Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Küresel Isınma Burnumuzun Dibinde: Türkiye'nin Buzulları Son 40 Yılda Yarı Yarıya Azaldı!

3 dakika
2,677
Küresel Isınma Burnumuzun Dibinde: Türkiye'nin Buzulları Son 40 Yılda Yarı Yarıya Azaldı! GeoScienceWorld
Tüm Reklamları Kapat

Türkiye’deki buzulların küçüldükleri bir süredir araştırmacı ve vatandaşlar tarafından bilinmekteydi. Bilim insanları buzullardaki kayıpları hesapladılar ve ülkenin dağlık kesimlerindeki buzulların 1970’ten bu yana yarısının yok olduğunu tespit ettiler. NASA Goddard Uzay Uçuş Merkezi ve Ege Üniversitesi’nden bir grup araştırmacı Landsat uydusundan aldıkları 40 yıllık bilgileri analiz ederek bu istikrarlı erimeyi belgelediler. Ege Üniversitesi’nden Doğukan Doğu Yavaşlı yönetimindeki ekip, araştırma sonuçlarını Remote Sensing of Environment dergisinin Haziran 2015 sayısında yayınladılar. Yukarıdaki harita Türkiye’nin 1970’te var olan 14 ana buzul alanını bugünkü durumları ile karşılaştırarak bu alanların yüzdesel değişimini göstermektedir. 1970 yılında 25 kilometrekare olan toplam buzul alanı 2012-2013’te 10,85 kilometrekareye kadar düşmüştür. Beş buzul yapısı ise tamamen yok olmuştur.

Bugün Türkiye’nin doğusunda bulunan iki buzul, ülkenin ana buzul alanlarını oluşturmaktadır. Bunlar uyuyan bir tabakalı volkan olan Ağrı (Ararat) Dağı üzerindeki buzul ve 1842 kayıtlarında bir bütün olduğu belirtilen ancak bugün parçalı halde bulunan Toros Dağları’ndaki Uludoruk Buzulu’dur.

Tüm Reklamları Kapat

Türkiye’nin batıdan doğuya yükselerek artan irtifası ortalama 1.100 metredir. Araştırma dönemi boyunca buzul kayıplarının alçak irtifalarda daha fazla olduğu gözlenmiştir.

Araştırmacılar 1970’lerin ortalarındaki Türkiye buzullarının yayılımına referans olarak, Ajun Kurter’in bu bölge için hazırladığı ve Satellite Image Atlas of Glaciers of the World (Dünya Buzullarının Uydu Görüntü Atlası) adlı yayında paylaştığı buzul envanterini ve iki diğer kaynağı kullanmışlardır. Bu yeni çalışmada, Yavaşlı ve arkadaşları 1972-2013 arasında alınan 72 Landsat uydu görüntüsünü, 5 ASTER (Advanced Spaceborne Thermal Emission and Reflection Radiometer) uydu verisini ve 41 yüksek çözünürlüklü ticari uydu görüntüsünü incelemişlerdir. 1970’ler ve 2013 arasındaki dönemde beş zaman dilimi için Türkiye buzullarının boyutlarını yeniden modellemişlerdir. Aşağıda Türkiye’deki görece küçük buzullardan birine ev sahipliği yapan ve uyuyan volkanik bir dağ olan Süphan Dağı’nın 2014 yazında Landsat 8 OLI sensöründen alınan görüntüsü verilmektedir. 1970’lerle karşılaştırıldığında Süphan Dağı buzulunun %75’inin yok olduğu, kalan kısmının da küçük, parçalı ve birikintilerle kaplı olduğu görülmektedir. Araştırmacılar bu tespiti yapabilmek için karlı tabakayı buzuldan ayırmak üzere titiz bir çalışma yapmışlardır.

OLI: Operational Land Imager – Operasyonel Yeryüzü Görüntüleyici: Landsat 8 uydusuna takılı bu sensör farklı dalga boylarını kullanarak, 15m x 185km’lik renk ayrımlı ve 30m x 185km’lik üç boyutlu görüntüler toplamaktadır. Uydu her 16 günde bir tam dünya turunu tamamlamakta ve aynı noktadan tekrar görüntü almaktadır. OLI sensöründen sağlanan görüntülerle yerleşimler, çiftlikler, ormanlar ve diğer toprak kullanım şekilleri belirlenebilmektedir.
OLI: Operational Land Imager – Operasyonel Yeryüzü Görüntüleyici: Landsat 8 uydusuna takılı bu sensör farklı dalga boylarını kullanarak, 15m x 185km’lik renk ayrımlı ve 30m x 185km’lik üç boyutlu görüntüler toplamaktadır. Uydu her 16 günde bir tam dünya turunu tamamlamakta ve aynı noktadan tekrar görüntü almaktadır. OLI sensöründen sağlanan görüntülerle yerleşimler, çiftlikler, ormanlar ve diğer toprak kullanım şekilleri belirlenebilmektedir.

Yavaşlı ve arkadaşları gerçekçi ölçümler yapmak ve küçük buzulların sınırlarını belirlemek için düşük çözünürlüklü Landsat verilerini, İkonos, Quickbird-2, GeoEye-1 ve Worldview-1 ve -2 gibi ticari uyduların 2003-2013 yılları arasında aldığı yüksek çözünürlüklü görüntüleriyle karşılaştırdılar. Derlenen bu bilgileri bu kez yüksek çözünürlüklü ticari uydular fırlatılmadan önceki Landsat görüntüleriyle karşılaştırdılar. Mümkün olduğu durumlarda, 1970’lerde alınan verileri deşifre etmek için yeni jenerasyon Landsat sensörlerinden toplanan verileri kullandılar. Araştırmacılar Landsat kayıtlarıyla zamanda geriye doğru gittikçe daha az gelişmiş sensörler ve hassas olmayan verilerle boğuşmak zorunda kaldılar.

Araştırmacılar buzul alanının belirgin şekilde küçülmesinin nedenlerini anlamak için ayrıca yağış miktarları, bulutluluk oranları ve sıcaklık kayıtlarını da analiz ettiler. Yağış miktarları ve bulutluluk oranlarında önemli bir değişim belirlemezken, yüzey sıcaklıklarında belirgin artış gözlediler. Özellikle yaz dönemi en düşük gece sıcaklıklarında gözledikleri artış trendi nedeniyle, bu endişe verici buzul küçülmesinin nedeninin yükselen sıcaklıklar olduğunu belirlediler.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
3
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Üzücü! 2
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Korkutucu! 1
  • Muhteşem! 0
  • Tebrikler! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: NASA Global Climate Change | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/11/2024 03:56:19 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/4412

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Kategoriler ve Etiketler
Tümünü Göster
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Canlılık
Balık
Yayılım
Kafatası
Algoritma
Balıkçılık
Nöroloji
Meyve
Ornitoloji
Canlılık Ve Cansızlık Arasındaki Farklar
Hastalık
Maske
Homo Sapiens
Yok Oluş
Astrobiyoloji
Mutasyon
Toprak
Kimyasal Bağ
Görelilik
Bellek
Kütle
Uçma
Beslenme Davranışları
Makale
Köpekbalığı
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
S. Ölez, et al. Küresel Isınma Burnumuzun Dibinde: Türkiye'nin Buzulları Son 40 Yılda Yarı Yarıya Azaldı!. (11 Haziran 2016). Alındığı Tarih: 22 Kasım 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/4412
Ölez, S., Bakırcı, Ç. M. (2016, June 11). Küresel Isınma Burnumuzun Dibinde: Türkiye'nin Buzulları Son 40 Yılda Yarı Yarıya Azaldı!. Evrim Ağacı. Retrieved November 22, 2024. from https://evrimagaci.org/s/4412
S. Ölez, et al. “Küresel Isınma Burnumuzun Dibinde: Türkiye'nin Buzulları Son 40 Yılda Yarı Yarıya Azaldı!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Serdar Ölez, Evrim Ağacı, 11 Jun. 2016, https://evrimagaci.org/s/4412.
Ölez, Serdar. Bakırcı, Çağrı Mert. “Küresel Isınma Burnumuzun Dibinde: Türkiye'nin Buzulları Son 40 Yılda Yarı Yarıya Azaldı!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Serdar Ölez. Evrim Ağacı, June 11, 2016. https://evrimagaci.org/s/4412.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close