Düzen olması Tanrı'yı kanıtlar mı?

Daha önce bu tip sorulara defalarca kez cevap verildi. Verenlerden biri de benim hatta. Bu soru, bir türlü anlaşılamıyor, tekrar tekrar soruluyor ve verilen cevaplar bir türlü açıklayıcı olmuyor. Sorunuzun bir kısmını teşkil eden, düzen-düzensizlik meselesi ile ilgili cevap şu linkte:

https://evrimagaci.org/soru/evrende-bir-duzen-var-midir-592#11316

Tanrı meselesine gelince...

Tanrının varlığı kanıtlanamaz. Binlerce yıldır kanıtlanamamıştır ve yüksek olasılıkla asla kanıtlanamayacaktır. Evrenin düzeninin ya da düzensizliğinin, tanrının varlığı ya da yokluğu ile ilgisi de yok zaten. Çünkü evren düzenliyse de düzensizse de bunu tanrı istemiştir, o neyi uygun görmüşse onu ister, bizim bu tercihi sorgulamaya hakkımız yoktur, anlamaya aklımız, gözlemlemeye gözümüz, ölçmeye sayılarımız, denemeye teknolojimiz yetmez ve asla da yetmeyecektir. Ne olursa olsun, hangi soru sorulursa sorulsun bu söylediklerim geçerlidir. Mesela yer yüzündeki, tecavüze uğrayıp ölen milyonlarca çocuk için de aynı şey söylenebilir. Bilge, ulu ve kudretli bir tanrı, neden milyonlarca çocuğun tecavüze uğramasına ve acılar içinde ölmesine izin veriyor? Cevap aynı. O tanrı böyle istemiştir ve bunu sorgulamaya hakkımız yoktur. Bizim anlayamayacağımız bir nedeni vardır.

Kanıt meselesi...

Aslında bir insanın, tanrının varlığı ile ilgili kanıt araması zaten tanrı olgusunu tam olarak anlayamadığının göstergesidir. Tanrının kullarından talebi iman-inançtır. İnanç ise, ortada bir kanıt yok iken duyulan bağlılık ve güvendir. Tanrının varlığı kanıtlansa ona inanmaya gerek kalmaz. Dinlere göre tanrının kendisini gizlemesinin nedeni de budur zaten. İslama göre isteyen bulur zaten. Bir kelebeğin uçuşu kanıtın tillahıdır. İstemeyenin de kalbini zaten tanrı kapatmıştır. O dilediğini saptırır, dilediğini inandırır. (En'âm - 125) O nedenle herşey zaten kanıttır ya da hiç bir şey kanıt değildir ve olamaz. Buna göre evrenin düzeni ya da düzensizliği hem bir kanıttır hem de değildir.

Kabaca böyle. Umarım açıklayıcı olmuştur.

Sağlıcakla...

Genellikle bu tip sorular, kavramsal sorularla yöneltilir ve yine kavramsal cevaplarla karşılanır. Ve bu sohbetler de bir seviyeden sonra kelime oyunlarına dönüşür. Ancak buna aslında hiç de gerek yoktur.

Bu soruya şöyle bir cevap vermek yeterlidir: Ortada bir düzen yok ki.

Evrende her şey fizik yasalarına göre hareket eder ama evrende o kadar fazla değişken, madde, enerji ve tüm bunların birbiri ile etkileşimi söz konusudur ki... Böyle bir ortamda bir düzenden bahsetmek olanaksız. İnanılmaz ölçekteki bu yapıda, her saniye milyonlarca cisim birbirine çarpar, patlar, biri diğerini yutar, yakar, çeker, iter vs. Hangi düzen tanımına ya da anlayışına göre bakarsanız bakın evrende bir düzen olduğunu iddia etmek hiç ikna edici değil. Ortaya çıkan her bir cismin, olayın, oluşumun ya da yok oluşun fizik yasalarına göre açıklanabilmesi başka bir şeydir, ortada bir düzenin var olduğunu iddia etmek bambaşka.

Evrende bir düzen yoktur. Aksine bir kaos vardır. Kaos derken felsefi bir yaklaşımla "hayat bir kaostan ibarettir" gibi bir kasıtta değilim, insanoğlu için öyle değil. Bizler belirli ahlak, kanun, sosyal ilişkiler, bilim, felsefe, din, teknoloji gibi birçok disiplinle bu kaosla başa çıkmayı, kendi yaşamlarımız bağlamında yüksek oranda başardık ama evrende bir kontrol mekanizması yok. Çünkü evren bir düzen ile inşa edilmiş olsaydı ortada belirli bir kaygı, amaç, niyet gözetilirdi. Ve bunların temelinde de anlaşılabilecek bir hedef olurdu. Ancak böyle bir durum söz konusu değil. Örneğin çeşitli inanış biçimlerinin iddia ettiği gibi odakta insan ve Dünya olsaydı evren, Dünyanın oluşması için 9 milyar, canlılığın oluşması için 11 milyar, insanın oluşması için de 13 milyar yıl beklemezdi. Yasalar sabit ama kontrol edilemez miktardaki etkileşim nedeni ile ortam tam bir kaos hali. Bazı kişiler için ne kadar rahatsız edici olsa da durum bu.

Biliyoruz ki evren, termodinamik yasaların 2. olan entropinin hakimiyeti altında. Yani düzensizliğe hızla koşmakta denilebilir. Bu aynı zamanda olasılıkların artması demek. Biz --düzen-- kavramını kendi düşünce yapımızdaki basitlik üzerinden tanımladığımız için BİZE GÖRE DÜZEN, BİZE GÖRE DÜZENSİZLİK aslında üzerinde konuştuklarımız.

Uzaydaki bütün sistemler, görünüşte düzenlerdir ancak sistemin yapısı gereği bütün düzenler bozulmak zorundadır. Diğer yandan geçici düzenler kendi içlerinde de kaotik yapıdadır.

Evrende düzen yoktur diye kesip atamayız. Ancak entropik yapı gereği mutlak düzenden de bahsedemeyiz.

Kavramsal anlamda tanrı yı DÜZEN gibi bir kavram zemini üzerine inşa etme çabası oldukça yapay ve zayıf kalmakta. Evrende düzen olması tanrıyı kanıtlıyorsa, düzenin olmaması da tanrının olmadığını kanıtlamalı bu mantıkla. Oysa buna kim karar veriyor. Bana göre de evrende düzenin olmaması tanrıyı kanıtlar diyebilir başka biri de. Evrende düzenin olmamasına rağmen oluşturulmuş geçici düzenler ve entropiye direnen biyoloji, bir kasıtı ortaya koyar diyebilir. Yani düzensizlik zemininde oluşturulmuş düzenler, bir kasıt, bir yapıcıyı gerektirir diyebilir. Ancak KANIT, farklı bir konu.

Hiçbir argüman, bulgu, vs, tanrının olduğuna ya da olmadığına kanıt olamaz. Bunu iyi anlamak gerekiyor. Çünkü tanrı zaten varlık üstü niteliği gerektirir. Bu açıdan bilimsel hiçbir referans tanrının olduğunu ya da olmadığını ortaya koymaz. Zaten bu yolla tanrısal bir sonuca gitmek, kavramsal olarak yetersizliği gösterir.