Tanıdıktan, Ahbapa: Kimya Uyumu, Arkadaş Seçiminde ve Arkadaşlık Gelişiminde Ne Kadar Önemli?
-
Türev
Türev Nedir?
Bu türev bir içeriktir. Yani bu yazının omurgası, Psychology Today isimli kaynaktan çevrilerek dilimize uyarlanmıştır; ancak "çeviri" içeriklerimizden farklı olarak, bu içerikte orijinal metin birebir korunmamıştır. Anlatım ve konu akışı gibi detaylar Evrim Ağacı yazar(lar)ı ve/veya editörler tarafından güncellenmiş, değiştirilmiş ve/veya geliştirilmiştir. Yazar, kaynaktan alınan metin omurgası üzerine kendi örneklerini, bilgilerini, detaylarını eklemiş; içeriği ve anlatımı zenginleştirmiş ve/veya çeşitlendirmiş olabilir. Bu ek kısımlarla ilgili kaynaklar da, yazının sonunda gösterilmiştir. Metnin omurgasını oluşturan kaynağı, orijinal dilinde okumak için lütfen yukarıdaki bağlantıya tıklayınız. Bu içerik, diğer tüm içeriklerimiz gibi, İçerik Kullanım İzinleri'ne tabidir.
- Sosyal Psikoloji
Özet
Arkadaşları, tanıdıklardan ayıran sınırı belirlemek zor olabilir. Kişinin kültürel geçmişi, arkadaşlıklarını nasıl yönettiği konusunda kilit bir faktördür. Arkadaşlıklar zaman ve kaynak yatırımı gerektirdiğinden, aynı anda yalnızca sınırlı sayıda arkadaşlığı yönetebiliriz. Başka bir kişiyle "enerjinizin uyuşması", sağlam bir arkadaşlığın önemli bir bileşenidir.
Şaşırıtcı düzeyde çeşitliliğe sahip çok sayıda ilişkiyi tanımlamak için "arkadaş" kelimesini kullanıyoruz. Birini "arkadaş" olarak adlandırmak, o kişiyi ne sıklıkta gördüğünüzle pek ilgili değildir; ama o kişiyi hayatınızda özel bir konuma yükselten bir yakınlık duygusu oluşturur.
Arkadaşlıkların, diğer ilişkilere kıyasla birçok yönden belirsiz sınırları vardır. Örneğin, iş arkadaşlarımızla olan ilişkimiz, işe alınmamızla başlar ve işten ayrılmamızla sona erer (tabii işten çıktıktan sonra arkadaşlığımıza devam etmiyorsak). Öte yandan akrabalarımız, doğduğumuz andan ölene kadar akrabamızdır.
Arkadaşlıkların başlangıcı ve bitişi nadiren bu kadar net bir şekilde bellidir. Arkadaşlıklardaki değişikliklere, genellikle üniversiteye gitmek veya evlenmek gibi önemli yaşam geçişleri eşlik eder. Ancak bu tür geçişler boyunca eski dostlukları sürdürmek, yaşamdaki büyük değişikliklerinin stresini azaltmaya yardımcı olabilir.
Tanışıklık Nerede Biter ve Arkadaşlık Nerede Başlar?
Bir tanışıklığın artık bittiğini ve arkadaşlığa dönüştüğünü nasıl anlarız? Bu sorunun cevabı, kısmen ilgili kişilerin kültürel geçmişine bağlıdır. Akrabalık yapılarının güçlü kaldığı kültürlerde dostluklar daha zor kurulur ve bu, aynı kültür içindeki sosyal sınıflar arasında arkadaşlık kalıplarının oldukça farklı olabileceği gerçeğiyle daha da karmaşıklaşır.
- Omayra Sanchez'i Kurtarmak: Nazar Nedir? Bakışlar ve Sözler Gerçekliği Etkileyebilir mi?
- Etnik Köken, Yoksulluk ve Düşük Toplumsal Katılım, Kalıcı Yalnızlığa Sebep Olabilir!
- "Stonewalling" (Sessiz Muamele, Duvar Örme) Nedir? Romantik Partnerinizle Aranıza Soğuk Bir Duvar Çekmek, Neden Toksik Bir İlişkiye Yol Açabilir?
Amerikalılar, muhtemelen İngilizcedeki "tanıdık" kelimesinin oldukça soğuk bir çağrışım yapmasından dolayı, "arkadaş" terimini Batılı olmayan toplumlardaki insanlardan daha özgürce ve serbestçe bir şekilde kullanma eğilimindedir. Bu nedenle, başkalarıyla olan bağlarımıza daha olumlu bir şekilde bakabilmek için "arkadaş" kelimesini kullanabiliriz.
Bazı kültürler, genç Amerikalıların bazen "BFF" (İng: "Best Friends Forever", Tür: "Sonsuza Dek Dost") kısaltmasını kullanması gibi arkadaşlık derecelerini tanımlamak için farklı kelimeler kullanır. Bu şekilde, bazı arkadaşlarını diğerlerinden ayırırlar. Öte yandan Polonya'daysa arkadaşlığın farklı yoğunluklarını anlatan kelimeler vardır: Örneğin, bir "przyjaciel", büyük bir oranda kendini açmasıyla karakterize edilen ve muhtemelen uzun süredir devam eden bir ilişkisi olan kişidir. Bu kelimenin en iyi Türkçe çevirisi, Türkiye'de kullandığımız anlamıyla "arkadaş" olacaktır.
En az samimiyet içeren terim olan "znajomy", Türkçedeki "tanıdık" kelimesine çok yakındır. Bir "znajomy"nin resmi olarak daha samimi bir statü kazandığı ve bir "kolega" haline geldiği bir ritüel vardır, bu da aşağı yukarı Türkçedeki "ahbap" kelimesine denktir.
- Şifrelerinizi, kredi kartlarınızı ve kişisel bilgilerinizi güvenle depolayın.
- İnternet sitelerine giriş bilgilerinizi tek tıkla yükleyin ve yeni şifreleri kolayca kaydedin.
- Şifreniz çalınırsa, anlık bildirimler alın.
Bu, iki tarafın -cinsiyetlerinden bağımsız olarak- birbirlerine gelecekte bay veya bayan gibi daha resmi bir unvan yerine isimleriyle hitap etmek için karşılıklı izin verdikleri anda gerçekleşir. Bunun ardından, çoğu zaman ikilinin kollarını birbirine geçirip alkol içtikleri bir kutlama gelir.
Türkiye'deki Arkadaşlık İlişkilerine Dair Veriler
Türkiye'de lise öğrencileri arasında yapılmış bir araştırma arkadaşlık ilişkilerine dair çeşitli bulguları ortaya koyuyor. Bu araştırma sonucuna göre katılımcıların;[1]
- %60'ının 10'dan fazla arkadaşı vardır.
- %6'sının hiç arkadaşı yoktur.
- %41'inin yakın arkadaş sayısı 2 ila 4 arasındadır.
- %3.4'ünün hiç yakın arkadaşı yoktur.
- %50'si 2 ila 5 yıl boyunca arkadaşlıklarını sürdürmektedir.
- %88.3'ünün karşı cinsten arkadaşı vardır.
Arkadaşlıkta "Kimya Uyumu" Ne Kadar Önemlidir?
Çoğumuz, biriyle benzer "kimyaya" sahip olmanın nasıl göründüğü ve hissettirdiği konusunda sezgisel bir anlayışa sahiptir. Bu kişilerle etkileşim kurmanın bir kolaylığı ve akışı vardır. Bunlar; sözsüz davranışlarda akıcılık ve eşzamanlılık, konuşmada sıra alma ve mizah yapma şeklinde ortaya çıkar.
Bu, birbirinizin duygularını ve niyetlerinizi doğru bir şekilde okuduğunuza dair bir güvendir. Bütün bunlar, kişilerarası deneyimleri enerji verici ve eğlenceli hale getirir ve kimya tarafından desteklenen etkileşimler, sadece parçalarının toplamından daha fazlası ("sinerjik") olan ilişkileri besler.
İlişkilerde enerji uyumuna katkıda bulunan beş ana faktörü tanımlayan "Arkadaşlık Kimya Uyumu Anketi" adlı bir araç geliştirilmiştir. Bu beş faktör şunlardır:
- Karşılıklı dürüstlük ve açıklık,
- Karşılıklı çıkarlar,
- Sıcaklık ve cana yakın olmak,
- Benzer değerler ve dünya görüşleri (Özellikle arkadaş ilişkilerinde önemlidir.),
- Fiziksel çekicilik (Özellikle romantik ilişkilerde önemlidir.).
Bu niteliklere sahip kişilerarası ilişkiler, arkadaşlığa dönme yolunda ilerlemektedir. Buna biraz da kimya uyumu eklerseniz Humphrey Bogart'ın karakteri Rick'in Casablanca filminin son cümlesinde dediği gibi bir ilişkiniz olur:
Louis, bence bu güzel bir dostluğun başlangıcı.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git-
![Tebrikler!]()
16
-
![Muhteşem!]()
5
-
![İnanılmaz]()
3
-
![Umut Verici!]()
2
-
![Merak Uyandırıcı!]()
2
-
![Bilim Budur!]()
1
-
![Mmm... Çok sapyoseksüel!]()
1
-
![Güldürdü]()
1
-
![Üzücü!]()
0
-
![Grrr... *@$#]()
0
-
![İğrenç!]()
0
-
![Korkutucu!]()
0
- Türev İçerik Kaynağı: Psychology Today | Arşiv Bağlantısı
- ^ G. B. Çevik, et al. (2008). Akran-Arkadaş Gruplarına Üyelik: Anlamı, Nedenleri, Kriterleri, Çatışma Yaratan Etkenler Ve Sürekliliği. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sf: 35-50. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 27/01/2023 01:05:23 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/13016
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
