Doğuran Sürüngen: Jackson Bukalemunu

Bukalemunların evrimsel geçmişine ait birçok veriye sahip olsak da, bu ilgi çekici türlerin evrimiyle ilgili bazı gizemler sürüyor. Örneğin, bukalemunların bilinen en eski atası, günümüzden 60 milyon yıl kadar önce yaşamış Anqingosaurus brevicephalus isimli bir tür. Ancak evrimsel süreçte, değişimlerini net olarak görebildiğimiz diğer türler arasında 23-13 milyon yıl önce yaşamış Chamaeleo caroliquarti ve günümüzden 13-5 milyon yıl önce yaşamış Chamaeleo intermedius bunlardan sadece bazıları. Ayrıca yapılan genetik çalışmalar, bukalemunların yaklaşık 100 milyon yıl öncesinde iguanamsılar ve agamidlerden ayrılmış bir grup olduklarını da gösteriyor ve agamidlere daha yakın olduklarını biliyoruz. 

Ancak sürüngenlerin büyük bir kısmının en temel özelliklerinden biri olan yumurtayla üreme, bu grubun bazı türlerinde (örneğin görseldeki Jackson Bukalemunu'nda) geçerli değil. Bu sürüngenler, tıpkı memeliler gibi doğuruyorlar! 

Bu sizi şaşırtabilir; ancak bunu evrimsel biyoloji bilgilerimizle aydınlatabiliyor olmamız belki de sizi -artık- o kadar da şaşırtmayacaktır. Günümüzde sadece 2 tür dağ kertenkelesinde ve bazı yılanlarda sürüngen doğumu görülmektedir; ancak fosil kayıtlarına baktığımızda bunların sayısının 100'ün üzerine çıktığı görülmektedir. Doğuran modern sürüngenler üzerinde yapılan çalışmalar, yumurtlamaya yakın bir doğurma tipinin zorlu koşullarda sürüngenlerin bazılarının nesiller içerisinde geçirebildiği bir evrimsel değişim tipi olduğunu gösteriyor. Geçişe neden olan şeyin tam olarak ne olduğu bilinmese de, ortamda bulunan besinlerin bu evrimsel değişimi desteklediği düşünülüyor. Dağ kertenkelelerinde yapılan çalışmalar, nesiller içerisinde evrimsel değişimleri, hem de doğurma tipi gibi devasa bir evrimsel değişimi gözlerimizle görmemizi sağlıyor. Bu geçiş, memelilerin sürüngenlerden evrimleştiği gerçeğini de destekleyen binlerce veriden sadece bir tanesi.

Üstelik bu doğum, tam da evrimsel bir geçiş gösteriyor. Her ne kadar biz "doğum" olarak gözlesek de, bu canlıların yumurtlamaları gereken yavrular, yumurta içerisinde, ana rahminde kalıyorlar. Sonrasında burada yumurtalarından çıkıyor ve sonrasında "doğuruluyor"lar. Yani tam olarak, evrimi görmek isteyeceğiniz bir geçiş, gözünüzün önünde gerçekleşiyor! Üstelik koşullar normale döndüğünde bu sürüngenlerde normal yumurtlamaya birkaç nesil içerisinde dönüş de yaşanabiliyor. Bu, evrimsel değişimin ta kendisi!