Yangın Tipleri ve Söndürme Yöntemleri: Su, Yangın Tipine Göre Ateşi Söndürür, Etkilemez veya Güçlendirir!
F3 Midlands
- Türev
- Kimya
Suyun ateş ile ilişkisi son derece ilginçtir. Her ne kadar birçoklarımız ateşin (yangının) suyla kolaylıkla söndürülebileceğine inansa da, bunun sebebi çoğunlukla karşılaştığımız ateşlerin kömür veya odun gibi katı yakıtların yanması sonucu oluşan ateşler olmasıdır. Halbuki ateş sadece bu şekilde oluşmaz. Gelin suyun farklı ateş tiplerine nasıl etkiler yaptığına bir bakış atalım, böylece eğer ki söndürmeniz gereken bir yangınla karşılaşırsanız nasıl davranmanız gerektiğini daha iyi bilebilirsiniz.
Katı Yakıt Yangınını Söndürmek...
Öncelikle bariz olanla başlayalım. Eğer ki kağıt, tahta veya kömür gibi bir katı yakıtın yanması sonucu oluşan bir ateşle mücadele ediyorsanız, su oldukça etkili bir araç olacaktır. Zira bu tip yangınlar üzerine su sıktığınızda, yangının üzerini suyla kaplayarak ateşi soğutmuş ve yakıtı oksijenden mahrum bırakmış olursunuz.
Şunu her zaman hatırlamalısınız: Ateşin ihtiyacı olan 3 şey vardır: ısı, yakıt ve oksijen. Bu üçünden herhangi birini yok edebilirseniz, ateş sönecektir.
İşte katı yakıtlara su sıkma durumunda olan da budur. Yakıt katı olduğu için sudan kaçamayacaktır ve bu sayede su, yakıtın yüzeyini kaplayarak ateşi soğutacak ve söndürecektir. Eğer bir şekilde yangına su sıkmak yerine, yangını su altına taşımayı başarırsanız da benzer bir durum oluşur: Oksijen ile yakıt temasını kestiğiniz için yangın söner. İşte bu tip yangınları söndüren yangın söndürücülere "A Sınıfı Söndürücü" adı verilir.
Sıvı Yakıt Yangınını Söndürmek...
Ancak eğer ki yanan şey katı değil de sıvıysa, durum başkadır. Örneğin benzin, gaz yağı veya katran alev alacak olursa, bunlara su sıkmanın hiçbir etkisi olmayacaktır.
Bunun sebebi, tüm bunların sudan daha az yoğun sıvılar olmasıdır. Bunların üzerine su sıktığınızda basitçe olacak olan, yağın su üzerine çıkması ve yanmayı sürdürmesi olacaktır. Hatta daha fenası, bolca su sıktığınızda söz konusu yakıtı etrafa saçacağınız için yangını güçlendirmiş bile olabilirsiniz! Dolayısıyla bu tip yangınlarda (ki bunlara "B Sınıfı Yangın" denir) su etkisiz bir çözümdür.
Bunun yerine, eğer ocağınızdaki yağ alev aldıysa üzerine hızla ve bol miktarda tuz serpmeye çalışmalısınız. Bir diğer yöntem, daha iri bir tavayı, yanan tava üzerine kapatmaktır. Amaç, yangını soğutmak yerine oksijenle olan bağlantıyı kesmektir. "B Sınıfı Söndürücüler"in yaptığı da tam olarak budur.
Metal Yangınını Söndürmek...
Ne yazık ki etrafımızda yanabilecek tek şey katılar ve sıvılar değildir. Metaller de yanar. Bunların en meşhuru ise magnezyumdur.
Ancak diğer iki durumun aksine bu tip yangınlarda su, faydalı veya etkisiz değil, düpedüz zararlıdır! Çünkü magnezyuma temas eden su hidrojen açığa çıkaracaktır. Hidrojen ise yeniden alev alarak yangına katkı sağlayacaktır.
Magnezyum yangınları bu nedenle aşırı tehlikelidir, zira ufak tefek magnezyum parçaları bile çok kolay bir şekilde alev alarak koskoca binaları kısa sürede yutabilirler. Özellikle alaşım fabrikaları gibi metallerin bol bulunduğu yerlerde bu tip olaylara sıklıkla rastlanmaktadır. Bunlara "D Sınıfı Yangın" denir.
C Sınıfı Yangınlar
Sorabilirsiniz, "C Sınıfı yangınlar nerede?" diye. Hemen izah edelim:
Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.
Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.
Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.
C Sınıfı yangınlar ABD ile Avrupa standartlarında farklı şekillerde kategorize edilmektedir: ABD'de bu tip yangınlar, "elektrik kaynaklı" veya "elektrik kontağından çıkan" diye duyduğumuz yangınlardır. Bunlara sebep olan şey, elektrik akımıdır.
Avrupa'da ise C sınıfı yangınlar, gazlar nedeniyle oluşan yangınlardır (ABD'de gaz nedeniyle oluşan yangınlar B Sınıfı olarak sınıflandırılır). Avrupa, elektrik nedeniyle çıkan yangınları eskiden E Sınıfı olarak kategorize etmekteydi; ancak artık bu sınıf kullanımdan kalktı. Avustralya'da ise halen elektrik yangınları E Sınıfı olarak nitelendirilmektedir.
Elektrik kaçağından doğan yangınlardaki en büyük sıkıntı, çoğu zaman yangın devam ederken elektrik akışının da devam ediyor olmasıdır. Bu sebeple bu tip yangınlara su sıkacak olursanız, su oldukça iyi bir iletken olduğu için elektrik atımı daha da fazla noktadan yangının başlamasına neden olabilecektir.
Bir sıkıntı, çoğu zaman bu tip yangınların sebebinin ilk etapta bilinemiyor olmasıdır. Siz odun ve kağıt yanıyor sanırsınız, halbuki yangına sebep olan elektrik kaçağıdır!
Bu tip durumlarda yapılabilecek en iyi şey, ilk önce sigorta şalterini kapatmak olacaktır. Böylece geriye kalan yangın, C Sınıfı yerine A veya B sınıfı bir yangın olacaktır ve yukarıda belirtilen yöntemlerle söndürülebilecektir.
F Sınıfı Yangınlar
Son olarak, spesifik olarak doymamış pişirme yağları veya besinlerdeki yağların yanması sonucu oluşan yangınlar kimi zaman (Avrupa'da ve Avustralya'da) F Sınıfı Yangın olarak kategorize edilir. ABD'de ise bu tip yangınlar K Sınıfı Yangın olarak nitelenir.
Bu sınıf, genellikle B Sınıfı Yangın ile benzer şekilde kontrol altına alınır. Buna rağmen, bu tarz yangınların karakteristik özellikleri bir miktar farklı olduğu için uzmanlar tarafından ayrı bir sınıfa alınmışlardır. Bu tarz bir yangını durdurmanın en etkili yollarından birisi, yangın üzerine bir yangın battaniyesi örtmektir. Suyun kullanılması halinde bu yangınlar da çok daha şiddetli bir şekilde yayılabilir.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git-
38
-
12
-
12
-
11
-
7
-
5
-
5
-
2
-
0
-
0
-
0
-
0
- Türev İçerik Kaynağı: Quora | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 17/11/2024 18:47:27 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/4950
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
