Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Açık Tohumlu Bitkiler (Gymnosperm)

Açık Tohumlu Bitkiler (Gymnosperm) Benni Fish
3 dakika
5,376
Tüm Reklamları Kapat
Açık Tohumlu Bitkiler
  • Bilimsel Adı Gymnosperm
  • Halk Arasındaki Türkçe Adı Açık Tohumlu Bitkiler
  • Halk Arasındaki İngilizce Adı Gymnosperm
Taksonomi
  • Bu içerik, Evrim Ağacı'nın tür gözlemleri ve türlere dair bilgileri barındıran Yaşam Ağacı projesinin bir parçası olarak hazırlanmıştır.
  • Gözlem Ekle

Açık tohumlu bitkiler ya da bilimsel adıyla Gymnospermler, tohumları olgunlaşmış yumurtalıklar ya da meyvelerin içinde yer alan kapalı tohumlu bitkilerin aksine, tohumları açıkta olan her türlü damarlı bitkilerdir. Pek çok açık tohumlu bitkinin tohumları kozalakların içerisinde yer alır ve olgunlaşana kadar gözle görünmezler. Açık tohumlu bitkiler çoğunlukla ağaç, ağaççık ya da çalı formundadırlar. Yaprakları iğnemsi, pulsu, yelpazemsi veya şeritsi olurlar. Bütün yapraklarını aynı anda dökmedikleri için genellikle her dem yeşildirler.[1]

Evrimsel Tarih ve Taksonomi

Açık tohumlu bitkiler, evrimleşen ilk tohumlu bitkilerdir. En erken tohum benzeri kalıntılar, Üst Devoniyen İstifi'nin kayalarında bulunmuştur (yaklaşık 382,7 milyon ila 358,9 milyon yıl önce). Açık tohumlu bitkiler, yaklaşık 252,2 milyon ila 66 milyon yıl öncesini kapsayan Mezozoik Çağ'da dominantlardı ve bu dönemde bazı modern aileler ortaya çıkmıştı. Kretase döneminde (145 milyon ila 66 milyon yıl öncesi) açık tohumlu bitkiler yerlerini giderek evrimleşmekte olan kapalı tohumlu (Angiosperm) bitkilere bırakmış olsa da, günümüzde hala yeryüzünün pek çok bölgesini kaplamaktadırlar. Açık tohumlu bitkiler milyonlarca yıl boyunca sıkışarak kömüre dönüşen bitki örtüsünün önemli bir bileşenini oluştururlar.

Açık tohumlu bitkiler ilk kez 1825 yılında İskoç botanikçi Robert Brown tarafından kapalı tohumlulardan ayrılmıştır. Daha eski sınıflandırmalar, tüm tohumlu bitkileri Spermatophyta (tohumlu bitkiler) altında toplarken, daha yeni sınıflandırmalar, "çıplak tohumlar"ın bu özelliğinin tüm bitkileri tek bir grup altında toplamak için yeterli olmadığını kabul etmiştir.

Bilim insanları, günümüze dek gelen açık tohumlu bitkileri dört kategoriye ayırmışlardır:

Tüm Reklamları Kapat

  • Pinophyta (kozalaklı açık tohumlular),
  • Cycadophyta (sikadlar),
  • Ginkgophyta (gingkolar),
  • Gnetophyta (gnetofitler).

Bu dört kategorideki açık tohumlu bitkiler, 88 cins ve 1,000’den fazla türe sahiptir. [2]

Ekolojik Dağılım ve Habitat

Günümüzde açık tohumlu bitkiler Antarktika hariç tüm kıtalarda, özellikle ılıman enlemlerde bulunur. Kuzey Yarımküre'de yaygın olarak bulunanlar ardıç, köknar, karaçam, ladin ve çam gibi kozalaklı ağaçlar ve Güney Yarımküre'de yetişen Podocarpus bugün yeryüzünde bulunan açık tohumlu bitkilere örnektir.

Davranış ve Üreme

Bütün tohumlu bitkiler gibi, açık tohumlu bitkiler de heterosporludur; yani mikrosporlar (erkek) ve megasporlar (dişi) olmak üzere iki spor türüne sahiptirler. Kozalakları erkek ve dişi olmak üzere iki ayrı türdedir ve genellikle bir eksen üzerinde sarmal oluşturacak şekilde toplanır. Açık tohumlu bitkilerin çiçekleri çok sadedir ve kapalı tohumlu bitkilerde görülen periant (çiçek örtüsü) yoktur.

Açık tohumlu bitkilerde polen üretimi oldukça fazla olup her bir erkek kozalak birkaç milyon polen üretebilir. Bazı açık tohumlu bitkilerin polenlerinde, polenin rüzgarla uçmasını sağlayan 2-3 hava keseciği bulunur. Mikrosporlar polen konilerinde üretilirken megasporlar yumurtlama konilerinde üretilir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Tüm heterosporlu bitkilerde olduğu gibi, gametofitler spor duvarının içerisinde gelişir. Polen taneleri mikrosporlardan olgunlaşır ve nihayetinde sperm hücreleri üretir. Megagametofitler megasporlardan gelişir ve ovül içerisinde tutulur.

Tozlaşma sırasında polen taneleri, bitkiler arasında polen konisinden ovüle fiziksel olarak aktarılır. Polen genellikle rüzgar veya böcekler tarafından taşınır. Polen taneleri her bir ovüle, oval tabakasında mikropil adı verilen mikroskobik bir boşluktan girer. Ovüle giren polen taneleri olgunlaşarak sperm hücrelerini oluşturur.

Açık tohumlu bitkilerde iki temel döllenme hali de bulunur: Sikadlar ve Ginkgolarda, doğrudan ovülün içindeki yumurtaya yüzen kamçılı hareketli spermlere sahipken iğne yapraklılar ve gnetofitler, bir polen tüpü boyunca yumurtaya hareket ettirilen kamçısız spermlere sahiptir. Singamiden yani sperm ve yumurta hücresinin birleşmesinden sonra, zigot bir embriyoya (genç sporofit) dönüşür. Her açık tohumlu bitki tohumunda genellikle birden fazla embriyo başlatılır. Olgun tohum, embriyo ve besin kaynağı olarak işlev gören dişi gametofitin kalıntılarını ve tohum kabuğunu içerir.

İnsanlarla Etkileşim ve Kültürel Referanslar

Açık tohumlu bitkiler nadiren besin kaynağıdır ancak sabunlar, oda spreyleri, dezenfektanlar, ilaç, kozmetik ve parfüm yapımında kullanılan uçucu yağlar, tanen ve terebentinler bu bitkilerden elde edilir. Açık tohumlu bitkilerin ahşabı, onu kapalı tohumlu bitkilerin sert ağacından ayırt etmek için genellikle yumuşak ağaç olarak adlandırılır. Bazı açık tohumlu bitkiler kereste ve kağıt üretiminde kullanılır ve peyzajlarda kullanılmak üzere süs bitkisi olarak yetiştirilir.

Etimoloji

"Gymnosperm" kelimesi, Yunanca'da "çıplak" anlamına gelen gymnos ve "tohum" anlamına gelen sperma kelimelerinin birleşiminden oluşur.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
19
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 8
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • Güldürdü 2
  • İnanılmaz 2
  • Muhteşem! 1
  • Umut Verici! 1
  • Bilim Budur! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 19/03/2024 06:28:33 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/11836

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Bellek
Genel Görelilik
Maske Takmak
İklim Değişikliği
Bilim İnsanları
Kök Hücre
Antibiyotik
Mers
Araştırmacılar
Nükleer Enerji
Evrim Ağacı
Böcek Bilimi
Çekirdek
Siyah
Avcı
Temel
Gıda Güvenliği
Uterus
Çevre
Amerika Birleşik Devletleri
Çiçek
Film
Karar Verme
Kuş
Demir
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
B. Aknam, et al. Açık Tohumlu Bitkiler (Gymnosperm). (8 Haziran 2022). Alındığı Tarih: 19 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/11836
Aknam, B., Bakırcı, Ç. M. (2022, June 08). Açık Tohumlu Bitkiler (Gymnosperm). Evrim Ağacı. Retrieved March 19, 2024. from https://evrimagaci.org/s/11836
B. Aknam, et al. “Açık Tohumlu Bitkiler (Gymnosperm).” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 08 Jun. 2022, https://evrimagaci.org/s/11836.
Aknam, Bilge. Bakırcı, Çağrı Mert. “Açık Tohumlu Bitkiler (Gymnosperm).” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, June 08, 2022. https://evrimagaci.org/s/11836.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close