Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Yaşam Nedir? Ölüm Gerçek Mi?

4 dakika
24,761
Yaşam Nedir? Ölüm Gerçek Mi? Medium
Tüm Reklamları Kapat

Sizinle bir kaya arasındaki fark nedir? Bu, çok basit ve hatta aptalca bir soruya benziyor. Ama Dünya üzerindeki en zeki insanlar bile, yaşayan ve ölü şeyler arasındaki farkı net bir şekilde ortaya koyamıyorlar. Bu da, çok ilginç sonuçlar doğuruyor. Hakikaten, yaşam nedir? Ölüm, gerçekten var olan bir şey mi? Gelin, hep birlikte inceleyelim.

Yaşam Nedir? Ölüm Gerçek Mi?

Yaşam cansız maddeden temel olarak farklıdır, ya da öyle midir?

Fizikçi Erwin Schrödinger yaşamı şu şekilde tanımlamakta: Yaşayan şeyler düzensizliğe ve denge durumuna geçmekten kaçınırlar. Peki bu ne anlama gelmekte?

Tüm Reklamları Kapat

İndirme klasörünüzün evren olduğunu varsayalım. İlk başta belli bir düzen içinde başlayıp zaman geçtikçe kaotik bir hal alır. Enerji harcayıp klasörü temizleyerek düzeni sağlayabilirsiniz. Canlı varlıkların yaptığı şey de budur.

Ama hayat nedir?

Bu gezegende yaşayan her canlı hücrelerden oluşur. Aslında bir hücre, herhangi bir şeyi hissedip deneyimleyemeyen protein bazlı bir robottur. Bizim 'yaşam' diye adlandırdığımız bazı özellikleri vardır: onu etrafından ayırarak düzeni sağlayan bir duvara sahiptir; kendini düzenleyip belli bir halde tutar; hayatta kalmak için bir şeyler tüketir; büyür ve gelişir; çevresine tepki verir; ve evrime tabidir; ve çoğalır. Ama hücreyi oluşturan tüm parçalara baktığımızda hiçbiri canlı değildir.

Maddeler diğer maddelerle kimyasal tepkimeye girerek tepkimeler oluşturur... Onlar da başka tepkimeleri başlatır.

Tüm Reklamları Kapat

Tek bir hücre her saniye milyonlarca kimyasal tepkime gerçekleştirerek kompleks bir orkestra oluşturur. Bir hücre binlerce tip protein oluşturabilir: bazısı çok basit, bazısı kompleks mikromakinalardır. Bir arabayı 100 km/sa hızla sürerken arabanın her kısmını sokaktan topladığınız parçalarla yeniden inşa ettiğinizi hayal edin. İşte hücrelerin yaptığı da budur.

Ama hücrenin hiçbir parçası canlı değildir... Her şey evrenin yasalarınca hareket eden cansız maddelerdir.

O halde yaşam, gerçekleşmekte olan tüm bu reaksiyon süreçlerinin toplamı mıdır? Eninde sonunda, tüm yaşayan canlılar ölecek. Tüm sürecin amacı yeni birimler üreterek bundan korunmak...ve bununla da DNA'yı kastediyoruz.

Hayat bir bakıma genetik bilgi taşıyan bir çok maddeden ibaret. Yaşayan her şey evrime tabidir ve etrafta yaşayan en iyi şeyi geliştiren DNA oyunda kalır.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Bu halde, DNA yaşam mıdır? Eğer DNA'yı gövdesinden çıkarırsanız, şüphesiz çok kompleks bir moleküldür ama kendi başına hiçbir şey yapamaz.

İşte burası virüslerin her şeyi daha karmaşık yaptığı yer. Onlar temel olarak bir gövdenin içindeki RNA ya da DNA dizileridir ve bir şey yapmak için hücrelere ihtiyaç duyarlar. Virüslerin canlı ya da cansız olarak sınıflandırılması konusunda emin değiliz. Ve dünya üzerinde hala 222,000 m^3 virüs var. Virüsler bizim onlar hakkında ne düşündüğümüzü umursamıyor gibiler.

Ölü hücreleri istila edip onları yeniden canlandıran virüsler bile var, yani ölü hücreler virüsler için konak olabiliyor, ki bu da olayı daha fazla bulandırıyor.

Veya mitokondri. Daha önce bağımsız yaşamakta olan mitokondriler, birçok kompleks hücrenin güç santrali olup daha büyük hücrelerle ortaklığa girmiş bakterilerdir. Halen kendi DNA'ları vardır ve kendi başlarına çoğalabilirler ama artık canlı değillerdir, ölüdürler. Demek ki kendi yaşamlarını, DNA'larının varlığını sürdürebilmesi ile takas ettiler, yani genetik kodlarına yararlı olduğu sürece canlı şeyler cansız şeylere evrilebilir.

Belki de hayat, varlığını aralıksız sağlayabilen bilgidir.

Peki, yapay zekaya ne demeli?

Tüm Reklamları Kapat

En ortak tanımımızla, bilgisayarlarda yapay yaşam yaratmaya çok yakınız. Bu, teknolojimizin oraya varışından önceki bir zaman meselesidir sadece. Ve bu bilim kurgu da değil... Birçok zeki insan aktif olarak bu konuda çalışmakta. Şu an bile bilgisayar virüslerinin canlı olup olmadığını tartışabilirsiniz.

Peki, tamam. O halde yaşam nedir? Şeyler mi, süreçler mi, DNA mı, bilgi mi? Bu çok hızlıca karmaşık bir hale geliyor. Bir şey kesin: Fiziksel olmayan bazı unsurlar içeriyor olmasından ya da cansız nesnelerden farklı ilkelerce kontrol ediliyor olmasından ötürü yaşamın canlı olmayan şeylerden temelde farklı olduğu fikri yanlış çıktı.

Charles Darwin'den önce insanlar, kendileri ve diğer yaşayan canlılar arasında bir çizgi çekmişti. Bizi özel yapan büyülü şeyler vardı. Yaşayan her canlı gibi evrimin bir ürünü olduğumuzu kabul etmek zorunda kaldığımızda farklı bir çizgi çektik.

Tüm Reklamları Kapat

Ama bilgisayarların neler yapabileceği ve hayatın işleyişi konusunda daha fazla öğrendikçe kendi yaşam tanımımıza uyan ilk makineyi yaratmaya daha da yaklaştık ve kendimize yönelik imgemiz tekrardan tehlikede. Ve bu er ya da geç gerçekleşecek.

İşte size bir soru daha: Eğer evrendeki her şey aynı maddeden yapılıyorsa, bu evrendeki her şeyin ölü mü yoksa canlı mı olduğu anlamına mı gelir? Bu sadece karmaşık bir meselesi mi? Aslında hiç canlı olmadığımız için hiç ölmeyeceğimiz anlamına mı geliyor? Yaşam ve ölüm birbirinden bağımsız bir soru ve biz henüz bunu fark edemedik mi? Bizi çevreleyen evrenin sandığımızdan daha çok parçası olmamız mümkün mü?

Bize sormayın; sizin için bir cevabımız yok. Sadece üzerine düşünmeniz için sorularımız var. Neticede bu, bizi canlı hissettiren ve bize rahatlık veren sorulara ilişkin düşünmekle ilgili.

Destek Olun

Bu video, Kurzgesagt tarafından hazırlanmış, Evrim Ağacı tarafından altyazılandırılmıştır. Eğer içeriği beğendiyseniz, orijinal kaynağa destek olmak için, lütfen YouTube kanalına gidip videolarını beğenmeyi unutmayın.

Tüm Reklamları Kapat

Kurzgesagt kanalının bu videosunu orijinal dilinde ve İngilizce alt yazılı olarak buradan seyredebilirsiniz:

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
25
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 17
  • Muhteşem! 11
  • Merak Uyandırıcı! 8
  • İnanılmaz 3
  • Umut Verici! 2
  • Bilim Budur! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Üzücü! 1
  • Grrr... *@$# 1
  • Korkutucu! 1
  • Güldürdü 0
  • İğrenç! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: Kursgezagt | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 10/12/2024 18:45:52 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/5492

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Periyodik Tablo
Bilinç
Meteor
Organ
Venüs
Evrim Ağacı
Nüfus
Primatlar
Bilim
Tür
Gerçek
Evrimsel Psikoloji
Halk Sağlığı
Ağrı
Kontrol
Nöron Hücresi
Fizyoloji
Tıp
Zaman
Küresel İklim Değişimi
Coronavirus
Manyetik
Covid-19
Nadir
Bilim Tarihi
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
-. Kursgezagt, et al. Yaşam Nedir? Ölüm Gerçek Mi?. (3 Ağustos 2017). Alındığı Tarih: 10 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/5492
Kursgezagt, -., Demiryay, M., Bakırcı, Ç. M. (2017, August 03). Yaşam Nedir? Ölüm Gerçek Mi?. Evrim Ağacı. Retrieved December 10, 2024. from https://evrimagaci.org/s/5492
-. Kursgezagt, et al. “Yaşam Nedir? Ölüm Gerçek Mi?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Mehmet Demiryay, Evrim Ağacı, 03 Aug. 2017, https://evrimagaci.org/s/5492.
Kursgezagt, ---. Demiryay, Mehmet. Bakırcı, Çağrı Mert. “Yaşam Nedir? Ölüm Gerçek Mi?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Mehmet Demiryay. Evrim Ağacı, August 03, 2017. https://evrimagaci.org/s/5492.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close