylarını tetiklemiştir. Bu süreçte pademelonların kurak ve kayalık bölgelerde yaşayabilecek şekilde özelleştikleri bilinmektedir. Bu süreçte yeni türler ortaya çıkmıştır. Örneğin kaya valabileri (Petrogale cinsi), pademelonlardan en erken ayrılan gruplardan birisidir. Bu canlıların çok geniş bir diyeti bulunmaktadır ve bu sayede göç ettikleri kuzey bölgelerdeki yağmur ormanlarına adapte olabilmişlerdir. Bu süreçte kaya valabilerinin bir dalı olarak evrimleşen Proserpin Kaya Valabisi olarak bilinen Petrogale persephone, ağaçlara tırmanacak şekilde özelleşmeye başlamıştır. Böylece kaya valabileri içerisinde bir tür, yeni bir nişi kaplayabilecek şekilde özelleşmiştir. Öyle ki, bu türün ağaçlara tırmanma yetenekleri ile eğilimi, ağaç kanguruları ile neredeyse aynıdır.
İşte günümüzden 6 milyon yıl önce, ağaçlara yeni yeni adapte olmaya başlayan bu kaya valabileri içerisinden bir popülasyon, günümüzde bilinen, soyu tükenmiş en basit yapılı ağaç kanguruları olan Bohra cinsine evrimleşmiştir. Son 2 milyon yıl içerisinde yaşanan küresel soğuma dönemindeyse, geniş kuraklıklar Avusturalya ve Yeni Gine'de yağmur ormanlarının daralmasına neden olmuştur. Bu sebeple ilkin ağaç kanguruları olan Bohra cinsi sayısız ufak popülasyona ayrılmıştır ve bu popülasyonlar izole olmuşlardır. İşte bu popülasyonlardan bir grup, günümüzdeki ağaç kangurularına (Dendrolagus cinsine) evrimleşmiştir. Bu süreçte, Bohra cinsine ait atalarından farklılaşmalarını sağlayan en temel özellik değişimi, son derece dar olan orman alanlarına ve bu ortamda hayatta kalmaya yönelik adaptasyonlar sayesinde meydana gelmiştir.
Bu özellikleriyle opossumlardan karasal kangurulara devam eden evrimsel süreçte bir "yaşayan fosil" olarak anılırlar. Çünkü karasal kanguruların evrimine gidecek olan süreçteki bir soy hattından ayrılıp, belli başlı değişikliklerden geçerek günümüze kadar gelmişlerdir. Kangurulara ait birçok özelliği ortak olarak taşımaktayken atalarına ait özellikleri de korumaktadır. Bu da bize evrimsel süreçle ilgili önemli bilgiler vermektedir.
Popülasyon ve Koruma Statüsü
Günümüzde bu canlıların soyu yaşam alanlarının yitirilmesi dolayısıyla tehdit altındadır.
Davranış ve Etoloji
Normalde kangurular "tırmanma" olarak adlandırdığımız davranışı gerçekleştirerek ağaçlara tırmanamazlar. Dendrolagus cinsi altında bulunan 12 tür ağaç kangurusu ise ağaçlara kolaylıkla tırmanabilir ve avcılarından saklanabilir.
Elbette ağaç kangurularında buna uygun bazı adaptasyonlar görülür: Arka ayakları karasal kangurulara göre kısadır ve daha geniştir, tutunmaya yarayan kıvrık ve güçlü tırnaklarla desteklenmiştir. Pençeleri çok daha yumuşaktır ve tırmanma sırasında ayaklara binen basıncı karşılayabilir. En bariz farklılıklarıysa, son derece uzun kuyruklarıdır. Bu sayede ağaçlar üzerinde dengelerini sağlayabilirler. Ayrıca yerde yaşayan kuzenleri gibi, vücutları terlemez; bunun yerine kollarını yalarlar ve tükürükleri buharlaştıkça vücutları serinler.
Diyet ve Metabolizma
Ağaç kanguruları ağaçlardan topladıkları meyvelerle beslenirler; ancak ara sıra yere inerek yerde buldukları ölü hayvanlarla da beslenebilirler. Meyve ağırlıklı hepçil bir diyete sahip olan bu canlılar, küçük kuşlarla, yumurtalarla, ağaç kabuklarıyla, yemişlerle beslenirler.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git- 1
- 1
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- National Geographic. Matschie's Tree Kangaroo. (6 Aralık 2019). Alındığı Tarih: 6 Aralık 2019. Alındığı Yer: National Geographic | Arşiv Bağlantısı
- E. Procter-Gray, et al. (1986). The Individual Behaviors Of Lumholtz's Tree-Kangaroo: Repertoire And Taxonomic Implications. Journal of Mammalogy, sf: 343-352. | Arşiv Bağlantısı
- M. S. Hopkins, et al. (1993). Charcoal Evidence Of The Spatial Extent Of The Eucalyptus Woodland Expansions And Rainforest Contractions In North Queensland During The Late Pleistocene. Journal of Biogeography, sf: 357-372. | Arşiv Bağlantısı
- P. M. Johnson, et al. (2003). Reproduction Of Lumholtz's Tree-Kangaroo, Dendrolagus Lumholtzi (Marsupialia : Macropodidae) In Captivity, With Age Estimation And Development Of The Pouch Young. Wildlife Research, sf: 505-512. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 04/11/2024 21:22:31 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/541
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.