WhatsApp Zaten 2016'dan Beri Verilerinizi Facebook ile Paylaşıyordu! Alternatifleriniz Neler?
Sacha Baron Cohen'in "gelmiş geçmiş en büyük propaganda makinası" olarak tanımladığı Facebook, WhatsApp isimli mesajlaşma uygulamasını 2014 yılında satın aldı. Ve o zamandan beri kullanıcılar, bu iki araç arasında ne düzeyde bir veri akışı olduğu konusunda karanlıktaydılar. Ancak Ocak 2021'in başı, bu konuda akılda hiçbir soru işareti bırakmayacak biçimde cevabı verdi: WhatsApp, bazı istisna durumlar haricinde, bütün verileri Facebook (ve dolayısıyla Instagram) ile paylaşabilecek! Bu, kitlesel bir öfkeye neden oldu ve Türkiye'de Telegram uygulamasının 1 numaraya yükselmesine, Elon Musk'ın Signal uygulamasını önermesine neden oldu.
Ancak bu kitlesel öfkeyle ilgili ufak bir sorun var: WhatsApp'ın bu kararı, yeni bir uygulama değil. WhatsApp, 2016 yılından beri zaten verilerinizin neredeyse tamamını "Facebook Evreni" ile paylaşıyordu! 8 Şubat 2021'den itibaren Kullanıcı Sözleşmesi'nin değişeceği gerçeği ve bu sözleşmeyi kabul etmek zorunda olmanız (aksi takdirde WhatsApp'ı kullanamamanız), bunu sadece daha resmî bir temele oturtuyor. Yeni sözleşme, belli verilerinizin Facebook ile paylaşılmasını reddetme hakkınızı elinizden alıyor. Örneğin, güncel sözleşmede bulunan aşağıdaki cümle, yeni sözleşmede artık yok:
Eğer halihazırda var olan bir kullanıcı iseniz, WhatsApp hesap bilgilerinizin Facebook ile paylaşılmasını, dolayısıyla Facebook reklamlarını ve ürün deneyimlerini geliştirmeyi tercih etmeyebilirsiniz.
Elbette bu, Dünya çapında WhatsApp'ın artık kırmızı bir çizgiyi aştığı iddialarına neden olsa da, WhatsApp zaten 2016 yılından beri Facebook ile bilgilerinizi rutin olarak paylaşıyordu.[1] 2 milyardan fazla üyesinin neredeyse her birininkini!
WhatsApp'ın Ağustos 2016'daki büyük sözleşme güncellemesi, Facebook ile kullanıcı bilgilerinin ve metaverilerin paylaşılmasının önünü açtı. O zamanlar sayıları 1 milyar civarında olan WhatsApp kullanıcıları, bu kararı (en azından ufak bir kısmını) reddedebilmek için sadece 30 güne sahipti. O tarihte değişimi reddetmediyseniz, zaten bu değişimleri kabul ettiniz demektir. Eğer ki o zamanlarda bu reddi yaptıysanız, yeni güncellemeyle gelen veri paylaşımından muaf olacaksınız; ancak çok büyük ihtimalle kullanıcıların ezici çoğunluğu bu reddi yapmadı ve artık böyle bir ret seçeneği bulunmuyor. WhatsApp, 2016'daki 30 günlük sürenin sonunda, bu seçeneği zaten kaldırmıştı.
2016'daki Değişikliği Reddettiniz mi?
Eğer o zamanlarda bu kararı alıp almadığınızı merak ediyorsanız, Ayarlar kısmındaki "Hesap Bilgilerini Talep Et" tuşuna tıklayarak tercihinizi görebilirsiniz. Bunun için, mobil WhatsApp ana sayfa ekranında sağ üst köşede yer alan üç nokta işaretine basıp, "Hesap" kısmına geçip, "Hesap Bilgilerini Talep Et" tuşuna dokunabilirsiniz. Burada, "Raporu Talep Et" tuşuna tıklamanız halinde, WhatsApp raporunuzu üretmeye başlayacak.
WhatsApp'ın bu yazı itibariyle söylediğine göre, hesap bilgileri raporunuzun tarafınıza iletilmesi 3 gün kadar sürebiliyor. Bu süre zarfının sonunda WhatsApp, raporunuzun oluşturulduğunu size bildiriyor ve aynı yere giderek birkaç hafta boyunca raporunuzu indirebiliyorsunuz. Bu raporun oluşturulduğu süre zarfı boyunca hesabınızı kapatırsanız veya telefon numarası gibi temel bilgilerinizi değiştirirseniz, rapor üretimi iptal ediliyor. Nihayetinde size ulaşacak olan rapor içerisinde size iletilen bilgileri gözden geçirerek, Facebook ile paylaşım ayarlarınızı kontrol edebilirsiniz.
Elbette, o günden bugüne WhatsApp'a katılan diğer 1 milyar kullanıcının hiçbirinin bu tercihte bulunma şansı yoktu. Dolayısıyla o zamandan beri, önceki 1 milyar kişi içinden bu reddi vermeyenler ile 4 senede yeni katılan 1 milyar kişinin her birinin verileri, yıllardır Facebook Evreni ile paylaşılmaktaydı. Facebook, Wired dergisine yaptığı bir açıklamada, son derece "akıllı" bir şekilde, şöyle diyor:
Bu hafta getirdiğimiz yeni sözleşme kuralları, WhatsApp'ın halihazırda devam eden ve Facebook ile veri paylaşımı ile ilişkili olan uygulamalarını ve davranışlarını hiçbir şekilde değiştirmemektedir.
Evet. Çünkü zaten bu paylaşım yıllardır yapılmaktaydı.
Bu arada bunun bir diğer istisnası, Avrupa Birliği ve İngiltere'deki WhatsApp kullanıcıları. Çünkü bu bölge, daha önceden geçirdikleri GDPR yasası ile bu tür problemli olabilecek, zoraki kararları yasaklamışlardı (tabii GDPR'ın kendisi de oldukça tartışmalı bir yasaydı). Bu nedenle WhatsApp, bu bölgedeki kullanıcılarına yeni kararını geri kalan milyarlarca insana yapabildiği gibi dikte edemiyor.
Uçtan Uca Şifreleme?!
Bu konuyla ilgili en çok merak edilen nokta, eğer ki WhatsApp'ta ebeveynlerinize, arkadaşlarınıza veya diğer insanlara yazdığınız mesajlar Facebook'a gönderilebiliyorsa, bu uygulamanın meşhur "uçtan uca şifreleme" (İng: "end-to-end encryption" ya da kısaca "E2E") iddiasının nasıl doğru olduğu ile ilgiliydi.
Facebook'un söylediğine göre, bu konuda hiçbir değişim yaşanmadı. WhatsApp üzerinden gönderdiğiniz her bir mesaj, sadece siz ve hedef kişi tarafından görülebilir. Facebook'un kendisi bile bu mesajlara erişemiyor. Hatta Zuckerberg, şirketin farklı iletişim platformlarını birbirine bağlayarak bu şifreleme ağını genişletmek istediğinden tekrar tekrar bahsetmişti.[2]
Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.
Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.
Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.
Ama sorun şu: Bir uygulamanın spesifik mesajlarınıza erişemiyor olması, sizin hakkınızda dağlar kadar veri toplayamayacağı ve bunları paylaşamayacağı anlamına gelmiyor. Zaten WhatsApp, "hizmetlerinin çalışması, sağlanması, geliştirilmesi, anlaşılması, kişiye özel hale getirilmesi, desteklenmesi ve pazarlanması için" kullanıcı bilgilerini topladığını açıkça söylüyor.
Pratik olarak bu, şu anlama geliyor: WhatsApp, Facebook ile bolca istihbarat paylaşıyor ve paylaştıkları arasında telefon numaraları, ne süreyle ve ne sıklıkla WhatsApp kullandığınız, diğer kullanıcılarla nasıl etkileştiğiniz, cihazınızı ayırt edici özellikler ve IP adresiniz, işletim sisteminiz, tarayıcı detaylarınız, batarya bilgileriniz, uygulama versiyonunun, mobil ağ bağlantınız, dil ayarlarınız ve yaşadığınız zaman dilimi gibi bilgiler var. Ayrıca WhatsApp'a en başından (belki de okumaksızın) izin verdiyseniz, ödeme ve işlem bilgileri, cookieler (çerezler) ve lokasyon bilgileriniz de alınıp kullanılabilir ve Facebook ile paylaşılabilir. Bunu, Johns Hopkins Üniversitesi kriptograflarından Matthew Green harika bir şekilde şöyle özetliyor:
WhatsApp, mesajlarınızın içeriğinin gizliliğini korumak açısından harika bir araç. Ancak geriye kalan her şeyinizin gizliliğini dilediği gibi kullanabiliyor.
Dijital haklar savunucusu bir grup olan Fight for the Future'ın genel müdür yardımcısı Evan Greer ise şöyle diyor:
Facebook tarafından üretilen hiçbir şeye güvenmiyorum. Facebook'un iş modeli, bireylerin gözetlenmesine dayanıyor. Bunu asla unutmayın.
WhatsApp Alternatifleri
WhatsApp, piyasadaki tek mesajlaşma uygulaması değil. Yine Facebook'a ait olan Messenger'a ek olarak, aşağıda bazı özelliklerinin kıyaslandığı Telegram, Signal ve Viber gibi onlarca yazılım bulunuyor. Yani WhatsApp'a ve diğer Facebook ürünlerine muhtaç değilsiniz.
Evrim Ağacı olarak bizler, bu firmaların hiçbiriyle hiçbir şekilde bağlantılı değiliz; ancak arayüz kolaylığı ve okurlarımızla iletişimi kolaylaştırma seviyesinden ötürü Telegram'ı yaygın olarak kullanmaktayız ve okurlarımıza da tavsiye edebiliriz. Eğer bunu tercih edecek olursanız, bizi buraya tıklayarak bulabilirsiniz.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
İçerikle İlgili Sorular
Soru & Cevap Platformuna Git-
54
-
9
-
8
-
8
-
6
-
6
-
4
-
4
-
4
-
1
-
1
-
1
- Türev İçerik Kaynağı: Wired | Arşiv Bağlantısı
- ^ B. Barrett. Whatsapp's Privacy Cred Just Took A Big Hit. (25 Ağustos 2016). Alındığı Tarih: 9 Ocak 2021. Alındığı Yer: Wired | Arşiv Bağlantısı
- ^ N. Thompson. Mark Zuckerberg On Facebook's Future And What Scares Him Most. (6 Mart 2019). Alındığı Tarih: 9 Ocak 2021. Alındığı Yer: Wired | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 18/12/2024 18:21:51 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/9926
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
