Eliptik yörüngemiz nedeniyle her yıl yaklaşık 5.000.000 kilometre yaklaşıp uzaklaşıyoruz. Demek ki ciddi etkiler yaşanması için bu rakamın epey üstüne çıkmak lazım. Yörüngesi bizden daha uzak olan Mars'ı referans alarak fikir yürütelim. Dünya ortalama 148.000.000 kilometre ile yörüngede dönerken, Mars 206-249 milyon kilometre arasında dönüyor (Mars'ın eliptik yörüngesi nedeniyle), yani yaklaşık bizden 1,5 kat daha uzakta. Gezegenin maksimum ölçülen sıcaklığı +20 derece, en soğuk bölgeleri de -150 derece civarında. Hadi ortalamayı -65 derece alalım. Epey dondurucu görünüyor, ancak konu burada bitmiyor. İşin içine atmosfer girdiğinde Mars'ın %95 oranında karbondioksit gazından oluştuğunu görüyoruz. Bildiğiniz gibi bu gaz sera etkisi yapar, bu durumda Mars'ın bizimki gibi atmosferi ağırlıklı azot gazından oluşsaydı çok daha soğuk olmasını beklerdik. Beklerdik dedik ama dikkate alınması gereken bir konu daha var; Mars'ın atmosfer yoğunluğu Dünya'nın %1 kadarı, yani sera etkisi yapması beklenen karbondioksit yoğunluğu çok düşük, neticede yeterli sera etkisi yapmaktan çok uzak ve atmosfer yoğunluğunun aşırı düşük olması gelen Güneş radyasyonunu da uzaya ciddi miktarda yansıttığı anlamına da geliyor.
Tüm yukarıda anlattıklarımın bir amacı var: Diğer gezegenleri referans alarak hesaplama yapmak çok zor. Diğer yandan Venüs için de aynı şey tersinden geçerli. Burada atmosfer yoğunluğu Dünya'nın 92 katı ve ağırlıklı karbondioksit gazından oluşması nedeniyle (sera etkisi aklımızda olsun) aşırı derecede sıcak, yaklaşık 472 derece.
Geriye tek bir ihtimal kaldı fiziği kullanmak: Güneş'in yüzey enerjisi yıldızdan uzaklaştıkça azalır, aşağıdaki formüle göre cisimlerin Güneş'e olan uzaklığına göre, yüzeye ulaşan Güneş radyasyonunu hesaplayabiliriz.
nesneye gelen güneş ışınımı yoğunluğu (W/m2 cinsinden), Güneş yarıçapı, güneş merkezinden gezegene mesafe, Stefan-Boltzmann'ın kara cisim denklemiyle belirlenen güneş yüzeyindeki güç yoğunluğudur (W/m2 cinsinden ).
Bu hesaplamaya göre Dünya'ya ulaşan radyasyon yoğunluğu hesaplanabilir ve bu rakam ortalama 1.366 ila 1.423 W/m2 arasında bulunur. Gezegenin atmosfer koşullarının sabit kaldığını düşünürsek, aşırı sıcak ve aşırı soğuk olayını da suyun sürekli buz halinde veya buhar halinde olduğunu baz alacak olursak: Tamamen buz bilyeden oluşmuş bir Dünya için yaklaşık 700.000.000 milyon kilometre uzaklıkta olmalısınız, bu değere göre hesaplarsak yüzeye düşen Güneş radyasyon yoğunluğu 63 W/m2 olur ki bu ekvator çevresine gelen maksimum enerjidir, bu durumda gezegenin geneli buzla kaplı olur. Yüzey sularının 100 derece ve üzerinde sürekli kaynaması için yaklaşık 90.000.000 milyon kilometre uzaklıkta olunması gerekir, bu durumda radyasyon yoğunluğu 3.814 W/m2 civarındadır, elbette kutuplara doğru bir miktar sıvı su gene de olacaktır. [1]
Kaynaklar
- Anonim. Solar Radiation In Space | Pveducation. Alındığı Tarih: 20 Eylül 2024. Alındığı Yer: pveducation | Arşiv Bağlantısı
