Deizmin tanrı inancı konusundaki yargı genel olarak olarak tanrının içerisinde yaşadığımız evreni kurup ardından kenara çekilmesidir. Ancak bunu her deist kişiye addetmek yanlış bir düşüncedir! Ancak genel olarak deistlerin, teistlere göre farklı bir tanrı anlayışı olduğunu kabul etmek gerekir.
Sorunuza cevap verecek olursak evet tam olarak deistler vahiy yoluyla bildirilen şeylere inanmazlar. Tanrının Evren kurgusundan sonra hiçbir müdahalede bulunmadığını düşünürler.
Deizmin birden fazla türü bulunur bunlar kabaca şöyledir;
Tüm Reklamları Kapat
- Pandeizm: kısacası evrenin bütününü tanrı olarak kabul ederler ve evrendeki her şeyin toplamı tanrıdır.
- Panendeizm: yine evrenin kendisinin tanrı olduğu görüşü hakimdir ancak farklılığı evrendeki her şeyin tanrının özünden oluştuğunu düşünmeleridir. Evrim ve diyalektik düşüncelerinin birleştiği panendeizmde ebedi dönüş tekrardan tanrıya olacaktır.
- Spiritüel Deizm: bu türde meditasyon tefekkür doğa ile birleşme gibi eylemler yer alır. Yapı bakımından bildiğimiz dinlerdeki ibadetlerin hemen hemen karşılığı sayılabilecek bu davranışlar, teistik dinler ile en çok örtüşen deizm görüşüdür. Spiritüel dezm ahiret inancı ve yeniden yaşama dönüş konusunda diğer türlere göre daha pozitif bir bakış açısı taşır.
Aslında yazılabailecek daha fazla alt tür vardır ancak en bilinenleri ve yaygın olanları sıraladım.
Kaynaklar
- Volkan Gümüş. Deizm.
- Voltaire. Deizm.
- Erol Çetin. Deizm Eleştirisi Ve Yapılması Gerekenler.