Yangın Tipleri ve Söndürme Yöntemleri: Su, Yangın Tipine Göre Ateşi Söndürür, Etkilemez veya Güçlendirir!

Suyun ateş ile ilişkisi son derece ilginçtir. Her ne kadar birçoklarımız ateşin (yangının) suyla kolaylıkla söndürülebileceğine inansa da, bunun sebebi çoğunlukla karşılaştığımız ateşlerin kömür veya odun gibi katı yakıtların yanması sonucu oluşan ateşler olmasıdır. Halbuki ateş sadece bu şekilde oluşmaz. Gelin suyun farklı ateş tiplerine nasıl etkiler yaptığına bir bakış atalım, böylece eğer ki söndürmeniz gereken bir yangınla karşılaşırsanız nasıl davranmanız gerektiğini daha iyi bilebilirsiniz.

Katı Yakıt Yangınını Söndürmek...

Öncelikle bariz olanla başlayalım. Eğer ki kağıt, tahta veya kömür gibi bir katı yakıtın yanması sonucu oluşan bir ateşle mücadele ediyorsanız, su oldukça etkili bir araç olacaktır. Zira bu tip yangınlar üzerine su sıktığınızda, yangının üzerini suyla kaplayarak ateşi soğutmuş ve yakıtı oksijenden mahrum bırakmış olursunuz.

Şunu her zaman hatırlamalısınız: Ateşin ihtiyacı olan 3 şey vardır: ısı, yakıt ve oksijen. Bu üçünden herhangi birini yok edebilirseniz, ateş sönecektir.

İşte katı yakıtlara su sıkma durumunda olan da budur. Yakıt katı olduğu için sudan kaçamayacaktır ve bu sayede su, yakıtın yüzeyini kaplayarak ateşi soğutacak ve söndürecektir. Eğer bir şekilde yangına su sıkmak yerine, yangını su altına taşımayı başarırsanız da benzer bir durum oluşur: Oksijen ile yakıt temasını kestiğiniz için yangın söner. İşte bu tip yangınları söndüren yangın söndürücülere "A Sınıfı Söndürücü" adı verilir.

Ventura Country Star

Sıvı Yakıt Yangınını Söndürmek...

Ancak eğer ki yanan şey katı değil de sıvıysa, durum başkadır. Örneğin benzin, gaz yağı veya katran alev alacak olursa, bunlara su sıkmanın hiçbir etkisi olmayacaktır.

Bunun sebebi, tüm bunların sudan daha az yoğun sıvılar olmasıdır. Bunların üzerine su sıktığınızda basitçe olacak olan, yağın su üzerine çıkması ve yanmayı sürdürmesi olacaktır. Hatta daha fenası, bolca su sıktığınızda söz konusu yakıtı etrafa saçacağınız için yangını güçlendirmiş bile olabilirsiniz! Dolayısıyla bu tip yangınlarda (ki bunlara "B Sınıfı Yangın" denir) su etkisiz bir çözümdür.

Life Hacks Days

Bunun yerine, eğer ocağınızdaki yağ alev aldıysa üzerine hızla ve bol miktarda tuz serpmeye çalışmalısınız. Bir diğer yöntem, daha iri bir tavayı, yanan tava üzerine kapatmaktır. Amaç, yangını soğutmak yerine oksijenle olan bağlantıyı kesmektir. "B Sınıfı Söndürücüler"in yaptığı da tam olarak budur.

Metal Yangınını Söndürmek...

Ne yazık ki etrafımızda yanabilecek tek şey katılar ve sıvılar değildir. Metaller de yanar. Bunların en meşhuru ise magnezyumdur.

Ancak diğer iki durumun aksine bu tip yangınlarda su, faydalı veya etkisiz değil, düpedüz zararlıdır! Çünkü magnezyuma temas eden su hidrojen açığa çıkaracaktır. Hidrojen ise yeniden alev alarak yangına katkı sağlayacaktır.

YouTube

Magnezyum yangınları bu nedenle aşırı tehlikelidir, zira ufak tefek magnezyum parçaları bile çok kolay bir şekilde alev alarak koskoca binaları kısa sürede yutabilirler. Özellikle alaşım fabrikaları gibi metallerin bol bulunduğu yerlerde bu tip olaylara sıklıkla rastlanmaktadır. Bunlara "D Sınıfı Yangın" denir.

C Sınıfı Yangınlar

Sorabilirsiniz, "C Sınıfı yangınlar nerede?" diye. Hemen izah edelim:

C Sınıfı yangınlar ABD ile Avrupa standartlarında farklı şekillerde kategorize edilmektedir: ABD'de bu tip yangınlar, "elektrik kaynaklı" veya "elektrik kontağından çıkan" diye duyduğumuz yangınlardır. Bunlara sebep olan şey, elektrik akımıdır.

Avrupa'da ise C sınıfı yangınlar, gazlar nedeniyle oluşan yangınlardır (ABD'de gaz nedeniyle oluşan yangınlar B Sınıfı olarak sınıflandırılır). Avrupa, elektrik nedeniyle çıkan yangınları eskiden E Sınıfı olarak kategorize etmekteydi; ancak artık bu sınıf kullanımdan kalktı. Avustralya'da ise halen elektrik yangınları E Sınıfı olarak nitelendirilmektedir.

Elektrik kaçağından doğan yangınlardaki en büyük sıkıntı, çoğu zaman yangın devam ederken elektrik akışının da devam ediyor olmasıdır. Bu sebeple bu tip yangınlara su sıkacak olursanız, su oldukça iyi bir iletken olduğu için elektrik atımı daha da fazla noktadan yangının başlamasına neden olabilecektir.

SheKnows

Bir sıkıntı, çoğu zaman bu tip yangınların sebebinin ilk etapta bilinemiyor olmasıdır. Siz odun ve kağıt yanıyor sanırsınız, halbuki yangına sebep olan elektrik kaçağıdır!

Bu tip durumlarda yapılabilecek en iyi şey, ilk önce sigorta şalterini kapatmak olacaktır. Böylece geriye kalan yangın, C Sınıfı yerine A veya B sınıfı bir yangın olacaktır ve yukarıda belirtilen yöntemlerle söndürülebilecektir.

F Sınıfı Yangınlar

Son olarak, spesifik olarak doymamış pişirme yağları veya besinlerdeki yağların yanması sonucu oluşan yangınlar kimi zaman (Avrupa'da ve Avustralya'da) F Sınıfı Yangın olarak kategorize edilir. ABD'de ise bu tip yangınlar K Sınıfı Yangın olarak nitelenir.

Wikimedia Commons

Bu sınıf, genellikle B Sınıfı Yangın ile benzer şekilde kontrol altına alınır. Buna rağmen, bu tarz yangınların karakteristik özellikleri bir miktar farklı olduğu için uzmanlar tarafından ayrı bir sınıfa alınmışlardır. Bu tarz bir yangını durdurmanın en etkili yollarından birisi, yangın üzerine bir yangın battaniyesi örtmektir. Suyun kullanılması halinde bu yangınlar da çok daha şiddetli bir şekilde yayılabilir.