Adezyon ve Kohezyon nedir? Tanım ve örnekler
Adezyon da kohezyon da yapışma anlamına gelir. Adezyon farklı türdeki moleküllerin birbirini çekmesidir, bir maddenin başka türde bir maddeye yapışmasıdır, bu nedenle yapışma da denir. Kohezyon aynı türdeki moleküllerin birbirini çekmesidir, bir maddenin kendi kendine yapışması birbirini tutmasıdır, bu nedenle birbirini tutma da denir.
Mesela Su damlasının yere düşmemesinin nedeni, yaprağa yapışmasını sağlayan, yaprağın molekülleriyle su molekülleri arasındaki adezyon kuvvetidir. Bu yapışma kuvveti su damlasının ağırlığını dengeler, böylece damla yaprakta asılı kalır. Suyun dağılmasını önleyen ve damla halinde bir arada durmasını sağlayan su molekülleri arasındaki kohezyon kuvvetidir. Adezyon da kohezyon da elektriksel kuvvettir, moleküller arası bağdır, kütle çekimle hiç ilgisi yoktur. Molekül boyutunda kütle çekimin etkisi ihmal edilecek kadar zayıftır.
Su damlasının yere düşmemesinin nedeni, yaprağa yapışmasını sağlayan, yaprağın molekülleriyle su molekülleri arasındaki adezyon kuvvetidir. Bu yapışma kuvveti su damlasının ağırlığını dengeler, böylece damla yaprakta asılı kalır. Suyun dağılmasını önleyen ve damla halinde bir arada durmasını sağlayan su molekülleri arasındaki kohezyon kuvvetidir. Adezyon da kohezyon da elektriksel kuvvettir, moleküller arası bağdır, kütle çekimle hiç ilgisi yoktur. Molekül boyutunda kütle çekimin etkisi ihmal edilecek kadar zayıftır.
Suyun bir akım halinde akmasının da nedeni birbirini tutmadır. Ayrıca musluğun ağzında suyun bir damla şeklinde birikmesinin de nedeni su moleküllerinin birbirini tutmasıdır.
Kohezyon nelere bağlıdır?
Maddenin türü: Cıvanın, suyun ve zeytinyağının kohezyon kuvvetleri farklıdır.
Sıcaklık: Sıcaklık arttıkça moleküller daha çok hareket eder, moleküller arası kuvvetleri azalır.
Başka madde karıştırılması: Suyun içine deterjan karıştırırsanız su moleküllerinin arasına deterjan molekülleri girer ve birbirini tutma bağlarını zayıflatır.
Sıvı bir yüzeyi hangi koşulda ıslatır?
Bir sıvı bir yüzeyi ancak adezyon kuvveti kohezyon kuvvetinden büyükse ıslatabilir. Islatmak bir anlamda yapışmak demektir. Eğer yüzeyin yapıldığı maddenin molekülleri sıvı moleküllerini, sıvının moleküllerinin birbirini çekmesinden daha güçlü çekiyorsa, sıvı yüzeyi ıslatır.
[1]
Kaynaklar
- F. Dersi. Adezyon Ve Kohezyon Nedir? Tanım Ve Örnekler - Fizik Dersi. (13 Haziran 2017). Alındığı Tarih: 13 Kasım 2022. Alındığı Yer: Fizik Dersi | Arşiv Bağlantısı
