Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Tutkusunun Matematik Olduğunu Anlayan Mahkum, Antik Bir Matematik Problemini Çözdü!

3 dakika
12,875
Tutkusunun Matematik Olduğunu Anlayan Mahkum, Antik Bir Matematik Problemini Çözdü! Pixabay
Tarihi Geçmiş Haber

Bu haber 4 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.

Tüm Reklamları Kapat

Hollywood böyle bir senaryo yazsaydı, “Hadi canım, bu kadarı da olmaz. Çok abartılmış.” diye düşünürdünüz. Fakat hepimizin bildiği gibi gerçek hayat bazen kurgulardan daha tuhaf olabiliyor.

Ancak Amerikalı Christopher Havens’ın hayatı uzun zamandan beri epey zor geçiyor. 40 yaşındaki Havens 9 yıldır Seattle yakınlarındaki bir hapishanede cinayetten tutuklu olarak yatıyor. Okulu bıraktıktan sonra başı beladan kurtulmayan Havens, iş bulamadı ve sonunda bir uyuşturucu bağımlısı olup çıktı. Şimdi ise cinayetten 25 yıl yemiş halde hapishanede, çıkmak için daha 16 senesi var...

Fakat hapishanede matematik tutkusunu keşfettiğinde Havens’ın hayatı değişti. Kendi kendine ileri matematiğin temellerini öğrendi; yalnız bu o kadar kolay olmadı çünkü sipariş ettiği kitaplar gardiyanlarca alıkonuldu ve ancak diğer tutuklulara da matematik öğretmesi koşuluyla Havens kitaplarına kavuşabildi.

Tüm Reklamları Kapat

Havens yayınevine yazdığı mektupta, "Sayılar benim tutkum oldu." diyor.
Havens yayınevine yazdığı mektupta, "Sayılar benim tutkum oldu." diyor.
Deutche Welle

Bir süre sonra ileri matematiğin temel bilgileri ona yeterli gelmemeyi başladı ve Havens bir matematik yayınevine elle yazılmış kısa bir mektup göndererek bu alanda tanınmış bir dergi olan Annals of Mathematics’in bazı sayılarını istedi.

Matematik Tutkusu

Havens, mektubunda, sayılara tutkuyla bağlandığını ve hapishanedeki zamanını kendini geliştirmek için kullanmaya karar verdiğini yazdı. Bunun yanı sıra karmaşık matematik konularını tartışacak kimse olmadığından da yakındı.

Mathematica Science Yayınevi’ndeki bir editör, mektubu Marta Cerruti adındaki bir arkadaşına, o da Torino Üniversitesi’nde matematik profesörü olan babası Umberto Cerruti’ye gönderdi.

Umberto Cerruti, başlangıçta mektuba şüpheci gözlerle baktı, ama kızını kıramadığı için Havens’a cevap yazarak ne yapabileceğini görmek üzere ona bir problem sordu.

Tüm Reklamları Kapat

Bir süre sonra Umberto Cerruti, bir zarf içinde, üstünde inanılmaz uzunlukta bir formül olan 120 cm’lik bir kağıt aldı. Cerruti, mahkumun gönderdiği formülü ancak bilgisayarına girerek kontrol edebildi. Sonuç: Havens problemi çözmüştü!

Bunun üzerine Torino Üniversitesi matematik profesörü Cerruti, uzun zamandır çözemediği, antik bir matematik problemini denemesi için Havens’a gönderdi.

Antik Gizem Çözülüyor!

Havens, Yunan matematikçi Öklid’in de üzerinde çok çalıştığı, sayılar kuramında sürekli kesirlerle ilgili bu problem üzerinde bir müddet kafa patlatmıştı.

Bu arada, basitçe söylemek gerekirse sürekli kesirler, paydası bir karma kesirden, paydanın paydası da bir karma kesirden oluşan ve böylece sonsuz sayıda devam edip giden karma kesirlerdir. Basit aritmetik işlemlerinde değil, karmaşık hesaplamalarda yaklaşık bir sonuç bulmada, yani yaklaşıklık problemlerini çözmede kullanılırlar. Örneğin günümüzde bankacılık ve finans işlemleri ile askerî haberleşmede kritik öneme sahip modern kriptografide (şifrebilim) kullanılırlar.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Sürekli kesirler karmaşık hesaplamalarda yaklaşık bir sonuç bulmada, yani yaklaşıklık problemlerini çözmede kullanılırlar.
Sürekli kesirler karmaşık hesaplamalarda yaklaşık bir sonuç bulmada, yani yaklaşıklık problemlerini çözmede kullanılırlar.
Deutche Welle

Tekrar konumuza dönelim: Sonunda Havens asırlardır çözülemeyen bu matematik bulmacasını çözdü ve büyük bir sayı grubunun yaklaşıklık hesaplarında bir düzen bulan ilk kişi oldu.

Cerruti, Havens’a bu kanıtlamanın bilimsel olarak doğru bir şekilde formüle edilmesinde yardımcı oldu ve makaleleri birkaç ay sonra, Ocak 2020’de, Research in Number Theory dergisinde ikisinin adıyla yayınlandı.[1]

Bu, gerçekten büyük bir başarı. Mahkum Havens, sadece antik bir problemi çözmekle kalmadı, aynı zamanda sayılar dünyasına duyduğu tutkuyla bir grup mahkum arkadaşına da esin kaynağı oldu. Şimdi, hapishanede düzenli olarak toplanan bir matematik grupları var!

Arkadaşlarında da Matematiğe Karşı İlgi Uyandırıyor!

Havens bütün bunların yanı sıra her yıl 14 Mart’ta matematik grubundaki 14 tutuklu arkadaşıyla birlikte, adını genellikle yaklaşık 3,14 olarak kullandığımız meşhur matematik sabitinden alan Pi Günü’nü kutluyor. Bu olağan dışı kutlamalardan birine, çok katı güvenlik önlemleri alınarak, Umberto Cerruti de katıldı. Hatta profesör Math Horizons dergisine yazdığıPi Day behind bars – Doing mathematics in prison (Parmaklıklar arkasında Pi Günü – Hapishanede matematik)” başlıklı yazısında, bir mahkumun pi sayısının virgülden sonraki 461 hanesini ezbere söylemesinden çok etkilendiğini anlattı.

Havens, kalan 16 yıllık hapis cezasını diğer matematik konuları üzerinde çalışarak geçirmek istiyor. Mahkumla birçok kere görüşen Marta Cerruti’nin söylediklerine göre Havens “topluma olan borcunu” matematik üzerine çalışmalar yaparak ödeyeceğini düşünüyor ve hapishaneden çıktıktan sonra da bu çalışmalarını resmî olarak sürdürmek istiyor.

O zamana kadar belki bu olağan dışı yaşam öyküsü gerçekten bir Hollywood filmi olur, kim bilir!

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
Özetini Oku
90
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

İçerikle İlgili Sorular
Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • İnanılmaz 75
  • Tebrikler! 57
  • Umut Verici! 31
  • Muhteşem! 20
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 11
  • Bilim Budur! 10
  • Merak Uyandırıcı! 7
  • Güldürdü 1
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: Deutsche Welle | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/12/2024 05:43:53 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/9224

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Protein
İklim Değişimi
Yaşam
Gözlem
Proton
Sinek
Nasa
Kozmoloji
Uluslararası Uzay İstasyonu
Uzay Aracı
Odontoloji
Doğru
Cinsiyet
Kuşlar
Regülasyon
Aminoasit
Üreme
Uzun
Toplum
Bilgisayar
Deney
Kuvvet
Homeostasis
Gebelik
Yaşamın Başlangıcı
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Gündem
Bağlantı
Sürükle bırak veya seç
Pexels'te Ara
Panodan Yapıştır
URL'den Yükle
0 /5000
0 /5000
0 /5000
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Tutkusunun Matematik Olduğunu Anlayan Mahkum, Antik Bir Matematik Problemini Çözdü!
Matematik Tutkusu
Antik Gizem Çözülüyor!
Arkadaşlarında da Matematiğe Karşı İlgi Uyandırıyor!
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
Kaynaklar ve İleri Okuma
Kategoriler ve Etiketler
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
A. Freund, et al. Tutkusunun Matematik Olduğunu Anlayan Mahkum, Antik Bir Matematik Problemini Çözdü!. (31 Ağustos 2020). Alındığı Tarih: 22 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/9224
Freund, A., Ölez, Ş., Bakırcı, Ç. M. (2020, August 31). Tutkusunun Matematik Olduğunu Anlayan Mahkum, Antik Bir Matematik Problemini Çözdü!. Evrim Ağacı. Retrieved December 22, 2024. from https://evrimagaci.org/s/9224
A. Freund, et al. “Tutkusunun Matematik Olduğunu Anlayan Mahkum, Antik Bir Matematik Problemini Çözdü!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Şule Ölez, Evrim Ağacı, 31 Aug. 2020, https://evrimagaci.org/s/9224.
Freund, Alexander. Ölez, Şule. Bakırcı, Çağrı Mert. “Tutkusunun Matematik Olduğunu Anlayan Mahkum, Antik Bir Matematik Problemini Çözdü!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Şule Ölez. Evrim Ağacı, August 31, 2020. https://evrimagaci.org/s/9224.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close