DNA, canlıların bütün genomik verilerini içerisinde bulunduran, hücrelerin "yönetici molekülü"dür. DNA, içerisinde bulunan bilgileri (genleri) RNA’lar aracılığıyla protein şeklinde ifade eder. DNA’nın sekanslanması (dizilenmesi), DNA’daki nükleotit dizilimlerini çözmek, yani aslında DNA’yı okumak anlamına gelir.

Genomların sekanslanması, DNA’nın yapısının 1953’de Franklin, Watson ve Crick tarafından aydınlatılmasının ardından, biyologlar tarafından üstünde çalışılan bir konu olmuştur. Özellikle insan genomunun sekansının aydınlatılması, genetik hastalıkların tedavi edilmesine giden sürecin ilk basamağı olduğu için ayrı bir önem kazanmıştır.

1893 yılında Belçikalı bilim insanı Louis Dollo tarafından ileri sürülen bu açıklama, teknik olarak bilimsel bir yasadan ziyade, istatistiki bir analizin en olası sonucu olarak yorumlanmalıdır. Bu açıdan, bilim felsefesi açısından bu konuya bir "yasa" demek biraz abartılıdır; belki "Dollo Hipotezi" olarak anmak daha doğru olacaktır. Buna rağmen, ne isimle anarsak analım, bu konunun özünü anlamak evrimi doğru anlamak açısından önemlidir.

Dollo Yasası veya daha uzun ismiyle Dollo'nun Tersinmezlik Yasası/Prensibi, evrimsel bir değişim yaşandıktan sonra sonra, bu özelliğin birebir aynı şekilde atasal duruma geri dönmesinin olanaksız olduğunu (pratik olarak mümkün olmadığını) ileri sürer. Bu tanımda birebir aynı şekilde vurgusu önemlidir; çünkü benzer özelliklerin bağımsız olarak evrimleştiğini (bkz: yakınsak evrim) ve hatta atasal özelliklerin benzer formlarının yeniden evrimleşebildiğini (bkz: geri evrim) günümüzde bilmekteyiz. Bu ilkeye göre, örneğin evrimsel süreçlerle körelen bir organ birebir aynı şekliyle yeniden ortaya çıkamaz.

Bilim nedir? Hiç düşündünüz mü, "bilimsel yöntem" derken kastettiğimiz şey aslında ne? Bu yazıda oturup size bunun resmî tanımı üzerinden giderek, "Efendim işte bir gözlem yaparız, oradan yola çıkarak bir hipotez geliştiririz, onu test ederiz, yanlışlayabilirsek hipotezi terk eder veya değiştiririz." gibi şeyler anlatmayacağız. Bunlar, bilimin kağıt üzerinde nasıl işlediğidir. Bilimin kalbinde ne var? Cevap çok basit: Kandırılmamak. Öyle eş dost tarafından kandırılmamak da değil; doğa tarafından kandırılmamak. Kendimiz tarafından kandırılmamak. Richard Feynman bunu çok güzel bir şekilde ifade etmişti:

Yani "bilimsel metot" dediğimiz şey, Neil deGrasse Tyson'ın ifadesiyle şöyle özetlenebilir:

Bugüne kadar, güneş sistemimizin dışında 5.000’den fazla öte gezegen keşfedildi; bu da bilim insanlarına gezegen evrimini inceleme ve dünya dışı yaşam olasılığını gözden geçirme imkânı veriyor. Physical Review D dergisinde yayımlanan yeni bir UC Riverside araştırması, öte gezegenlerin karanlık madde araştırmalarında işimize yarayabileceğini öne sürüyor.

Evrendeki tüm maddenin %85’ini oluşturduğu düşünülen karanlık madde parçacıkları, uzun süreler boyunca Jüpiter büyüklüğündeki ötegezegenlerin çekirdeklerinde birikebilir. Hesaplamalar bu parçacıkların yavaşça gezegen çekirdeklerine doğru kaydığını ve burada bir kara delik oluşturma potansiyeli taşıdığını gösteriyor. Danışmanı Hai-Bo Yu’yla birlikte bu sonuçları elde eden çalışmanın ilk yazarı, Fizik ve Astronomi bölümünde lisansüstü öğrenci Mehrdad Phoroutan-Mehr şunları söylüyor:

Aşırı yüksek sıcaklıktaki maddelerin sıcaklıklarını net olarak ölçmek oldukça zordur. Güneş'in plazma dalgaları, gezegenlerin çekirdekleri veya füzyon reaktörlerinin içerisindeki ezici kuvvetler gibi, bilim insanları tarafından "sıcak yoğun madde" (İng: "warm dense matter") olarak adlandırılan maddeler yüz binlerce Kelvin'lik bir sıcaklığa erişebilirler.

Bu maddelerin tam sıcaklık değerlerini bilmek her ne kadar araştırmacıların bu türden karmaşık sistemleri anlaması için son derece önemli olsa da bugüne dek bu denli yüksek sıcaklıklarda hassas ölçümler yapmak pratikte imkânsızdı. ABD Enerji Bakanlığı'nın SLAC Ulusal Hızlandırıcı Laboratuvarı'nda (İng: "SLAC National Accelerator Laboratory") görevli bilim insanı Bob Nagler, bu durumu şu sözlerle özetliyor:

Kompulsif Kumar Bozukluğu, hayatınızda birçok soruna neden olmasına rağmen kumar oynamaya devam etmek için kontrol edilemeyen dürtüdür. Kumar, daha değerli bir şey elde etme umuduyla değer verdiğiniz bir şeyi riske atmaya istekli olduğunuz anlamına gelir.

Kumar, uyuşturucu veya alkol gibi beynin ödül sistemini uyararak bağımlılığa yol açabilir. Kumar Bağımlılığı ile ilgili bir sorununuz varsa sürekli olarak kayıplara yol açan, birikimlerinizi tüketen ve borç yaratan bahisleri kovalayabilirsiniz. Bağımlılığınızı desteklemek için davranışlarınızı gizleyebilir ve hatta hırsızlığa veya dolandırıcılığa başvurabilirsiniz.

Herbig-Haro (HH) nesneleri; yıldız oluşum bölgelerinde bulunan, yıldız doğumunun görünür bir işareti olarak hizmet eden küçük ve geçici bulutsular sınıfını temsil eder. Bu nesneler, bir protostar tarafından fırlatılan iyonize gazın kollime edilmiş jetlerinin çevredeki yıldızlararası maddeyle süpersonik hızlarda çarpışmasıyla oluşur. Dışa doğru akan jetler ile ortam madde arasındaki etkileşim, gazı ısıtan ve parlamasına neden olan şok dalgaları üretir, bu da Herbig-Haro nesnelerini tanımlayan karakteristik emisyon çizgilerini oluşturur. 1950'lerde astronomlar George Herbig ve Guillermo Haro tarafından bağımsız olarak keşfedilen Herbig-Haro nesneleri, o zamandan beri yıldız oluşumu ve erken yıldız evrimi çalışmalarında kilit bir gözlemsel fenomen haline gelmiştir.

Herbig-Haro nesnelerinin astrofizikteki önemi, yıldız oluşumunun erken aşamalarında yer alan dinamik süreçlere doğrudan içgörüler sunmalarıdır. Protostellar diskler veya moleküler bulutlar gibi diğer yıldız oluşum işaretlerinden farklı olarak Herbig-Haro nesneleri optik dalga boylarında doğrudan gözlemlenebilir, bu da onları yer tabanlı teleskoplar için nispeten erişilebilir hedefler haline getirir. Genç yıldızların açısal momentumlarını nasıl kaybettikleri ve kütle biriktirdikleri hakkında kritik bilgiler sağlarlar. Ayrıca Herbig-Haro nesnelerinin incelenmesi, yüksek hızlı jetlerin yalnızca protostarın yakın çevresini şekillendirmekle kalmayıp aynı zamanda yıldızın oluştuğu daha geniş moleküler bulutu da etkilediği için, yıldız geri beslemesinin çevre üzerindeki etkilerinin araştırılmasına olanak tanır.