Uzay ve zaman iç içe geçmiş kavramalar gibi görünse de birbirlerinden çok farklı olgulardır. Uzay dokusu Evreni kaplayan kozmolojik bir yapıdır, oysa zaman, fiziksel bir varlığın aktivasyonudur ve entropi ile yakından ilişkilidir.
Tüm bu farklılıklara rağmen, kozmolojide uzay-zaman kavramlarını, pek çok olayı açıklamada birlikte kullanırız, uzayın eğrilmesi sadece kütlenin hareketini belirlemekle kalmaz, zamanı da büker ve uzay olmadan zaman olamaz. Hepsi bir yana! Bu iki terimi bir arada kullanmamızın asıl nedeni; uzay- zamanın fiziki bir varlığın mekanik hareketine sürekli eşlik etmesi ve fiziksel bir varlığın, her ne olursa olsun bu dokunun kapsadığı bir alanda olmak zorunda olmasıdır.
Kendisini boşluk olarak bildiğimiz, fakat işimize geldiğinde "doku" olarak tanımladığımız uzayın ne olduğunu anlamaya çalışalım. Evrende fiziki varlıkların arasında kalan alanları boşluk olarak tanımlarız. Örneğin; galaksiler arası boşluk, takım galaksiler arası boşluk v.b. Bizim açımızdan boşluk, aslında fiziki varlığın olmadığı alandır. Kozmolojik olarak aslında boşluk değildir. Uzay ışık dalgalarının (elektromanyetik dalgalar) hareketine izin verir ve bu sayede boşluğun farkına varırız. İşin içinden uzayı çıkarırsanız dalgalar bir yöne gidemez ve ortada boşluk diye bir şey de kalmaz. Yani boşluğun varlığına neden olan şey uzay. Cümlenin tuhaflığına dikkat edin "boşluğu yaratan şey". Bu durumda boşluğun kendisi de aslında bir varlık.
Boşluğun kendisi de bir varlıksa neyden oluşuyor? Bizim bildiğimiz, tanımlayabildiğimiz anlamda bir şeyden oluşmuyor. Genel kabul gören tanıma göre kozmolojik maddeden oluştuğudur. Madde kelimesine takılmayın, fiziğin tanımına göre; uzayda yer kaplayan hacmi ve kütlesi olan tanecikli yapı. Elbette kast edilen bu madde değil. O halde kast edilen ne olabilir? Konu hakkında felsefi veya bilimsel pek çok hipotez olsa da gerçekte uzayın sadece Evren üzerindeki etkilerini gözlemleyebiliyoruz. Örneğin; fiziki bir varlığın 3 boyutlu olarak bulunması, ışığın uzayın direnci nedeniyle Evrenin her yerinde hep aynı hızda olması, yerçekimi ve kuvvet alanları arasındaki ilişki v.b.
Bilim sayesinde uzay-zaman dokusunun doğasını elbette bir gün anlayıp, kavrayabileceğimize inanıyorum. Karanlık madde, karanlık enerji gibi bilinmezlerin ve hatta Büyük Patlamanın ilk anı, öncesi gibi konulara da ışık tutacağını düşünüyorum.[1]
Kaynaklar
- P. K. Agrawal. (2021). Structure Of Space Fabric. Natural Science, sf: 477-490. doi: 10.4236/ns.2021.1312041. | Arşiv Bağlantısı
