Şili ve Japonya örneklerinin ortaya koyduğu gibi depremle yaşamak mümkün. Peki Türkiye'de yanlış giden ne? Önemli bilimsel gelişmelere rağmen, Türkiye hâlâ depremlere karşı savunmasız ve bunun en son örneğini Şubat 2023'te trajik bir şekilde gördük. Kahramanmaraş (Mw 7.8) ve Elbistan (Mw 7.6) depremlerinin bilançosu, yapı yönetmeliklerinin uygulanması ve deprem farkındalığına ilişkin sorunları yüzümüze çarpmakta; aynı zamanda, deprem tehlikesi ve riski üzerine edinilmiş bilgilerin toplum nezdinde karşılık bulmadığına, dolayısıyla ciddi bir bilim-toplum iletişim kopukluğuna işaret etmektedir.^[1]

1999 İzmit depreminde (Mw 7.4) çocuk olan biz genç Türk bilim insanları, bugün, Şubat 2023 felaketiyle bir kez daha sarsıldık. Bizler, artık Türkiye'de ve dünyada benzer felaketlerin yaşanmaması için, tüm bilim insanlarını, bilim ve toplum arasındaki bu feci iletişim kopukluğunu nasıl onarabileceğimiz üzerine düşünmeye davet ediyoruz!

Bu yazıyı okurken muhtemelen sabit bir şekilde, hiç hareket etmeksizin oturduğunuzu hissediyorsunuz. Ancak kozmik bir skalada bakacak olursanız, hiçbirimiz hareketsiz değiliz. Her şey, durmaksızın hareket etmektedir.

En basitinden, ekvator üzerinde ölçecek olursak Dünya, kendi etrafında saatte 1670 kilometre hızla dönmektedir. Ekvatordan 39.9^o kuzeyde bulunan Ankara'da yaşayan birisi için bu hız, saatte 1280 kilometre civarındadır. Bu, saniyede 0.36 kilometreye ya da saniyede 360 metreye denk gelmektedir! O kadar da hızlı sayılmaz, öyle değil mi?

Cep telefonlarıyla ilgili en yaygın soru işaretlerinden biri, cep telefonu kullanımının kansere neden olup olmadığı veya kanser riskini artırıp artırmadığıdır. Bugüne kadar bu alanda yapılan çalışmalar birbiriyle çelişen sonuçlar elde etmiştir (bunlardan bir tarafa ait bir çalışmayı buradan, diğer tarafa ait bir çalışmayı buradan okuyabilirsiniz).

Bu yazımızda, ABD Ulusal Kanser Enstitüsü'nün bu alanda yaptığı kapsamlı bir soru-cevap listesi üzerinden giderek, aklınıza takılabilecek sorulara yanıtlar vereceğiz ve konu hakkında bilimsel araştırmaların olduğu konumu daha iyi anlamanızı sağlamaya çalışacağız.

Doğadaki vahşi, çoğu zaman kanlı, çoğu zaman acımasız mücadeleyi "Doğa bir savaş alanıdır." diye tanımlıyordu Charles Darwin, Türlerin Kökeni'nde. Günümüzdeki gözlemler de, bu tanımın doğruluğunu net bir şekilde gösteriyor. Bunun en "güzel" örneklerinden bir tanesi de, kaplan köpekbalıklarının henüz doğmamış yavrularının ana rahminde başlayan, ölümcül mücadeleleri...

Dişi kaplan köpekbalıklarının 2 adet rahmi bulunur ve her bir rahimde yalnızca 1 tane yavru gelişebilir. Ancak çiftleşme sonrasında, esasında onlarca yumurta döllenir ve her biri, gelişecek yavrulardan biri olabilmek için mücadele eder.

Titus Lucretius Carus veya kısaca Lucretius, M.Ö. 1. yüzyılda yaşamış Romalı bir şair ve filozoftur. Epikürcü felsefesini açıkladığı epik şiiri ve aynı zamanda Latin edebiyatının ilk felsefi şiiri olarak kabul edilen "De Rerum Natura" (Tr: "Nesnelerin Doğası Üzerine") ile ün kazanmıştır.

Lucretius'un şiiri kısaca, dünyanın ilahi bir müdahaleye ihtiyaç duymadan öngörülebilir şekillerde hareket eden ve birleşen atomlardan oluştuğunu savunan materyalist bir dünya görüşü sunar. Ayrıca zevk peşinde koşmanın ve acıdan kaçınmanın insan yaşamının yol gösterici ilkeleri olması gerektiğini de savunur.