Proton ve elektron gibi parçacıklar bildiğimiz ve henüz keşfedemediğimiz fizik kanunlarına nasıl gönülden bağlılar ve hiç değiştirmeden uyguluyorlar?

Proton ve elektron gibi temel parçacıklar doğanın temel yasalarına uyarak hareket ederler; bu onların bilinçli bir bağlılık göstermesinden ziyade, evrenin yapısının bir sonucudur. Bilimsel bilgi, gözlem ve deneylerle desteklenen, doğruluğu kanıtlanabilir gerçeklere dayanır. İnanç ise kişisel ve öznel bir kavramdır. Bilimsel yöntem, inançtan ziyade kanıta dayalıdır ve bu nedenle "inanmak" olarak nitelendirilemez.

Standart Model, Elektromanyetik Etkileşim, Güçlü Nükleer Kuvvet, Zayıf Nükleer Kuvvet, Korunum Yasaları, Pauli Dışlama Prensibi...

Bilim ilerledikçe, bu yasalar daha da rafine edilebilir ya da yeni yasalar ortaya çıkabilir, ancak parçacıkların temel davranışlarını yöneten prensipler değişmeden kalır.

Bu, çok sık düşülen bir hata. Fizik kanunları dediğimizde devletin uyguladığı kanunlar veya sizin uymanız beklenen trafik kurallarından bahsetmiyoruz. Dolayısı ile "gönülden bağlı olmak" veya "fizik kurallarına biat etmek" veya "fizik kurallarını uygulamak" diye bir şey yok aslında. Örneğin eylemsizlik yasasını da anlatırken "Duran durmak ister, hareket eden hareketine devam etmek ister." şeklinde bir basitleştirme yapılır. Aslında bu gibi cümleler de hatalı. Çünkü ortada bir "istek" veya "bilinç" görmüyoruz. Bunlar, dilin sınırından dolayı öyle anlatmayı seçtiğimiz olaylar sadece.

Bizim en temel doğa yasalarını tanımlarken yapmaya çalıştığımız şey evrenin dokusunun neden olduğu temel zorunluluğu/yapıyı bulmaya çalışmak aslında. Bunu şöyle düşünebilirsiniz. "Şeyleri" bir nehir, evrenin dokusunu da onun yatağı olarak görürseniz nehrin yatağının nehri belirli bir alanda hareket etmek zorunda bıraktığını görürsünüz. Nehir "Ben buna uymak istiyorum/istemiyorum." demez, nehir yatağı "Ben seni buna zorlayacağım." demez, tamamen doğal etkileşimlerin sonucu olarak oluşan bir zorunluluktur bu.

Tabii ki biz evrenin oluşmasından çok sonra, bu yasaları gözlemlediğimiz kadarı ile tanımlamaya çalıştığımız için çoğu zaman "temel zorunlulukları" değil, "onların başka şeylerle olan etkileşimlerinden doğan diğer olayları" görüyoruz ve bunlar beklediğimiz "zorunluluk" seviyesinde çıkmıyor veya bu karmaşık etkileşimleri tamamen anlamadığımız için bazı ayrıntıları kaçırıyoruz. Bu yüzden "bazı yasaları henüz bilmesek de parçacıkların ona uymayı seçtiği" izlenimi oluşuyor. Ancak doğa yasaları hakkında hiçbir şey bilmediğimiz iddiası da hatalı. Görmüş ve kullanmış olduğunuz her şey şu anda bildiklerimize dayanarak yapıldı ve gayet iyi çalışıyor.

Hayrettin Bey selamlar. Sorunuzun maksadı net bir şekilde anlaşılıyor. Biz fani insanlar, yüce yaratıcının ortaya koyduğu dengenin üzerine inşaa edilmiş evren hakkında bir şeyler atıp tutuyoruz ve evrenin/doğanın işleyişini nafile bir çaba ile anlamaya çalışıyoruz.

Sena Hanım iyi niyeti ile cevap vermeye çalışmış. Benim bunları tekrar etmeme gerek yok. Hatta sizin açınızdan bir anlam ifade edecek mi? Bilmiyorum.

Konuya daha somut bir şekilde yaklaşalım: Bu soruyu sorabilmek için muhtemelen masa üstü bilgisayar, laptop veya akıllı telefon kullandınız. Bu aletlerin işlemcilerinin nasıl çalıştığı hakkında bir fikriniz var mı? Sinyalin, kablo ile veya akıllı telefon kullandıysanız dalgalar ile iletişiminin nasıl sağlandığı hakkında bir fikriniz var mı? Gönderdiğiniz verinin fiber kablolar ile veri merkezlerine nasıl iletildiği hakkında bir fikriniz var mı?

Bakın konuya çok basit bir şekilde girdim ve fikriniz yoksa da anlayabilmeniz için kaynak kısmına bunları ekliyorum. Biraz merak eder de okursanız, şu sorunuzun bizim ekranlarımıza düşebilmesi için; elektron, atom, spektrum, dalgalar, atom altı parçacıkların işleyişi hakkında tahminlerden (sizin ifadenizle "tutarsa") öteye geçtiğimizi anlarsınız.^[1][2][3]