Karadeniz’de yaşayan insanlardaki görülen kanser’in “Çernobil Faciası“ yüzünden olabileceğine dair bi kanır varmı?

RADYAYON DNA DA DEĞİŞİKLİĞE NEDEN OLABİLİR Mİ?

Bilindiği gibi, tüm canlılar organlardan, organlar dokulardan ve dokularda biyolojik sistemin temel yapı taşı olan “hücre”lerden meydana gelir. Hücre, kabaca, bir çekirdek, bu çekirdeği çevreleyen jelsi yapıdaki stoplazma ve en dışta bunları saran bir zardan oluşur (Şekil 7.1). Çekirdeğin içerisinde hücre davranışlarıyla ilgili şifre bilgileri içeren ve görevi bunları bir sonraki nesillere değiştirmeden taşımak olan “kromozom”lar bulunur. Kromozomlar ise histon denilen proteinler ile DNA zincirlerinden oluşur. Hücrenin yapı ve işlevleri DNA tarafından kontrol edilir.

İyonlaştırıcı radyasyonun bir canlıda biyolojik bir hasar yaratabilmesi için radyasyon enerjisinin hücre tarafından soğurulması gerekir. Bu soğurma sonucu hedef moleküllerde iyonlaşma ve uyarılmalar meydana gelir. Daha sonra ortaya çıkabilecek biyolojik hasarların başlatıcı olayları olan bu iyonlaşmalar, hücrenin genetik bilgilerini taşıyan DNA zincirlerinde kırılmalara ve hücre içerisinde kimyasal toksinlerin üremesine neden olabilir (Şekil 7.2). Kırılmaların hemen ardından bir onarım faaliyeti başlar. Hasar çok büyük değilse DNA da meydana gelen kırılmalar onarılabilir. Ancak bu onarım esnasında da hatalar oluşabilir ve yanlış şifre bilgiler içeren kromozomlar meydana gelebilir.

RADYASYON NEDENİYLE DEĞİŞEN DNA NESİLDEN NESİLE AKTARILABİLİR Mİ?

Radyasyonun verdiği hasar sonucu hücre ölmüyor ancak değişikliğe uğruyorsa bu hücredeki hasar genellikle onarılır. Onarım mükemmel olarak gerçekleşmediği takdirde değişim yavru hücrelere aktarılacak ve er geç ışınlanan kişinin organ veya dokularında kanser oluşumuna yol açacaktır. Eğer hücreler ışınlanan kişinin çocuklarına genetik bilgilerin aktarılmasıyla ilgiliyse kalıtımsal bozukluklar meydana gelebilir. Kişinin kendisinde veya çocuklarında meydana gelen bu tür etkiler “Stokastik (tesadüfi)” etkiler olarak adlandırılır.

KARADENİZ'DE YAŞAYAN İNSANLARDAKİ FÖRÜLEN KANSER'İN SEBEBİ ÇERNOBİL FACİASI MI?

Karadeniz de görülen kanser hastalarının tek sebebi çernobil faciası değil elbette. Ancak Çernobil de yaşanan patlama yüzünden Karadeniz de kanser oranı artış göstermiştir. Hatta Rize de yapılan çayların Çernobil Faciası nedeniyle etkilenmesinden bile şüphelenilmişti. Ancak daha sonra bu iddea eski başkanın da oynadığı bir reklamda yalanlanmış ve Rize de üretilen çayların tamamen sağlıklı olduğu halka gösterilmişti. Ancak yine de böyle bir risk vardır. Patlamada açığa çıkan radyasyon sebebiyle tarım ürünleri zehirli hale gelebilir ve buda kanser gibi birçok hastalığı tetikliyebilmektedir.

Kaynak

Patlama yeri şu anda Ukrayna da olmasına ve bize çokta yakın olmamasına rağmen Çernobil Patlamasında ülkemizin birçok kenti de radyasyondan etkilenmiştir.

Kaynak

TÜRKİYE NE GİBİ ÖNLEMLER ALDI?

Daha önce dediğim gibi eski başkan reklamda oynadı ve bir bardak çay içti. Buda Türkiye de üretilen çayların radyasyondan etkilemediğini gösterdi. Bunun dışın da kanser riski arttığından kanserle mücadelede daha çok gelişmemiz gerekti. Ancak bunlar dışında aldığımız herhangi bir önlem yok.