Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
Mustafa Direk
Üye 28 Ağustos 2023 3 Cevap
13

Zamanın doğrusal bir ilerleyişe sahip olmadığını düşünürsek, bu, kaderin var olduğu anlamına mı gelir?

Zamanın doğrusal bir ilerleyişe sahip olmadığına dair fiziksel teoriler ve bu teorilerin evrimsel süreçlerle ilişkisi üzerine düşünüyorum. Eğer zaman doğrusal değilse, bu evrimsel süreçleri ve buna bağlı olarak bireylerin genetik kaderlerini nasıl etkiler? Zamanın doğrusal olmayışının, evrimsel süreçler üzerinde bir etkisi var mıdır?
1,556 görüntülenme
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Tüm Reklamları Kapat
3 Cevap
Hüseyin Küçükkelepçe
Amatör 25 Ekim 2023

Değerli Mustafa

Zaman maddeyle vardır. Zamanını oku hep yatay ve ileriyi gösterir. Ampirik deliller yani termodinamik yasaları böyle söyler. Teorik fizik, metafizik ve felsefe gibi çeşitli düşünce dalları başka görüşler söyleyebilir. Günlük ne deneyimliyorum onu söyleyeyim: Her şey eskiyor, belirsizlik, sıcaklık ve işe yaramaz enerji artıyor. Üstelik bütün bunlar geriye dönülmez bir şekilde oluyor. Yani entropi artıyor. Zamanda geri doğru yolculuk yapmak, dikey, sağa-sola ya da yerinde sayma olmaz. Yaşlanıyoruz dolayısıyla hepimiz zamanın çocuklarıyız. Sağduyum bunları söylüyor.

Sorunuz çok teknik bilgiler ihtiva ediyorsa ben anlamamışdır. Görelilik denklemlerine göre zaman bir illüzyon olarak görülür. Herkesin zamanı kendine göredir. Evrensel bir zamandan söz edilemez. Yani zaman asıl değildir. Zamanın akışı hıza konuma göre değişir. Lakin bu hep teoriktir. Gerçeğe gelirsek zaman vardır. Ne yazık ki hepimizi silindir gibi eziyor, üzüyor ve yok ediyor. Zaman üzerine yazılan dramatik şarkılar şiirler ve ağıtları düşünün, Görelilik üzerine bir şey duydunuz mu? Bu bilimi ret anlamında değil. Yaşam burada ve acısıyla tatlısıyla kabul edilerek yaşanırsa daha iyidir diye düşünüyorum. Tabi bütün bu teorik bilgileri akılda tutarak. Sorunuzun tersini düşünürsek zaman doğrusalsa kader yok mudur? Tam aksi doğrusal ileri doğru akan bir zamanda kader yani yaşam programı vardır demek akla aykırı gelmiyor. Sabah yaptığınız günlük programı düşünün akan bir zaman ve günlük program akışı yani günlük kader. Doğrusal olmayan bir zamanı kim deneyimlemiş? Ayaklarınız yere basıyorsa termodinamik yasalarına tabisiniz.

Tüm Reklamları Kapat

Uzay zaman bükülmesi konusu galaktik boyutlara aittir. Kozmosta devasa cisimler bir çukur oluşturup maddeyi kendine çekiyor olabilir. Acaba ürettiği cisimlere köle olarak çukura yuvarlanan bizleri hangi çukur ilgilendiriyor. Bizim gibi küçücük canlıları ilgilendiren bir durum yok. Komşumuzu tanıyıp onlara bir günaydın demek daha öncelikli diyorum. Selamlar….

6
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
M Cem Yasar
Mühendisim 26 Ekim 2023

Farklı fiziksel ve kimyasal olaylar ve oluşlar olduğu için bizler bu farklılığı ölçebiliyoruz. Örneğin birçok olayı Dünyanın kendi ekseni etrafındaki dönme hareketine göre ölçüyoruz. 24 saat, 60 dakika, saniye, salilse, vb. Yani aslında akıp giden bir zaman yok, farklı olay ve oluşumların birbirlerine göre ölçülmesidir zaman. Örneğin atom saati dediğimiz aygıta göre de Dünya 24 saatte kendi etrafında dönüyor demek yerine, atom saatinin milyarlarca kez titreşmesine denk gelecek şekilde Dünya dönüyor de diyebiliriz. Tabi yukarıdaki yorumda da belirtildiği üzere denklemler üzerinde olay ve oluşlar matematiksel ifade edildiğinde her bir parametre tek başına ele alınıp çok farklı yorumlar yapmak mümkün. Yorumların hangisi gerçekle örtüşüyor hangisi örtüşmüyor işte ortaya birçok teori, hipotez, vb ortaya atılıyor.

Kısacası, görelilikle ilgili çok daha basit bir örnek vermem gerekirse, suyun kaynar hale gelme süresini etkileyen ve bildiğimiz en basit değişken nedir ? Basınç farkı. Deniz kenarında ya da daha yüksek bir yerde aynı miktar suya aynı miktar ısı verilirse deniz kenarında kaynar hale gelmesi için geçen süre daha yüksek bir yerde kaynar hale gelmesi için geçen süreden daha fazladır. Burada değişen faktör zaman değildir, suya etkiyen kuvvet değişmiştir. Olayları ve oluşumları birçok fiziksel ve kimyasal diğer olaylar ve oluşlar etkiliyor. Işık hızı limitine yakınlaşan hızlara ulaşmak, çok büyük kütleçekim kuvvetlerine yaklaşmak, basınç farkları, çok yüksek ya da çok düşük sıcak ortamlar, vb. Tüm bu farklar aynı olay ve oluşumların oluşum süresini etkiliyor, yani burada sihirli bir el zaman gibi bir değişkeni elinden tutup değiştirmiyor. Maddeye, enerjiye etki eden kuvvetler olay ve oluşumları değiştiriyorlar aslında. Bu farklılıkları da kıyasladığımızda elimizde en basit haliyle zaman/süre farklı ortaya çıkıyor.

Tüm Reklamları Kapat

7
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Oğulcan Akdal
Sadece düşünüyorum. 30 Ekim 2023

Biraz düşününce, zaman doğrusal değil ise, kesin bir sondan; dolayısıyla bir kaderden bahsedemeyiz bence. Çünkü bir seçim hakkımız, ve geleceğimizi şekillendirme fırsatımız olur. Doğrusal olsaydı, seçim fırsatımız olmazdı ve kesin bir sondan, dolayısıyla kaderden bahsedebilirdik. Fakat manipüle edebileceğimiz bir gelecek söz konusu ise, kader söz konusu olamaz.

Saygılarımla...

Tüm Reklamları Kapat

4
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.

Bize Ulaşın

ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close