Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
Zafer İşdar
Üye 3 Eylül 2021
0

''Memetik Teori'' yazınızda 1956 IBM bilgisayarı görselinin altındaki açıklamada yazmış olduğunuz 526 kat ucuz ifadesi neden doğru bir kullanımdır?

Yazım ile ilgili olarak size bu bildirimi yapmak isterim, Türk Dil Kurumuna göre ''kat'' kelimesinin ifadeleri nitelik veya nicelik bakımından azalan değerleri nitelerken kullanması ''yanlış sözcük kullanımından kaynaklı anlatım bozukluğu'' ihlalidir.
208 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
1 Cevap
Çağrı Mert Bakırcı
PhD 11 Eylül 2021

Bu tür konularda dil ile ilgili tutumun katılığı sonucu belirleyecektir ve şahsen bu tür konularda çok dişli kavgalara girmenin yersiz olduğu kanaatindeyim. Dilde genel bir standart tutturulduğu müddetçe, söylemek istenen anlaşılıyorsa, ekstrem bir fanatizmin ek bir fayda getirmediğini düşünüyorum. Bir diğer deyişle, belli bir yere kadar dil hassasiyeti fayda sağlayacaktır; ancak o noktadan sonra daha fazlası ek bir fayda getirmeyecek, tam tersine zarar vermeye başlayacaktır. Bu tür konularda olanın da bu olduğunu düşünüyorum.

Yine de basitçe izah edeyim.

100 sayısı, 10 sayısının 10 katıdır. Kimine göre 100 sayısı, 10 sayısından 9 kat fazladır; ancak bilimsel literatürde bu neredeyse hiçbir zaman bu şekilde kullanılmaz. 10 sayısından 9 kat fazla olan, 90'dır. 100 alan, belki dil konusunda kusursuzluğa erişmiş olacaktır, ancak yaygın kullanıma ters düşerek hataya düşmüş olacaktır. Fazlasının zarar olduğunu söyleme nedenim de budur.

Tüm Reklamları Kapat

100 sayısının 10 sayısından 10 kat (veya dil fanatikleri için 9 kat) fazla olduğunda hemfikirsek, 10 sayısının 100 sayısından 10 kat (veya dil fanatikleri için 9 kat) küçük olduğunda da hemfikir olmak zor değildir.

Evet, "kat" veya "misli" sayısı pozitif yönde bir değişim beklentisine sokmaktadır. Heyhat, cümlenin yüklemi öteki yönde (negatif yönde) bir ilerlemeye işaret etmektedir. Dolayısıyla pozitifin negatifi, negatif bir sonuç vermektedir. Buradan yola çıkarak, 10 sayısının 100 sayısından 10 kat küçük olduğunu söylemek zor değildir.

Bunu matematiksel olarak ifade edecek olursak:

"100 sayısı 10 sayısından 10 kat fazladır": 100=10×10100 = 10 \times{10}

Tüm Reklamları Kapat

"10 sayısı 100 sayısından 10 kat azdır.": 10=100×11010 = 100 \times{\frac{1}{10}}

Kaynaklarda aynı konunun İngilizce için tartışmasını bulabilirsiniz. Ayrıca kaynaklarda "kitap İngilizcesini" savunan, dolayısıyla bu kullanımın yanlış olduğunda ısrarcı olan bir metni de bulabilirsiniz.

Belki "kitap Türkçesi" açısından bu kullanım "yanlış" olarak nitelendirilebilir. Eğer öyleyse, öyle olsun. Bu, kullanımı veya sonucu değiştirmeyecektir. Bu kullanımı beğenmeyen biri, "10, 100'ün 10'da 1'idir" diyebilir. Bunda da bir sakınca yok.

Kaynaklar

  1. P. Jansson. Correct Use Of "X Times Lower". (2 Haziran 2014). Alındığı Tarih: 10 Eylül 2021. Alındığı Yer: StackExchange | Arşiv Bağlantısı
  2. P. Brians. "A Is X Times Less Than B". (10 Eylül 2021). Alındığı Tarih: 10 Eylül 2021. Alındığı Yer: TimesLess | Arşiv Bağlantısı
Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
5
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Fatih Birinci
Woke Kültürü: Sosyal Adalet Arayışı mı, Aşırı Hassasiyet mi?
Woke Kültürü Nedir? Neden Savunuluyor? Neden Bu Kadar Tepki Çekiyor?
23/11/2024 ~ 26 dakika
Turan Zeybek
Havacılıkta Kuantum Radar Teknolojisi Nedir?
Kuantum Radarı Nasıl Çalışır?
09/12/2024 ~ 6 dakika
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Gündem
Bağlantı
Sürükle bırak veya seç
Pexels'te Ara
Panodan Yapıştır
URL'den Yükle
0 /5000
0 /5000
0 /5000
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close