Matematik, her ne kadar çok zor bir uğraş olsa da, herkesin gücünü ve güzelliğini takdir edebileceği bir yapıdır. Aslen miktar, yapı, uzay ve değişim gibi olguları araştırmakta kullanılan matematiğin tam bir tanımını yapmak gerçekten çok zordur.

Hepimizin bildiği gibi matematik, sayılarla ve sembollerle uğraşır. Bunları kullanarak, Evren'de var olan ve hatta var olmayan (veya var olsa da, matematikteki gibi idealize olmayan) yapı, olay, olgu ve süreçleri tanımlamakta ve izah etmekte kullanılır. Örneğin matematikte türev kavramı Evren'deki değişim olgusunun karşılığıdır.

İnsanlık, tarihi boyunca doğası gereği çevresiyle ve bu çevrede bulunan diğer canlılarla sürekli etkileşim halinde olmuştur. Tarih boyunca insanlar beslenme, iş gücü, ulaşım gibi pek çok alanda hayvanlardan yararlanmışlardır. Sığırları evcilleştirip tarımda iş gücü olarak kullanmışlar ve etinden faydalanmışlar; yüzlerce farklı tavuk ırkını birbirleriyle hibritleştirmiş, aralarından en verimlilerini seçmiş ve bu yüksek verimli hibritleri devasa büyüklükteki çiftliklerde üretmişlerdir. Atları evcilleştirip ulaşımı kolaylaştırmışlar, ordularına binek hayvanı yapıp hasım ordulara üstünlük sağlamışlardır. Sığır ve domuzları evcilleştirip devasa çiftliklerde et ve sütünden yararlanmak için yetiştirmişlerdir. Öyle ki zamanla evcilleşen kediler ve köpekler insanların ev arkadaşları haline gelmiştir. Bu işleri yapabilmek için insanlar çevresiyle ve hayvanlarla her zaman karmaşık ilişkiler ağı kurmuşlardır. Bu ağ insanları hayvanları ve çevreyi birbirine sıkı sıkıya bağlamaktadır. Bu bağ sağlık alanında Tek Sağlık Konsepti (İng: "One Health") olarak bilinen yeni bir yaklaşımın gelişmesine neden olmuştur.

Tek sağlık konsepti; insan sağlığı, çevre sağlığı ve hayvan sağlığının birbirine bağlı olduğunu vurgulayan ve sağlık politikalarına bu perspektiften bakılması gerektiğini savunan bütüncül bir yaklaşımdır. Tek sağlık fikri insan sağlığı, çevre sağlığı ve hayvan sağlığını tek tek ele almaktan ziyade bir bütün olarak görüp, farklı disiplinlerden bilim insanlarının ortak bir paydada buluşup çalışması gerektiği ancak böyle toplum sağlığının korunabileceğini ifade etmektedir.

2024 ABD başkanlık seçimlerinin ardından öfkeli milyonlarca X kullanıcısı, fanatik siyasi nefret söylemlerinden kaçmak için Bluesky'a akın etti. Kullanıcıların hangi içerikleri göreceğini belirleyen bir algoritma olmadan tasarlanan Bluesky, X’in hatalarından kaçınmayı hedefliyordu. Bir süre için bu işe yarıyor gibi görünüyordu. Çok takipçili kişiler aşırı öne çıkarılmıyordu, kaba dil daha az yaygındı ve yanlış bilgi çok yayılmıyordu. Ancak 1 yıldan az bir süre sonra, sosyal medyanın tipik sıkıntılarından bazıları Bluesky'da da baş göstermeye başlıyor. Bazı kullanıcılar, sol eğilimli de olsa platformun yankı odasına dönüşmeye başladığından şikayet ediyor.

Ön baskı olarak yayınlanan yeni bir çalışma ise araştırmacılar yapay zeka ile oluşturulan sanal kullanıcılarla doldurulmuş, ölçeklendirilmiş bir platform üzerinde yapılan simülasyonlar kullanarak sosyal medyanın neden kutuplaşma eğiliminde olduğunu gözler önüne seriyor.^[1] Sadeleştirilmiş şekilde oluşturulan platformda, kullanıcıların platformda kalmasını sağlamak amacıyla tasarlanmış karmaşık algoritmalar bulunmuyordu. Ancak platform kaçınılmaz biçimde küçük, içine kapalı daha ufak gruplara bölündü. Sonuçlar, sosyal medyanın gönderi paylaşma, yeniden paylaşma ve takip etme gibi temel işlevlerinin bile kutuplaşmaya neden olduğunu doğurduğunu gösteriyor. Ancak bazı uzmanlar, yapay zeka tarafından üretilmiş bu kullanıcıların zaten gruplaşmaya yatkın olabileceği konusunda uyarıyor. Washington Üniversitesi’nde çevrimiçi söylentiler üzerine çalışan ve çalışmaya katılmayan Kate Starbird, şöyle anlatıyor:

Bu yazıyı okurken muhtemelen sabit bir şekilde, hiç hareket etmeksizin oturduğunuzu hissediyorsunuz. Ancak kozmik bir skalada bakacak olursanız, hiçbirimiz hareketsiz değiliz. Her şey, durmaksızın hareket etmektedir.

En basitinden, ekvator üzerinde ölçecek olursak Dünya, kendi etrafında saatte 1670 kilometre hızla dönmektedir. Ekvatordan 39.9^o kuzeyde bulunan Ankara'da yaşayan birisi için bu hız, saatte 1280 kilometre civarındadır. Bu, saniyede 0.36 kilometreye ya da saniyede 360 metreye denk gelmektedir! O kadar da hızlı sayılmaz, öyle değil mi?

Borderline Kişilik Bozukluğu, kararsız ve uçlarda ruh halleri, çarpık benlik duygusu, dengesiz ilişkiler, yoğun öfke patlamaları ile karakterize edilen bir kişilik bozukluğudur. Borderline Kişilik Bozukluğu'na sahip bireyler, ani ruh hali değişiklikleri yaşayabilir. Bu durum kendilerini ve hayatı algılayış biçimlerinde soruna yol açabilir.

Ani ruh hali değişimleri ile, kendinizi neşeli hissederken dakikalar ya da saatler içinde öfke patlamaları yaşayabilirsiniz. Bir gün iyi anlaştığınızı düşündüğünüz, sevdiğiniz birisini ertesi gün çok kötü birisi olarak görebilirsiniz. Bu da insan ilişkilerinde problem yaşamanıza, dengesiz ve geçici ilişkiler kurmanıza yol açabilir. En nihayetinde bu durum, sizi ve sosyal ilişkilerinizi büyük ölçüde yıpratabilir.