Hastalık hastalığı, tıbbi adı “hipokondriyazis” olan bir tür takıntı hastalığıdır. Bu hastalıkta hastanın takıntı teması “kendi sağlığı”dır.
Hastalık hastalığı tanısı alan kişiler tıbben bedensel bir hastalığı olmadığı halde doktorlara inanmaz ve ciddi bir beden hastalığı olduğunu savunurlar. Bu doğrultuda sık sık hekime müracaat ederler. “Hastalık hastası” teriminin de gayet güzel bir şekilde özetlediği bu bozuklukta hasta, sağlığının bozulduğu veya bozulacağı endişesi içindedir. Hastalık hastalığı içinde yer aldığı takıntı hastalıkları yani obsesif kompulsif bozukluk (OKB) yelpazesinde yer alan diğer takıntı bozuklukları olan kirlenme takıntısı, dini ve cinsel vesvese takıntısında olduğu gibi bu hastalıkta ise “hastalanma takıntısı” vardır.
Hastalık Hastalığı Belirtileri
Hastalık hastalığı olan hastalar bir bedensel şikâyetin peşine düşerek bu konuyla ilgili olan branşın hekimine müracaat ederler. Örneğin merdiven çıkarken nefesi daralan ve kalp ritmi artan bir kişi kendisinde kalp ya da akciğer hastalığı olduğu endişesine kapılır ve kardiyoloğa başvurur. Yapılan tüm tetkik ve muayenelerden sonra hekimin “bir sorununuz bulunmuyor, kalbiniz ve akciğerleriniz gayet sağlıklı” demesine rağmen hastanın aklındaki şüphe giderilmez. Hastalık hastalığı olan kişilerde hekimin kendisi ile yeterince ilgilenmediğini ve eksik bir şeyler bıraktığını düşünerek daha emin olmak için başka bir hekime müracaat eder. İkinci hekim de benzer yaklaşım sergilese bile iki hekim arasındaki bazı yaklaşım farklılıklardan şüphelenerek her ikisine karşı da güvenini kaybeder ve üçüncü bir hekime gider. Hastalık hastalığı rahatsızlığında tüm bu araştırmalar sırasında tıbben bir anlamı olmadığı halde tetkik kâğıtlarında yer alan bazı anormal sonuçları kendi kendine “bir sorun olduğu ancak kendisine söylenmediği” yönünde yorumlar ve endişeleri daha da artar. Bu hastalar sık sık hekim değiştirir. Hastalık hastalığı rahatsızlığı olanlarda sorunun bedensel olmadığı, bir psikiyatriste gitmesi gerektiği söylense bile hasta buna inanmaz ve psikiyatriye gitmekten kaçınır. Şikâyetleri başladıktan aylar hatta yıllar sonra psikiyatriste geldiğinde bile amacı tedavi olmak değil sorunun psikiyatrik olmadığını psikiyatristin ağzından teyit ettirmektir. Hastalık hastalığı bu doğrultuda psikiyatristin önüne kalın bir tetkik klasörü koyarak bunların hepsini incelemesini ve kendisinde hiçbir hekimin tespit edemediği “gizemli bir hastalık” teşhisi koymasını umar.
Hastalık Hastalığı Nedenleri
Hastalık hastalığı diğer takıntı hastalıklarında olduğu gibi bu hastalıkta da çok sayıda neden tanımlanmıştır. Genelde hastalarda belirtilerin başlangıcından kısa süre önce yaşanmış önemli bir travmatik yaşam olayı bulunur. Bunun yanında genel bir sıkıntı ve huzursuz yaşam tarzı zeminde yer alıyor olur. Yani kabaca hastalığın oluşum mekanizmasını “stresin bedenselleştirilmesi” olarak ifade etmek mümkün olabilir. Bu hastaların kişilik özellikleri arasında titiz, dikkatli, şüpheci özellikler bulunur.
Genetik Geçişli Midir?
Hastalık hastalığı rahatsızlığında, OKB hastalıklarında genetik bir yön vardır ancak bu genetik geçişin şekli henüz net olarak bilinmemektedir. Hipokondriyakların aile bireyleri arasında diğer takıntı türü hastalığı olanlara sıklıkla rastlanır. Hatta paranoya tanısı ile tedavi gören akrabaları bile bulunabilir.
Nasıl Tedavi Edilir?
Hastalık hastalığı tedavisi diğer takıntı hastalıklarında olduğu gibi ilk etapta ilaçlardır. Hasta-hekim ilişkisinin güven zemininde kurulduğu ve hastanın tolere edebildiği bir ilaç tedavisi ile belirtiler denetim altına alınabilir. Buna ilave olarak bazı tedaviye dirençli olgularda manyetik uyarım tedavisi (TMU) ve hatta elektroşok tedavisi (EKT) gerekir. Hastalık hastalığı tedavisi için her koşulda psikoterapi ihmal edilmemelidir. Ancak hastaların hekime güven sorunları olması, sık sık hekim değiştirmeleri, masum ve geçici ilaç yan etkilerini farklı yorumlayarak ilaçları bırakma eğilimi taşımaları nedeniyle tedavi başarısı düşebilir.
