Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Atların Evriminde Fiziksel Değişimler: Boyut Artışı ve Parmak Körelmesi!

Atların Evriminde Fiziksel Değişimler: Boyut Artışı ve Parmak Körelmesi!
4 dakika
17,947
Tüm Reklamları Kapat

Evrimsel Biyoloji dahilinde, evrimleri en net olarak bilinen canlı gruplarından biri Atgiller (Equidae) ailesinin evrimidir. Bu evrimsel süreçte, sayısız ara tür keşfedilmiş, fosilleri bulunmuş, defalarca analiz edilmiş ve net bir şekilde tanımlanmıştır. Atların evrimindeki önemli ara basamakları sıralayacak olursak:

  • Eohippus
  • Orohippus
  • Epihippus
  • Mesohippus
  • Miohippus
  • Kalobatippus
  • Parahippus
  • Merychippus
  • Hipparion
  • Pliohippus
  • Dinohippus
  • Plesippus
  • Equus

cinslerini görebiliriz. Bunlar, cinslerdir ve her bir cinsin altında 1-10 arasında tür bulunmaktadır. Bu, atların evrimini ne kadar net bir şekilde bildiğimiz hakkında fikir verecektir.

Tüm Reklamları Kapat

Atların evriminde göze en çok çarpan ise, ufacık olan atasal türlerden, günümüzdeki devasa boyutlardaki türlere ulaşılmış olmasıdır. Atların evriminin en ilkin basamaklarından olan Eohippus cinsi, ufak bir köpek boyutlarındadır. Aradan geçen 48 milyon yıllık evrimsel değişim tarihi, atları günümüzdeki boyutlarına ulaştırmıştır.

Atların Evriminde Parmaklar ve Toynak...

Gelelim atlarda parmakların evrimi ve tek parmaklı toynağın oluşumuna... Bu parmak yapısındaki değişim bir anda meydana gelmemiştir ve evrimsel süreçte, atların daha çok güç almak üzere adapte oldukları duruşlar, parmak yapısının değişmesine neden olmuştur. Bu değişim, fosil kayıtlarına net bir biçimde yansımış, görselde görebileceğiniz evrimsel değişimi ortaya çıkarmıştır.

Tüm Reklamları Kapat

Görseldeki türler sırasıyla şöyledir:

  • A. Hyracotherium: 53 milyon yıl önce, Erken Eyosen dönemde yaşamış, ilkin bir at türüdür. Oldukça ufaktır ve ayaklarının ön kısmında dört, arka kısmında üç adet parmak bulunur.
  • B. Miohippus: Oligosen dönemde yaşamış bir at türüdür ve ayaklarında sadece 3 adet parmak bulunur.
  • C. Merychippus: 17 milyon yıl önce, Geç Miyosen dönemde yaşamış bir at türüdür ve yanal parmakları tamamen körelmiştir.
  • D. Equus: Günümüz atlarında, sadece bir adet parmak bulunmaktadır.

Görüldüğü gibi, her hayvan türünün, hemen her özelliğinden evrimsel değişimleri görmek mümkündür. Atların parmaklarında görülen de tam olarak budur.

Yaşayan Son Gerçek Vahşi Atlar: Przewalski'nin Vahşi Atları

Günümüzde yaşayan ve günlük hayatımızdan tanıdığımız atların tamamının yapay seçilim sonucunda vahşi atlardan evrimleştiğini, günümüzdeki at türlerinin de diğer tüm hayvan türleri gibi uzun evrimsel süreçler sonucunda bugünlere ulaşabilmiş hayvanlar olduklarını biliyoruz. Peki ya evcilleştirilmiş atların dışında kalanlar? Vahşi atlar nerede? Ne yazık ki, birçok türe yaptığımız gibi, onları da yok olma tehdidiyle karşı karşıya bıraktık. Ancak neyse ki, bazı çabalarla onları halan görmek mümkün.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Przewalski'nin Atları olarak bilinen Equus ferus przewalskii alttürüne ait atlar, günümüzde yaşayan son gerçek vahşi atlardır. Doğal popülasyonlarından sonuncusu da, 50 yıl kadar önce Moğolistan'da yok olmuştur. Ancak o zamandan bu yana, tehlikenin farkına varan bazı hayvanat bahçeleri (özellikle de Prag Hayvanat Bahçesi) bu atlardan 12 örnek toplamış ve ciddi bir koruma programı uygulamıştır. Bu 12 bireyden, 1000 bireylik bir hayvanat bahçesi popülasyonu yaratılabilmiştir. Sonunda, 1992 senesinde bu hayvanat bahçesi popülasyonundan 16 tanesi vahşi doğaya salınmış ve son yapılan tespitlere göre günümüzde 300 bireylik bir popülasyon büyüklüğüne erişmişlerdir. 

Eldeki popülasyon sürekli birbiriyle çaprazlandığı için, genetik analizler sorunlu sonuçlar vermekte ve türün taksonomisini zorlaştırmaktadır. Ancak antik DNA teknolojisinin gelişmesi sayesinde, 2009 yılında bir kemikten alınan DNA analiz edilmiş ve 2011 yılında yapılan bir mitokondriyal DNA analizi Przewalski Atları ile günümüzdeki diğer modern atların ortak atasının 160.000 yıl kadar önce yaşadığını ortaya koymuştur. Tıpkı şempanzeler ile insanlarda olduğu gibi, Przewalski Atları ile diğer modern atlar arasında da kromozom sayısı farkı bulunmaktadır (Przewalski Atları'nda 66, diğer modern atlarda 64). Przewalski Atları'nda bulunan kromozom 23 ve 24 kaynaşarak günümüzdeki diğer modern atlarda bulunan kromozom 5'i oluşturmaktadır. Bu iki grup birbiriyle çiftleştiğinde, yüksek sıklıkta kısır olan, 65 kromozom sayılı bireyler doğmaktadır. 

Atların Evriminde Yapay Seçilim: Kıvırcık At!

Evrimin yapabileceklerinin bildiğimiz bir sınırı bulunmadığı için (belki fizik ve kimya yasalarını sınır belirleyebiliriz), evrimin bir mekanizması olan Yapay Seçilim'i kullanan insanların da yaratabilecekleri yeni hayvan tiplerinin pratikte bir sınırı bulunmuyor:

Başkir Kıvırcığı ya da kısaca "Kıvırcık" olarak da bilinen bu at, Kuzey Amerika'da insanlar tarafından evrimleştirilmiş bir at çeşididir. Sakin, zeki ve arkadaş canlısı kişilikleriyle bilinirler. Ayrıca çok dayanıklı atlardır ve kolay kolay kavga etmeye yanaşmazlar.

Bu atların kesin kökeni henüz tam olarak bilinmememektedir. Amerikan Başkir Kıvırcığı olarak bilinen spesifik bir kıvırcık at çeşidine ilk defa 20. yüzyılda ABD'nin Nevada eyaletinin Eureka bölgesinde yaşayan John Damele rastlanmıştır. O zamanlarda yabani atlar oldukça yaygın olsa da, bu şekilde kıvırcık ve arkadaş canlısı atlara rastlamak çok güçtür. Ancak genel olarak kıvırcık atların nerede ve hangi insan gruplarınca evrimleştirildiği net değildir. Hatta bunların adında geçen "başkir" sözcüğünün işaret ettiği Başkir atlarıyla ata-torun ilişkisi olduğu konusu da tartışılmakta olan bir konudur.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
26
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

İçerikle İlgili Sorular
Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 13
  • Tebrikler! 8
  • Merak Uyandırıcı! 7
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 5
  • Bilim Budur! 3
  • İnanılmaz 3
  • Umut Verici! 2
  • Güldürdü 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 19/03/2024 10:36:27 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/902

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Bellek
Genel Görelilik
Maske Takmak
İklim Değişikliği
Bilim İnsanları
Kök Hücre
Antibiyotik
Mers
Araştırmacılar
Nükleer Enerji
Evrim Ağacı
Böcek Bilimi
Çekirdek
Siyah
Avcı
Temel
Gıda Güvenliği
Uterus
Çevre
Amerika Birleşik Devletleri
Çiçek
Film
Karar Verme
Kuş
Demir
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. Atların Evriminde Fiziksel Değişimler: Boyut Artışı ve Parmak Körelmesi!. (8 Ocak 2013). Alındığı Tarih: 19 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/902
Bakırcı, Ç. M. (2013, January 08). Atların Evriminde Fiziksel Değişimler: Boyut Artışı ve Parmak Körelmesi!. Evrim Ağacı. Retrieved March 19, 2024. from https://evrimagaci.org/s/902
Ç. M. Bakırcı. “Atların Evriminde Fiziksel Değişimler: Boyut Artışı ve Parmak Körelmesi!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 08 Jan. 2013, https://evrimagaci.org/s/902.
Bakırcı, Çağrı Mert. “Atların Evriminde Fiziksel Değişimler: Boyut Artışı ve Parmak Körelmesi!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, January 08, 2013. https://evrimagaci.org/s/902.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close