"ışığın yayılması için ortama gerek yoktur. " derken kastedilen sanıyorum "atomlardan oluşan ortama gerek yoktur", öyle değil mi? Uzay-zaman dokusunun kendisi, ışığın hareket etmek için ihtiyaç duyduğu ortamdır diyebilir miyiz?
Verilen yanıtlara ek olarak bir de Quantum Field Theory (QFT)'ye de değinmekte fayda var.
Bunu kısaca ve kabaca özetlemek gerekirse bu teori, evrenin kompakt şekilde birçok alanın birleşiminden oluştuğunu söyler. Yani Standart Model'de yer alan temel tüm parçacıklar için, evrende bir alan olduğunu söyler, ve bu parçacıkların bu alandaki titreşimler sonucu oluştuğunu açıklar. Yani evrende fotonlar için de bir alan olduğunu, fotonların da o alandaki titreşimler sonucu oluştuğunu söyler. Böylece sizin sorunuzu da bu teori böyle açıklar.
İyi günler dilerim.
Konu hakkında fazla bilgi sahibi olmasam da düşüncelerimi belirtmek isterim. Bence evet, ışığın yayılması için uzay-zaman adını verdiğimiz dokunun olması gerekir. Neden böyle düşündüğümü açıklamaya çalışayım.
Bildiğiniz üzere kütleçekimi ışığı da etkiler. Fotoğraftaki kara delik illüstrasyonunda kara deliğin olay ufkunun etrafındaki ışık halesi bu duruma örnek olarak gösterilebilir. Fotonlar kütlesiz parçacıklar olmasına rağmen kütleçekiminin ışığı etkilemesinin sebebi nedir? Bu durumu anlamak için de bir benzetmeden yararlanmamız çok iyi olacak. Uzay-zamanı bir tren rayı olarak varsayalım. Işık da tren olsun. Kara deliğin büktüğü şey ışık değildir. Işığın ilerlediği uzay-zaman dokusudur. Buradan sanırsam şu tümevarımı yapabiliriz:
Işığın gideceği tren rayı olmadığı için uzay-zaman olmadan da ışığın olması imkansızdır.
Bahsettiğim gibi konu hakkında derinlemesine bilgi sahibi değilim. Sadece oradan buradan edindiğim bilgiler ile yazıyorum. Umarım yardımcı olabilmişimdir.
Işığın yayılmak için, atomlardan oluşan herhangi bir ortama ihtiyacının olmadığı düşüncesindeyim.
Işık boşlukta yayılabilir ama bahsettiğiniz "Uzay-zaman dokusu" ile bilgi sahibi olmadığımız için, belkide ışık yayılabilmek için uzay-zaman dokusuna ihtiyaç duyabilir.
Evrenin hiçbir yerinde neden boşluk yoktur?
Evrenimizde bir boşluk yoktur, tamamen atomlarla kaplıdır, sadece atomların içinde boşluklar vardır ama ben bu boşlukların arasında da bir şeyler olduğu düşüncesindeyim...
Peki ışık, yayılabilmek için atomlar arasındaki boşluğu kullanabilir mi? (atomlar arasındaki boşluğun olduğunu düşünürsek)
Sorunuzun cevabı olarak; Şuanda, evren ve ışığın doğası hakkındaki bilgilerimizle, bu sorunuza kesin bir cevap vermek olanaksızdır. :)
Sorunun birinci kısmının yanıtı evet, ışığın ya da doğadaki diğer etkileşimlerin yayılmak için maddi bir ortama ihtiyacı yok. Yani atomlardan ya da parçacıklardan oluşmuş bir ortama ihtiyaç duymaz ışık.
Ancak sorunun ikinci ikinci kısmının yanıtlanabilmesi için "uzay-zaman dokusu" ile neyi kast ettiğinizi biraz açıklamanız gerekiyor. Bu kavram fizikte iyi açıklanmış, üzerinde uzlaşılmış bir kavram olmayabilir.
Bununla birlikte ışığın yayılması için eskiden öngörüldüğü gibi eter benzeri bir ortama ihtiyacı olup olmadığı konusu hala tartışılıyor, üstelik eterin yokluğunun, daha doğrusu ışığın yayılmak için eter gibi bir ortama ihtiyaç duymadığı çoktan ispatlanmış olmasına rağmen.
Işığın boşlukta dahi ilerleyebildiği ifadesi modern fizikte doğru bir tanımlama olmaktan çıkmıştır. Gerçekte boşluk veya %100 bir vakumdan söz dilemez çünkü her an quantum dalgalanmalar sonucu quarklar oluşur ve yok olur ve uzay boşluğu bu parçacıkların gluonlar içinde dalgalandıkları yerdir ve ışık bu ortam içinden akmış olur.
uzay-zaman, yada zaman-uzay. foton ışığın parçacık haline verdiğimiz isim sanıyorum.
ne zaman bir "anten"e bu dalganın bir seviyesi temas eder işte o noktada bir "konum" belirlenmiş ve dalga fonksiyonu çökmüş ve artık elde bir parçacık olur "foton"...
tüm bunlar "nerede" ve "nezamanda" olmakta? bu "süreç"ler sırayı takip eder. yani, önce olan, sonra olan bir sonraki...
bu süreçlerin aşamalarının sırasına "zaman" ismini verdiğimizde, süreçlerin meydana geldiği alan için ise "uzay" ismini verdiğimizde; dalga-parçacık ikiliği mutlak suretle bir uzay-zaman gerektiriyor.
düşünürsek, parçacık aslında dalgaların bir biri ile kesişmesi sonucu ortaya çıkan bir sonuç olmuş oluyor.
yani dalgalanmalar her yerde, ve kesişim noktalarının yoğunluklarına göre "parçacık" oranı değişmekte.
tüm bunların temelinde tabii vakum dalgalanmaları yatıyor! malum "yok" yokedilemez! ama yani "yok" yoktur ama yokluğun (boşluk void) sınırı nedir? "varlık"ların kapladığı alanları ve aralarındaki boşluğu, hadi onu boşverin tüm bu "var" olan "parçacık" bütünlerinin tümünün kapladığı alan mevcut "boşluğun" içinde, boşluk için gerçek anlamda bir başlangıç yada bitiş bulmak mümkün görünmüyor.
yani boşluk vakum ile dolu ve bu vakum dalgalanıyor, belli bölgelerde "yoğunlaşıyor" (bigbang?) yoğunlaşan bölgelerdeki dalgalanmalar dalga-parçacık ikiliklerini üretiyor, bu dalga-parçacık ikilikleri mevcut boşluktaki daha az yoğunlaşmanın olduğu bölgelere doğru genişletiliyor(karanlık enerji?)...
buradaki uzay-zaman için; vakum dalgalanmalarının yoğun bir şekilde kesiştiği ve sonucunda ortaya çıkan dalga-parçacık ikiliklerinin ve varyasyonlarının oluşumuna zemin oluşturan bir "yoğunlaşma" alanı olduğu söylenebilir.
dolayısı ile ışık (dalga-parçacık) bu ortamın ürünlerinden biri sadece.
burada vakum dalgalanmaları neden oluyor? önemli bir soru, bana göre, mevcut sınırsız boşluktaki (void), hiç bir nokta birbiri ile aynı "değer"de değil. buradaki "değer", yani varlık olarak olmayan her bir noktadaki "vakum" değeri birbirinden faklı, ve bu durum sürekli bir vakum dalgalanması ile ortaya çıkmakta (aslında ortaya çıktığı demek değil yani sürekli olmakta).
bu vakum dalgalanmalarının yoğunluklarının bölgeleri.... buradan çoklu evrenlere atlıyoruz... :)
oradan dalagalanmalar ve geri bildirimleri ve sonra... :) ben de oradaki noktada yeni bir şeyler bulabilmek umuduyla işte böyle :)
naçizane, sıradan bir okuyucu yorumu diyebilirsiniz
uzay ve zaman iç içeyken bu soruyu cevaplama çalışmak ayrı bir problem zamanın tanımından dolayı eminiz ki zaman olmadan ışık hareket edemezdi ama uzaysız bir zaman var olabilir miydi ?
bir diğer nokta da "Luminiferous aether" ben kısaca ortacı diyeceğim .
ortacı : uzayda kendiliğinden oluşan parçacıkların oluşturduğu ışığın taşınımını sağlayan alan olabilinir diye düşünülüyor.
eğer ortancının bu işlevi varsa bu durumda dalganın ortam olmadan taşınamıyacağından dolayı bir kez daha mümkün değil diyebiliriz
ama genede benim bilgilerim yeterli değil bu soruyu cevaplamaya belkide cevaplayabilicek biride yoktur.
aşağıda kaynakçaya "Luminiferous aether" da içeren benimde daha tamamını okumadığım what is space adlı yazıyı bırakıyorum
