SARS-CoV-2 virüsünün tam olarak nereden geldiği bilinmemektedir ve virüsün ana kaynağıyla ilgili birden fazla iddia/hipotez ileri sürülmüştür.[1]
İlk SARS-CoV-2 vakasına Çin'in Vuhan kentinde rastlanmıştır.[2] Salgın başlarında enfekte olan kişilerin büyük çoğunluğu Huanan Deniz Ürünleri Marketi çalışanlarıydı; bu nedenle virüsün bu "ıslak markette", yani egzotik hayvanların kanı ve sıvılarının serbestçe akabildiği markette ilk defa insanlara atladığı düşünülmüştür. Pangolinler gibi bir ara konaktan geçerek de insanlara geçmiş olabileceği ihtimali üzerinde durulmaktadır.
Ayrıca virüsün Wuhan Viroloji Enstitüsü'nde araştırılan koronavirüslerden birinin kazayla veya kastî olarak insanlar arasına yayıldığı da iddialar arasındadır.[3] Çin'in genel gizliliği/gizemliliği, Batılı ülkelerin belirgin Çin önyargısı ve bilimsel bir kanıt üretilememiş olmasından ötürü bu iddia bir komplo teorisi olarak kategorize edilmektedir ve ispat yükü hâlen bu sıra dışı hipotezi ileri sürenlerin omuzlarındadır (bu iddiayı savunanlar, bilimsel olarak geçerli bir veri ortaya koyabilmiş değildir).[4] Yeni veriler ışığında bu hipotez güç kazanabilir; şu anda bu yönde bir gelişme gözükmemektedir.
Genel olarak virologlar ve epidemiyologlar arasındaki kanı, daha önceki birçok salgın gibi bu salgının da zoonotik olduğu, yani doğal yollarla, evrimsel süreç sonucunda, hayvanlardan insanlara atladığı yönündedir.[5] Bu geçişin hangi rezervuar veya ara konaktan geldiği, ne tür bir coğrafi patika izlediği henüz net değildir; ancak en olası adaylar arasında yarasalar ve pangolinler bulunmaktadır. Salgın başlangıcında SARS-CoV-2 virüsleri arasında çok dar bir çeşitlilik olmasından ötürü, bu sıçramanın ilk vakaların tespit edildiği Aralık 2019-Ocak 2020 döneminden çok eski olamayacağı, muhtemelen 2019 yılının son aylarında bu sıçramanın yaşandığı düşünülmektedir.[6]
Kaynaklar
- K. G. Andersen, et al. (2020). The Proximal Origin Of Sars-Cov-2. Nature Medicine, sf: 450-452. doi: 10.1038/s41591-020-0820-9. | Arşiv Bağlantısı
- P. Zhou, et al. (2020). A Pneumonia Outbreak Associated With A New Coronavirus Of Probable Bat Origin. Nature, sf: 270-273. doi: 10.1038/s41586-020-2012-7. | Arşiv Bağlantısı
- Z. Tüfekçi. Where Did The Coronavirus Come From? What We Already Know Is Troubling.. (25 Haziran 2021). Alındığı Tarih: 22 Temmuz 2021. Alındığı Yer: The New York Times | Arşiv Bağlantısı
- A. Kasprak. The ‘Occam's Razor Argument’ Has Not Shifted In Favor Of A Covid Lab Leak. (16 Temmuz 2021). Alındığı Tarih: 22 Temmuz 2021. Alındığı Yer: Snopes.com | Arşiv Bağlantısı
- World Health Organization. (2021). Novel Coronavirus (2019-Ncov): Situation Report, 22. World Health Organization. | Arşiv Bağlantısı
- J. Cohen. (2020). Wuhan Seafood Market May Not Be Source Of Novel Virus Spreading Globally. American Association for the Advancement of Science (AAAS). doi: 10.1126/science.abb0611. | Arşiv Bağlantısı
