Antik Anglo Sakson Tedavi Yöntemi, Süpergüçlü MRSA Bakterisini Durdurabilir!

Pırasa ve sarımsağı alın, eşit olarak karıştırın, birlikte iyice ezin... Şarap ve tosun safrasını bununla karıştırın. Pirinçten bir kap içerisinde 9 gün bekletin.

Bir çeşit kirpik enfeksiyonu olan arpacığın tedavisi için 1000 yıllık Anglo Sakson tarifinde bunlar yazıyor. Günümüzde bu tür tedavilerin yeri çok az olsa da, Orta Çağ'ın hekimlerinin bir bildiği var gibi gözüküyor. Bu tedavi yönteminin modernleştirilmiş bir versiyonu, arpacıktan sorumlu tutulan bir bakterinin enfeksiyonunu gerçekten de iyileştirebiliyor. Bu yöntem sayesinde üretilecek ilaçlar, mücadele etmekte zorlandığımız deri enfeksiyonlarını tedavi etmemizi sağlayabilir.

Bu proje, Nottingham Üniversitesi'nden bir mikrobiyologun, bir Anglo Sakson alimiyle muhabbet etmesiyle başladı. Eski İngilizce ile yazılmış bir metindeki bir tarifi canlandırmaya karar verdiler. Bu tarif, İngiliz Kütüphanesi'ndeki Bald'ın Sülükkitabı içerisinde yer alıyordu.

Tarifteki bazı içerikler (örneğin pirinç kaptan gelen bakır), kap içerisinde yetiştirilen bakterileri gerçekten de öldürmeyi başardı. Ancak bu yöntemin gerçek bir enfeksiyonda işe yarayıp yaramayacağı ve bakterilerle nasıl etkileşeceği henüz bilinmiyor.

Mikrobiyolog Freya Harrison'ın söylediğine göre, tarifteki otantik bileşenleri tespit edip bulmak zaten başlı başına bir mücadeleydi. Özellikle pırasa ve sarımsakta zorlandılar; çünkü bu bitkilerin günümüzdeki halleri, antik hallerinden oldukça farklıdır. Öyle ki, "gerçek soy hattı" olarak etiketlenen ve antik kökenleri olduğu iddia edilenler bile! Şarap olaraksa tarihi bir İngiliz üzüm bağından organik şarap kullandılar. Pirinç kaplar bulmak ve sterilize etmek çok zor olduğu için, cam bardaklar kullandılar; ancak karışım içerisine pirinçten kesilmiş kare şeklinde levhalar karıştırdılar. Tosun safrası daha kolaydı; çünkü inek safrası, safraları alınmış olan insanlara destekleyici olarak satılmaktadır. 9 gün boyunca karışımı dinlendirdikten sonra, karışımı toprak bakterileri üzerine döktüler. "İksir", bakterilerin hepsini öldürdü. Harrison şöyle söylüyor:

Karışım, kendi kendini sterilize ediyordu. Zaten bunu fark ettiğimizde, bu yöntemin işe yarayabileceğine dair ilk olumlu işareti almış olduk. Ancak karışımın bir yan etkisi, laboratuvarı sarımsak kokusuna boğmasıydı. Fakat bu rahatsız edici değildi. Sonuçta hepsi yenebilir şeyler... Laboratuvardaki diğer araştırmacılar öğle yemeğimizi hazırlıyoruz sandılar.

İksir, aynı zamanda metisilin dirençli Staphylococcus aureus (MRSA) türü bakterilerle enfekte olmuş bir fareden alınan deri örnekleri üzerinde de denendi. Bu bakteri, metisilin isimli antibiyotiklerimize dirençli bir bakteri soy hattıdır ve çoğu zaman hastanelerdeki hastalarda arpacık oluşumundan sorumludur. İksir, tüm MRSA bakterilerinin %90'ını öldürmeyi başardı. Günümüzde MRSA'ya karşı kullanılan vankomisin isimli antibiyotik de, hemen hemen aynı oranda bakteri öldürebilmektedir. Şaşırtıcı bir şekilde bu bileşenler bir araya getirilmediklerinde çok az işleve sahiptir. Araştırmacılardan bir diğeri olan Steve Diggle şöyle söylüyor:

Asıl zor olan, hangi karışımın işe yarayacağını tespit etmektir. Bileşenler birbirinin etkisini arttıracak şekilde, yani sinerjik bir şekilde mi çalışıyor; yoksa başka bileşenlerin oluşumunu sağlayacak şekilde tepkimeye mi giriyor?

Harrison'ın belirttiğine göre tam olarak doğru olan yöntemi kullanmak hayati öneme sahip. Çünkü 2005 senesinde bir diğer grup aynı tedaviyi yeniden yaratmayı denemişlerdi; ancak karışımın, kapta yetiştirilen bakterileri öldüremediği sonucuna varmışlardı. Wheaton Koleji'nden Michael Drout, o denemeyle ilgili şunları söylüyor:

9 günlük bekleme periyodunda karışım iğrenç, buram buram küf kokan bir hal aldı.

Eğer ki bu 9. Yüzyıl'a ait karışım gerçekten yeni ilaçların keşfini mümkün kılarsa, MRSA deri enfeksiyonlarıyla mücadelede büyük bir adım olabilir. Örneğin, diyabet hastalarında ayak ülserlerinin tedavisinde kullanılabilir. Diggle şöyle söylüyor:

Bu hastalıklara neden olan bakteriler genellikle antibiyotik direncine sahiptir. Ancak yine de, bu karışım evde denenmemelidir.

Aslında bu, antik metinlerden esinlenilerek yapılan ilk modern tıp ilacı olmayacaktır. Örneğin sıtmaya karşı kullanılan artemisinin, tarihi Çin tıbbı kitapları didiklenerek geliştirilmiştir.