Biz yaşlandıkça vücut fonksiyonlarımız yavaşlıyor, peki zihinsel fonksiyonlarımız? Onlar da yavaşlıyor mu?

Yaşlandıkça bazı zihinsel işlevlerin yavaşlayabileceği doğrudur, ancak bu genel bir düşüş anlamına gelmez. İşlem hızı ve çalışma belleği gibi bazı bilişsel yetenekler, genç yaşlardaki kadar verimli çalışmak için biraz daha fazla zamana ihtiyaç duyabilir. Bu bazen yeni şeyler öğrenmek veya bilgiye ulaşmak için daha fazla zamana ihtiyaç duymak şeklinde kendini gösterebilir.

Ancak, diğer zihinsel işlevler yaşla birlikte sabit kalabilir veya hatta iyileşebilir. Örneğin, birikmiş bilgi ve kelime dağarcığı genellikle yaşam boyu büyümeye devam eder. Dahası, yaşam tarzı, sağlık ve genetik gibi faktörler bilişsel yaşlanmada önemli bir rol oynar, bu da bireysel deneyimlerin büyük ölçüde değişebileceği anlamına gelir. Bazı yavaşlamalar normal olsa da, önemli bilişsel gerileme yaşlanmanın kaçınılmaz bir parçası değildir ve zihinsel ve fiziksel olarak aktif kalarak genellikle hafifletilebilir.

Yaşlandıkça vücut fonksiyonlarımız görevlerini tam anlamıyla yerine getirememeye başlar, bu süreç daha çok fiziksel fonksiyonlarda görülür. Örneğin yaşlanınca genellikle baston kullanırız, işitme, görme, tat alma gibi temel fonksiyonlarımızı yitirmeye başlarız. Bu, hücrelerin yaşlanması ve yeni hücrelerin yeteri kadar üretilememesiyle-mitoz bölünmenin yavaşlamasıyla-alakalıdır.

Yaşlanma sürecinde hayat boyu elde ettiğimiz bilgi birikimini artırmak mümkündür, ancak yukarıda da bahsettiğim üzere, duyu organlarının zayıflamasıyla iletişim becerileri azalır. Bir kitabı okumak, bir video izlemek, bir müzik dinlemek daha zor hale gelir. Tüm bunların yanında Alzheimer gibi beyin hastalıkları kişinin hafızasını ve düşünme yetisini önemli ölçüde zayıflatabilir.

Elbette bunlar her insan için geçerli olmayabilir. Ancak bilimsel ve akademik çalışmalar gösteriyor ki, genel olarak insanların bilişsel fonksiyonları azalma eğilimindedir.

Genetik ve kişisel faktörlerin etkisi de büyüktür. Kişi genetik olarak Alzheimer ve yaşlanmaya karşı yatkın ya da dirençli olabilir. Kişinin yaşam koşulları, stres seviyesi, beslenme ve hareket alışkanlıkları da bilişsel yaşlanmayı etkileyen faktörlerdir.

Yaşlandıkça hem bedenimiz hem de beynimiz biraz yavaşlar. Bu yüzden bazı şeyleri yapmak eskisi kadar kolay olmayabilir. Mesela, yeni bir şey öğrenmek veya birden fazla işi aynı anda yapmak zorlaşabilir.

Neden böyle oluyor?

Beynimizdeki hücreler azalıyor. Bu, beynimizin daha yavaş çalışmasına neden oluyor.

Beynimize giden kan azalıyor. Bu da beynimizin daha az enerji almasına yol açıyor.

Hormonlarımız değişiyor. Hormonlardaki değişiklikler de hafıza gibi bazı şeyleri etkiliyor.

Peki biz ne yapabiliriz?

Egzersiz yapalım: Spor yapmak hem bedenimize hem de beynimize iyi gelir.

Sağlıklı beslenelim: Meyve, sebze ve balık gibi besinler beynimizi güçlendirir.

Zihnimizi çalıştıralım: Kitap okuyalım, bulmaca çözelim, yeni şeyler öğrenelim.

Sosyal olalım: Arkadaşlarımızla vakit geçirelim.

Yeterince uyuyalım: Uyku, beynimiz için dinlenme zamanıdır.

Özetle, yaş almak doğal bir süreçtir ve beynimizde de bazı değişiklikler olur. Ancak sağlıklı bir yaşam tarzı ile bu değişiklikleri yavaşlatabilir ve zihnimizi daha uzun süre genç tutabiliriz.