Oto-mayalama Sendromu (ya da mide fermentasyonu sendromu), midesinde aşırı miktarda S. cerevisiae mantarı bulunan kişilerde görülen sıra dışı bir hastalıktır. Bu aşırı düzeyde mantarlanma dolayısıyla şekerli yiyecekler tüketme sonrasında kişilerin midesi içerisinde fazladan alkol üretilmektedir. Bu, kişinin durup dururken sarhoş olmalarına neden olmaktadır.

Örneğin İngiltere'deki bir vakada, 34 yaşındaki Matthew Hogg isimli bir hastanın 20 senedir bu hastalıktan muzdarip olduğu; ancak tespit edilemediği fark edilmiştir. Bu durumda şahıs, okulda bile durup dururken sarhoş olabilmektedir. Ailesi hastalığını tespit etmek için toplamda 50.000£ harcama yapmış ve nihayetinde sorunu anlayabilmiştir. Tabii sorun ortaya çıkana kadar, neden sürekli sarhoş olduğu, okulu astığı, psikolojinin anormal olduğu anlaşılamamış, sayısız psikiyatrist teşhis koyma girişiminde bulunmuştur. Nihayetinde bir kan testinde yüksek etanol ve diğer alkollü bileşikler bulununca, ince bağırsak kültüründen elde edilen bakteriyel büyüme ile birleştirilince bunun sıra dışı bir hastalık olduğu anlaşıldı.

Bilimkurgu Kulübü'nün paylaştığı bu gazete küpürü bizi düşündürdü: Akşam Gazetesi'nin 1934 tarihli bu yazısı, 2000 yılını (veya genel olarak "2000'li yılları") ne kadar yansıtıyor?

Öncelikle analizimize şununla başlayalım: Görselde geçen gazetenin Ankara Üniversitesi tarafından tutulan kaydında söz konusu kısım görülmemektedir. Dolayısıyla küpürün sahte olma olasılığı bulunmaktadır. Ancak bu tip gelecek tahminleri çok nadir veya sıra dışı olmadığı için, söz konusu iddiaları ele almanın eğlenceli bir pratik olacağını düşünüyoruz. O yüzden devam edelim:

Proteinler, canlı organizmaların kas, saç, kolajen gibi vücut dokularında yapısal olarak yer alan; buna ek olarak enzim ve antikor örneklerinde olduğu gibi fonksiyonel olarak da görev alan; aminoasit adı verilen yapıtaşlarının bir veya birden fazla zincir oluşturacak şekilde bir araya gelmesiyle oluşan; karbon, hidrojen ve oksijene ek olarak her zaman azot ve kimi zaman sülfür içeren, canlıların var oluşu ve sağlığı için vazgeçilmez öneme sahip, büyük biyomoleküllerdir (makromoleküllerdir). Biz insanlar, proteinlerimizi vücudumuzda üretir veya dışarıdan beslenme yoluyla alırız; benzer şekilde, vücudumuzdaki aminoasitlerin bir kısmını kendimiz üretebilirken, diğerlerini dışarıdan, o aminoasitleri üretebilen canlıları yiyerek almamız gerekir.

Bu teknik tanımı birazcık daha sadeleştirecek olursak: Proteinler, genellikle kas dokusu ile ilişkilendirilir; ancak canlılığı oluşturan bütün doku ve organların yapısında proteinler görev alır. Proteinler, aminoasit denen daha ufak moleküllerin uç uca, üst üste, yan yana peptit bağı adı verilen bir bağ türüyle bağlanması sonucu oluşan bir molekül kompleksidir. Peptit bağı, aminoasitlerin su kaybetmesi (dehidrasyonu) ile oluşan, kovalent yapılı bir bağdır. Aminoasitleri, farklı renklerde boncuklar olarak düşünecek olursanız, proteinler de bu boncukların bir araya gelmesinden oluşan kolyeler gibidir. Her boncuk; karbon, oksijen, hidrojen, azot ve bazen kükürt atomları içeren aminoasidi temsil eder. Yani bir protein, esasen bu küçük tekil aminoasitlerden oluşan bir dizedir.

Fosillerin keşfedilmesini konu alan filmlerde ya da hikayelerde genellikle birilerinin arka bahçesinde bütün bir dinozor kemiği bulduğu gösterilse de paleontologlar gerçekte, çoğunlukla bir iskeletin ufak tefek parçalarıyla uğraşır. Bu resim çoğu zaman eksik olsa bile, küçücük bir kemik parçası dahi yepyeni bilgiler ortaya çıkarabilir.

Bilim insanları bu parçaların nereden geldiğini anlamak için fosil içinde korunmuş antik kemikleri incelemek için kullanılan görece yeni bir yöntem olan palaeoproteomik yöntemini kullanıyor. Frontiers in Mammal Science dergisinde yayınlanan bir çalışma, bu tekniğin Avustralya’nın nesli tükenmiş keseli dev hayvanlarına (İng: "Megafauna") ait kemiklerde ilk kez başarıyla kullanıldığını ortaya koyuyor.^[1] Bu türler, günümüz Avustralya keseli hayvanlarının dev ataları olarak biliniyor.

Günaydın!

Gözlerini açıyorsun, uykunu almış, güzel dinlenmişsin. Ancak bir anda afallıyorsun, çünkü bu yatak, sana ait değil. Ne iki kişilik bu yatağı, ne de odadaki eşyaları tanıyorsun. Hâlâ rüyada olduğunu düşünüp yataktan kalkıyorsun.