Varlığı algılayıp yorumlayacak herhangi bir bilinç olmasaydı, varlık var olmaya devam eder miydi?

Güzel soru, gayet de güzel ifade etmişsiniz...

Şayet dayanak noktamız madde ise, akıl yürütmemizin dayanağı buna dayanan materyalist felsefe ise ve kılavuzumuz bilim ise; evet biz olsak da olmasak da varlık var olmaya devam eder. Zira gerek evrenimizin gerek dünyamızın gerekse canlılığın, daha türümüz var olmadan milyarlarca yıl önce var olduğunu, somut, hiçbir kuşkuya yer vermeyecek şekilde ve ispatları ile ortaya koyabiliyoruz.

Bu milyarca yıl öncesine dayanan varlıkların varlığının bize bağlı olmayışı bundan sonra da sürecek. Bizlerin (var) olanları bilince çıkarıp tanımlayışımız sadece bizim zihnimizin farkındalığı ile ilgilidir. Bu farkındalık olmadığında varlık varlığından bir şey kaybetmez, sadece tanımamış ve tanımlamamış oluruz.

Yani merkez biz (ki genel alışkanlığımız kendimizi merkeze koymak) olunca, haliyle böyle bir yanılsama yaşayabiliyoruz. Bu türümüzün tamamına özgü bir durum. Kimimiz kısa süreliğine kimimiz nispeten daha uzun kimimiz hayat boyu bu yanılsamayı yaşayabiliyoruz. Olağan mıdır, olağan…

Fakat bu dünyada gerçek-somut anlamda bir yaraya merhem, bir derde derman, bir çıkmaza yol olmak istiyorsak, bazen dilini anlayamazsak da bilim dışında bir kılavuzumuz yok. Bunu da sayısız kez kanıtladı…Zira soru sormak bu dünyanın kapılarını aralamanın ilk adımı, soru da güzel…

varlığın varlığını sorgulamak boşa bir uğraştır. Bazen dilin yanlış kullanılması sonucu ortaya bu tarz problemler ortaya çıkabiliyor. sanırım ludwig wittgenstein felsefeyi tamamen böyle tanımlamıştı. Dilin yanlış anlaşılması sonucu ortaya çıkan bir uğraş.

Şeyler ve kavramlar aynı seyler değillerdir. Kavramlar temsil ilişkisini içerirler. Burada bir elma kelimesi ses olarak yani fonetik olarak anlamsız bir sesten başka bir şey değildir. Ancak anlamsal yani semantik olarak bir meyveyi temsil ettiği için anlam kazanmış olur. Zihninizde bu şekilde kavramlara dair bir anlam eşleşmesi kurulmuş olur. Yoksa ses olarak elma söyleyişinin hiç bir anlamı yoktur. Yabancı bir dil konuşan kişinin konuştukları nasıl size anlamsız sesler olarak geliyorsa aynı durum kendi diliniz için de ses olarak geçerlidir. Bu nedenle şeyler bilinç olmadan da var olur. Ancak şeylere dair anlam bilinç olmadan olamaz. Bilinç şeylere anlam verir onları bilgiye dönüştürür ve bu şekilde bilgiyi işler ve kullanır. Bilinç olmadan varlık var olmaya devam etse de anlam kazanamaz. Yani evrende bilinç olmadan bilgi denilen şeyi anlamlandırabilen bir şey olmayacağı için evrenin kendisi ve gözlemi hiç bir şekilde bilgiye dönüşemez. Bu nedenle evrenin bilgiye dönüştüğü tek ve yegane şey bilinç ve bilincin varlığıdır. Peki bilinc nasıl olur da kendine yönelir ve kendisini de bir bilgiye dönüştürür. İşte burası tam bir paradokstur. Burada anlamsal bir 'çember' oluşur çünkü bir şey kendi kendine yönelerek anlamsal sonsuz bir döngü veya kapalı bir halka olur. Burada esasen anlamsal bir sonsuzluk vardır. Çünkü kendi kendini ele alma durumu sonsuz bir iç içe geçmiş matruşka hali gibidir. Kendine yönelmekle kendini tanımlayan şey olmak halinde tanımlanan kendiniz ise tanımlayan ney yada kimdir. Ama kendinizi kendiniz tanımladınız ancak görüyoruz ki burada bir ikilem ortaya çıkıyor ki bu da paradoks yaratır. Çünkü kendimi tanımlarken ya kendim olmak zorundayım yada kendimin (anlamsal olarak) dışında olup kendimi tanımlayan olmak zorundayım ki ikinci halde tanımlayan kim sorusu cevapsız kalır. Tanımlayan da bensem tanımlanan da benim. Ama normalde tanımlanan tanıma tabi olduğu sürece tanımlama yapamaz. Ancak tanımın anlamsal olarak dışına çıkabilirse tanımlama yapabilecektir. Burada anlamsal olarak dışa çıkan ve herhangi bir şeye tabi olmadan tanımlama yapabilen şeyin adı bilinçtir. Yani bilinç bilgi ve anlam olarak anlıyoruz ki herhangi bir şeye tabi olmadan tanımlama yapabiliyor ve böylece kendi kendinin varlığının farkına da varmış oluyor. Farkındalık dediğimiz şey aslında önce kendi kendini fark etme hali ile varlık bulabilir. Yoksa diğer herhangi bir şeye dair de farkındalık oluşamazdı. Çünkü kendi kendine tabi olan şey kendinden tabiri caizse taşamaz ve anlam olarak kendi dışına çıkamaz ve dolayısıyla hiç bir şeye dair de tanımlama yapamazdı.

Bu sorudaki soru öncül olanla ardıl olan arasındaki farkttır. Varlık bilince muhtaç değilken bilinç varlığa muhtaçtır çünkü bilinçte bir varlıktır. Bilinç varlığı tanımlamak ise bilincin olmadığı durumda herhangi bir tanımlama yapılmayacaktır. Peki tanımlamanın yapılmadığı durumda o şeylerin(kavramların) varlığı yok olmaktamıdır? Elbette hayır biz o "şeyleri" tanımlasakta, tanımlamasakta o şeyler vardır ve var olacaktır. Bilinç de bir varlık olduğu için bizler sanki varlığı tanımlazsak yok olacakmış gibi düşünüyoruz ama aslında bu kendimize atfettiğimiz aşırı anlamdan kaynaklanır. Şuan farkında(çünkü bilinç bir farkındalıktır) olmadığımız şeyler bizim için yok hükmündedir çünkü varlığını bilmediğimiz şeylerin hayatımıza nasıl bir müdahalede bulunacağını da bilemeyiz. Bu kadar bilinmez ortadayken ve biz de varlık olarak varken bu bilinmezleri göz ardı ederiz çünkü hayatımıza ancak bu şekilde devam edebiliriz. Ancak her şey kendi azameti içerisinde anlaşılmaya muktedirdir cümlesi gereği şunu diyebilirim tanımlar yok olsaydı bile gerçek her zaman var olurdu.

Bu soru filozofik bir sorudur ve cevabının tam olarak bilinmediğini söylemek gerekir. Varlık, bir şeyin var olup olmadığının algılanıp yorumlanmasına bağlı olmayabilir. Ancak, bilinç olmadan varlığın algılanıp yorumlanması söz konusu olmayacağı için, varlığın nasıl algılandığı ve yorumlandığı konusunda kesin bir cevap verilemez.