Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
5

Uyuduğumuzda zaman algımız neden değişir?

Gördüğümüz rüyalar yalnızca saniyeler sürse dahi bize saatler gibi geliyor. Bunun sebebi nedir? Yoksa rüyalarımız sanıldığı gibi saniyeler sürmüyor mu?
282 görüntülenme
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
1 Cevap
Soruyu Soranın Seçtiği Cevap
Yasin KAYALAR
Yasin KAYALAR
157K UP
Bilim ve felsefe okuru

Çok hızlı ışık hızına yakın bir hızda giden bir aracın içinde olduğunuzu düşünün.

Bu aracın içinde size göre zamanın akma hızı normal (şimdiki gibi) olacaktır.

Tüm Reklamları Kapat

Ancak aracın dışındaki bir gözlemci sizin aracınızın çok çok hızlı gittiğini görür.

Şimdi örneği biraz daha ek unsurlar ekleyelim. Aracınız epey uzun bir tren olsun. Bu aracın içinde a ve b noktası olsun bunlar trenin biri bir ucunda diğeri bir ucunda olsun. Sizin trenin içinde a noktasından b noktasına gitmeniz için geçmeniz gereken bir süre var. Siz trenin içinde bu süreyi zarfında hareket ederseniz b ya ulaşırsınız.

Tüm Reklamları Kapat

Fakat trenin dışındaki biri için siz zaten ışık hızına yakın bir hızda hareket ediyorsunuz. Yani a noktasından b noktasına gidişiniz trenin içinde zaman alıyor. Oysa siz zaten o kadar hızlı bir hareketin içindesiniz ki (ışık hızına yakın) a noktasından b noktası arasındaki mesafe trenin dışındaki biri için tren ışık hızına yakın hızla gittiği için bu önemsiz denebilecek bir mesafe ama siz trenin dışındaki hareketinizi hiç hissetmediğiniz için gerçekte olan hızınızdan bi habersiniz.

Örneği biraz daha ' renklendirelim.' Diyelim ki trenin içinde a dan b noktasına gidişiniz bir saat sürüyor. Trenin içinde a ve b noktasının arası diyelim ki 500 metre. Trenin dışında ise bir saatte tren ışık hızının yüzde 90 ı bir hızla gidiyor olsa, bu saniyede yaklaşık 270 bin km hız demek bu hesapla tren bir saatte dışardaki bir gözlemci için 972 000 000 (972 milyon) km yol alır. Ancak trenin içindeki gözlemcinin bundan haberi yoktur. Trenin içindeki gözlemci 500 metre yol aldığını sanırken oysa 970 milyon km yol aldı ama haberi olmadı.

Trendeki kişiye tren durunca ne kadar yol aldın desek trenin içinde 500 metre yol aldım der ama trenin dışında alınan yola dair hiç bir şey söyleyemez. Siz de ona gerçekte sen sadece 970 milyoncuk!!! km yol aldın deseniz muhtemelen nutku tutulacaktır inanamayacaktır.

Şimdi bunu rüya için uyarlayalım. Rüyada iken işte siz bu trenin içindesiniz. Rüya dışı durum yani gerçek dünyada geçen süre ise trenin dışındaki duruma (bilincin durumu bakımından) denk gelir. Rüya uzun gibi yaşanır ama aslında gerçek dünya zamanı bakımından bu süre çok kısadır gerçekte örneğin saniyeler. Şimdi diyeceksiniz ki ama rüya sırasında biz yatıyoruz hareket etmiyoruz. Siz hareket etmiyorsunuz ama bilinciniz çok hızlı hareket ediyor. REM rüyalarda birini rüya görürken gördü iseniz bu kişinin gözleri çok hızlı hareket eder. Çok hızlı bir filmi izler gibi gözlerimiz bu sırada hızlı hareketler yapar. Zaman kavramı tamamen bilince ve bilincin algısına bağlı olursa o zaman sizin de zaman deneyiminiz tamamen rüyadaki gibi değişken olacaktır.

İşte görelilik budur. Einstein zamanın göreliliğini zaten zaman algısının göreliliği olarak da formüle etmiş oldu aslında. Çünkü gözlemci için yapılan ve üretilen bir formüldür aslında görelilik. Gözlemci için zaman kavramı hızına ve konumuna göre değişir der. Bu nedenle de Einstein zaman kavramının bilince bağlı bir ilizyon olduğunu aslında zamanın akmadığını düşündü. Zaman algısının tamamen gözlemcinin bilincine bağlı ve göreli olduğunu fark etti. [1]

Kaynaklar

  1. A. Einstein. (2002). İzafiyet Teorisi. ISBN: 9789754680119.
Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
3
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Sorulara Dön
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Umut: Her Şey Çok Güzel Olacak mı?
Umut: Her Şey Çok Güzel Olacak mı?
Araba Tekerleği Yuvarlak Olmak Zorunda mı? Üçgen Tekerlek Mümkün mü?
Araba Tekerleği Yuvarlak Olmak Zorunda mı? Üçgen Tekerlek Mümkün mü?
Bazen Kalbinize Bıçak Saplanmış Gibi Bir Ağrı Hissediyor musunuz?
Bazen Kalbinize Bıçak Saplanmış Gibi Bir Ağrı Hissediyor musunuz?
Bir Diyetin Zırva Olup Olmadığını Nasıl Anlarız?
Bir Diyetin Zırva Olup Olmadığını Nasıl Anlarız?
Yazın Cereyanda (Soğuk Hava Akıntısında) Kalmak Sizi Hasta Eder mi?
Yazın Cereyanda (Soğuk Hava Akıntısında) Kalmak Sizi Hasta Eder mi?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close