Ukrayna'da Taş Devri İnsanlarının Yangında Öldüğü Ortaya Çıktı!

Modern Avrupa'nın bazı bölgeleri Taş Devri sırasında oldukça kalabalıktı. Arkeolojik kanıtlar, günümüz Ukrayna'sında bulunan yerleşimlerin 10.000 ila 15.000 kişinin yaşamış olabileceğini gösteriyor. Araştırmacıların, PLOS ONE dergisinde yayımladıkları bir çalışma, Ukrayna'nın Kosenivka kenti yakınlarındaki bir arkeolojik alanda yeni bir biyoarkeolojik analizin 5.600 yıl önce burada yaşayan insanların çoğunlukla bitki temelli bir diyetle beslendiğini, çiftçilik yaptığını ve bazılarının ise kazara çıkan bir yangında hayatını kaybetmiş olabileceğini ortaya koyuyor.^[1]

Bu yerleşimlerin halkı, Cucuteni-Trypillya kültürüyle bağlantılı. Bu topluluk, özellikle çanak çömlekleriyle tanınıyor ve yaklaşık MÖ 5500 ila 2750 yılları arasında günümüz Doğu Avrupa'sında yaşıyordu. Arkeologlar, bazı yerleşim yerlerini 15.000 kişiye kadar ev sahipliği yapabilecek "mega siteler" olarak adlandırıyor. Çalışmanın ortak yazarı Almanya Kiel Üniversitesi'nden biyolojik antropolog ve arkeolog Katharina Fuchs şöyle anlatıyor:

Trypillya toplumları bu bölgede ilk başarılı çiftçilerdi. Çevreyi nasıl dönüştüreceklerini, tahıl ve baklagil yetiştirmeyi, ormanlık alanları kullanmayı ve hayvan yetiştirmeyi biliyorlardı. Ayrıca, gerçekten yüksek miktarlarda ürettikleri güzel çanak çömlekleriyle tanınıyorlar. Bunun yanı sıra yerleşim yapıları, bu mega sitelerde yaşamı organize etmek için erken dönemde oldukça karmaşık sosyopolitik sistemler olduğunu gösteriyor.

Trypillya toplumunun geride bıraktığı sayısız esere rağmen, arkeologlar çok fazla insan kalıntısı bulamadı. İskelet kayıtları olmadığı için, ölülerine nasıl davrandıkları ve yaşamlarına dair birçok yön henüz net değil.

Yeni çalışmada ise Fuchs ve disiplinlerarası bir araştırma ekibi, Kosenivka, Ukrayna yakınlarında bir yerleşim alanında bulunan 50 insan kemik ve diş parçasını inceledi. Kemikler, bir evin kalıntıları arasında bulundu. Ekip bu kalıntıların, değişen yaş gruplarıyla cinsiyete sahip en az 7 bireye ait olduğu düşündüklerini belirtiyor. Dört bireyin kalıntıları ciddi şekilde yanmıştı. Ekip, bu yanıkların nedenlerini daha iyi anlamak için olası nedenleri araştırdı.

Yanmış kemik parçaları ağırlıklı olarak evin ortasında bulundu. Daha önce bu kemiklere dair yapılan çalışmalar, sakinlerin bir ev yangınında hayatlarını kaybettiklerini öne sürüyordu. Parçaları mikroskop altında dikkatle inceleyen ekip, yanıkların muhtemelen ölümlerinden hemen sonra ve kazara meydana geldiği sonucuna vardı. Araştırmacılar, bazı bireylerin evden çıkmayı başarmış olsalar da karbonmonoksit zehirlenmesinden ölmüş olmasının muhtemel olduğunu düşünüyor.

Ek radyokarbon tarihlemede çıkan sonuçlar, bireylerden birinin yaklaşık 100 yıl sonra öldüğünü gösterdiğinden bu kişinin ölümünün yangınla bağlantısı tespit edilemese de arkeologlar daha fazla veri toplamak için çalışmalarını sürdürüyor. Diğer iki bireyde ise iyileşmemiş kafatası yaraları tespit edildi, bu da ölümlerinde şiddetin rol oynayıp oynamadığına dair bazı soruları gündeme getirdi.

Kemik ve diş parçalarının kimyasal analizi, bu insanların yaşam tarzları ile ilgili daha fazla bilgi ortaya koydu. Alanda bulunan dişlerde, tahıl ve diğer bitki liflerini temizlemek için çiğnemeye bağlı aşınma izleri tespit edildi. Fuchs bu durumu şu şekilde açıklıyor:

Bu Trypillya toplumları, ağırlıklı olarak bitki bazlı bir diyete dayanıyordu ve sığır yetiştiriciliği et üretimi için değil, süt üretimi ve tarlaların gübrelenmesi için yapılıyordu.

Arkeoloji (Arkeolojik Antropoloji) ile ilgili diğer içerikler ›

• Fosiller Nasıl Tarihlendiriliyor? Karbon-14 Metodu Haricindeki Yöntemler Neler?
• Mağaralara Çizilen Domuz Avı Sahnesi Dünyanın En Eski Figüratif Sanatı Olabilir!
• Bir Taşın Hikayesi: Yerebatan Sarnıcı Yakınlarındaki Milion (Milyon) Taşı

Bu alanın bazı bölümleri on yıllar önce kazıldı ve ayrıca Ukrayna’daki askeri saldırılar nedeniyle doğrudan bir tahribat da oluşmadı.

Ancak yine de Kosenivka gibi kültürel miras alanları üzerinde çalışan arkeologlar ve diğer uzmanların çalışmaları savaş nedeniyle ağır şekilde etkilendiği biliniyor. Fuchs sözlerini şöyle bitiriyor:

Derin tarihimize yönelik keşifler, bugün hiç olmadığı kadar önemli. Çevreyle olan davranışlarımız ve tabii ki birbirimize karşı tutumlarımız, bu önem bağlamında büyük bir rol oynuyor. Kemikler soyut bir şey değil, bir insan yaşamının biyolojik ve kimyasal arşivi. En küçük kemik parçaları bile geçmişin aynasında kendimizi görmemize yardımcı olabilir ve bu sayede hem bugüne hem de geleceğe dair farklı bir bakış açısı geliştirebiliriz.