Uyum Bozucu Dalgınlık Nedir? Hayatı Zorlaştıran Düzeyde Dalgınlık Tedavi Edilebilir mi?

Hastalık Kataloğu Nedir?
Bu içerik, Evrim Ağacı'nın Hastalık Kataloğu projesinin bir parçası olarak hazırlanmıştır. Hastalık Kataloğu projesinin amacı, başta nadir hastalıklar ve Türkiye'yi etkileyen hastalıklar olmak üzere Dünya'da görülen bütün hastalıkları bir katalog halinde biriktirmek ve bunlara yönelik halka açık bir bilgilendirme ve endeks sistemi sunmaktır. Bu içerik, diğer tüm içeriklerimiz gibi, İçerik Kullanım İzinleri'ne tabidir.



Genel Bilgiler: Patoloji ve Mekanizma
İsrail Haifa Üniversitesi'nden Profesör Eliezer Somer tarafından tespit edilen uyum bozucu dalgınlık (İng: "maladaptive daydreaming"), psikiyatrik bir durumdur.[1] Bu, kişiyi günlük yaşamından alıkoyan yoğun bir hayal kurma durumudur. Çoğu zaman gerçek hayatta yaşanan bazı olaylar (sohbet konuları, ses ve koku gibi duyusal uyaranlar ve fiziksel deneyimler) bu durumu tetikleyebilir.
Uyum bozucu dalgınlık, Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatiksel El Kitabının (DSM-V) yeni baskısında henüz bulunmamaktadır. Bu rahatsızlığın henüz resmi bir tedavi şekli olmamasına rağmen bazı uzmanlar, kişinin günlük yaşamı üstünde ciddi etkileri bulunan gerçek bir bozukluk olduğunu belirtiyor.
Belirti ve Semptomlar
Uyum bozucu dalgınlığa sahip olduğu iddia edilen kişi, bozukluğun bir veya daha fazla semptomuna sahip olabilir; fakat tüm belirtileri göstermek zorunda değildir. Yaygın semptomlar arasında aşağıdakiler örnek verilebilir:
- Kendi karakterlerine, olayın geçtiği yere, olay örgüsüne ve diğer ayrıntılı hikaye benzeri özelliklere sahip son derece inandırıcı hayaller
- Gerçek olayların tetiklediği hayaller
- Günlük işleri tamamlamada çekilen zorluk
- Gece uyumakta çekilen zorluk
- Hayal kurmaya devam etmeye karşı duyulan karşı konulmaz arzu
- Hayal kurarken kendini tekrarlayan hareketlerde bulunma
- Hayal kurarken yüz ifadeleri yapma
- Fısıldayarak ve konuşarak hayal kurma
- Dakikalarca, hatta saatlerce süren hayaller kurma
Uzmanlar, uyum bozucu dalgınlığa neyin sebep olduğunu henüz bilememektedirler.
Hastalıkla İlişkili Genler, Etken Faktörler ve Risk Faktörleri
Uyum bozucu dalgınlık yaşayan insanlar aynı zamanda dikkat eksikliği ve hiperaktivite (ADHD), depresyon ve obsesif kompulsif bozukluk (OCD) da deneyimlerler.[2], [3]Bu bozuklukların, uyum bozucu dalgınlık ile aralarındaki ilişki hala gizemini korumaktadır.
Teşhis Yöntemleri
Uyum bozucu dalgınlığı teşhis etmek için kullanılan evrensel bir yöntem olmamakla birlikte, Prof. E. Somer, bir kişinin bu bozukluğu yaşayıp yaşamadığını belirleyen Uyum Bozucu Dalgınlık Ölçeğini (UBDÖ) (İng: "Maladaptive Daydreaming Scale" ya da kısaca "MDS") geliştirmiştir. UBDÖ, uyum bozucu dalgınlığın 5 temel özelliğini derecelendiren, 14 parçalı bir ölçektir:
- Hayallerin içeriği ve kalitesi (detayı)
- Kişinin hayallerini kontrol edebilme yeteneği ve rüya görme dürtüsü
- Hayal kurmanın verdiği sıkıntı miktarı
- Hayal kurmanın kişi tarafından algılanan faydaları
- Hayal kurmanın, bir kişinin günlük aktivitelerini gerçekleştirmesini ne kadar etkilediği
Buna ek olarak kişiler, uyum bozucu dalgınlığı ne sıklıkla yaşadıklarını da derecelendirirler.
Uyumsuz bozucu dalgınlık, genellikle bir psikoz türü olan şizofreni olarak teşhis edilir.[4] Bu, şizofreni hastalarının gerçekliği hayal dünyalarından ayırt edememelerinden kaynaklanmaktadır; fakat Somer, uyum bozucu dalgınlığı olan insanların, hayallerinin gerçek olmadığının farkında oldukları için bunun bir psikoz olmadığını belirtmektedir.[5]
Tedaviler veya İdare Yöntemleri
Bu bozukluğun henüz resmi bir tedavisi yoktur ancak bir çalışmada araştırmacılar, obsesif kompulsif bozukluğun tedavisinde kullanılan fluvoksaminin (Luvox) uyum bozucu dalgınlığa sahip olan bir kişinin hayallerini kontrol etmede etkili olduğunu keşfetmişlerdir.
Müddet Tahminleri (Prognoz)
Bu bozukluk günlük yaşamınıza müdahale edebilir. Bu durumla başa çıkmak için ihtiyaç duyduğunuz yardımı almak sizin için zor olabilir. Öte yandan bu bozukluğu yaşayan başka insanların rahatsızlıklarıyla nasıl başa çıktıklarını öğrenme amacıyla bir destek grubuna katılmak, uyum bozucu dalgınlığınızı uzak tutmanızı kolaylaştırabilir. Bu bozukluğu yaşayanlar için, Daydream In Blue ve Wild Minds Network dahil olmak üzere birkaç çevrimiçi forum bulunmaktadır.
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
İlginizi Çekebilecek Sorular
- Karanlık madde ve karanlık enerji uzay-zamanın ta kendisi olabilir mi?
- Kütle çekim ve görelilik birbirine ters mi?
- Evrim ağacının hisseleri var mı varsa nerden satın alabiliriz?
- 3
- 2
- 1
- 1
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- ^ E. Cirino. Maladaptive Daydreaming: Scale, Symptoms, And Treatments. (26 Nisan 2017). Alındığı Tarih: 01 Ocak 2020. Alındığı Yer: Healthline | Arşiv Bağlantısı
- ^ T. Kinman. What’s The Difference Between Adhd And Add?. (22 Aralık 2020). Alındığı Tarih: 22 Aralık 2020. Alındığı Yer: healthline | Arşiv Bağlantısı
- ^ M. Kerr. Major Depressive Disorder (Clinical Depression). (22 Aralık 2020). Alındığı Tarih: 22 Aralık 2020. Alındığı Yer: healthline | Arşiv Bağlantısı
- ^ E. Carey. Psychosis. (22 Aralık 2020). Alındığı Tarih: 22 Aralık 2020. Alındığı Yer: healthline | Arşiv Bağlantısı
- ^ V. Higuera. Schizophrenia. (22 Aralık 2020). Alındığı Tarih: 22 Aralık 2020. Alındığı Yer: healthline | Arşiv Bağlantısı
- K. Watson. Obsessive-Compulsive Personality Disorder (Ocpd). (22 Aralık 2020). Alındığı Tarih: 22 Aralık 2020. Alındığı Yer: healthline | Arşiv Bağlantısı
- C. Schupak, et al. (2009). Excessive Daydreaming: A Case History And Discussion Of Mind Wandering And High Fantasy Proneness. Consciousness and Cognition, sf: 290-292. doi: 10.1016/j.concog.2008.10.002. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 28/01/2021 08:48:08 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/9787
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.