Neden bazı insanlar daha çabuk sarhoş olur?

Merhaba Salih,

Alkol alan iki kişinin aynı miktarda alkol tükettikleri halde birbirinden farklı zamanlarda sarhoş olmasını sağlayan şey Alkol Toleransı'dır. Alkol toleransı kısaca, alkol tüketilmesinden doğan vücut tepkilerinin (düzenli) alkol tükettikçe azalmasıdır.

Alkol toleransının herkeste farklı olmasını sağlayan temel unsurlar şunlardır:

- Genetik: Bazı insanların alkol toleransı, daha doğdukları anda bile sıradan bir kişiden daha yüksek olabilir.

- Cinsiyet: Erkeklerin kadınlara oranla alkol toleranslarının daha yüksek olduğu biliniyor.

- Irk: Kuzey Amerika ve Kuzey Avrupa'daki insanların alkol toleransının oldukça yüksek olduğu gözlemlenmiş.

- Vücut kitlesi, vücuttaki enzim miktarları ve alkol bağımlılığı seviyesi de belirleyici etkenlerdir.

Vücut, alkole karşı nasıl tolerans geliştiriyor?

Alkol toleransını temel olarak iki şekilde incelememiz mümkün.

İlk olarak, tükettiğimiz alkolün vücudumuzdaki zehri temizleme görevi olan karaciğere iletildiğini biliyoruz. Alkol, karaciğerin granülsüz endoplazmik retikulum (SER) organelinde parçalanır, Alkoldehidrogenaz(ADH) enzimi ile sindirime uğrar. Hatta ayılma süresinin ADH enziminin üretim hızıyla doğru orantılı olduğunu söyleyebiliriz. Alkol tükettikçe ADH enziminin karaciğerde üretimi artar ve bu da alkol toleransının gelişmesini sağlar.

İkinci olarak, alkol tükettiğimizde beynimizdeki GABA (bkz: Beynimizdeki Bazı Kimyasallara Kısa Bir Bakış), nörotransmitterlerin aktivitesini artar. Başka bir deyişle inhibitör transmitterlerin aktivitesi artarken uyarıcı transmitterlerin aktivitesi de azalır. (bkz: nörotransmitter nedir?)

(Uyarıcı ve inhibitör transmitterlerin az ve çok üretiminin sonuçlarını okumak için buraya tıklayabilirsiniz.)

Vücudumuz her an homeostazi dediğimiz dengeyi korumak için çalışmaktadır. Homeostazi, kararlı iç denge demektir. Alkol tükettiğimizde GABA nörotransmitterlerin miktarı arttığından dolayı vücudumuz buna tepki olarak Glutamat nörotransmitter miktarını arttırır. Aksi takdirde uyarıcı nörotransmitter miktarı az bulunacaktır çünkü. Bu söylemden yola çıkarak devam edeyim. Sık sık alkol tüketen kişilerin beyinlerindeki bu Glutamat ve GABA sistemlerinde, alkolün sebep olduğu değişikliği telafi edecek değişiklikler oluşuyor zamanla. Bu da demek oluyor ki sık sık alkol tüketen kişilerin beyinlerine kıyasla sık sık alkol tüketmeyen kişilerin beyinleri, alkolün GABA nörotransmitterlerinin miktarını arttırmasından daha büyük oranda etkileniyorlar ve bu söz konusu iki kişinin alkol toleransları birbirinden farklı oluyor.

Özetle geçecek olursam; alkol toleransı, beyindeki GABA ve Glutamat nörotransmitter madde miktarlarının değişikliklerinin telafi edilebilme oranı ve karaciğerdeki ADH enzim miktarı ile doğru orantılıdır. Telafi oranınız ne kadar yüksek ve ADH enziminizin üretimi ne kadar çoks olursa alkol toleransınız da o kadar yüksek olur.

Son olarak, alkol tükettikçe alkol toleransının arttığından dolayı sarhoş olmak için tüketmemiz gereken alkol miktarı artar. Bu da alkol bağımlılığı oluşmasına sebep olabilir.

Umarım verdiğim bilgiler sorunuzu cevaplayabilmemi ve cevabımı anlayabilmenizi sağlayacak yeterliliktedir. Ek okuma yapmak isterseniz kaynak kısmındaki bağlantıları kullanabilirsiniz.

Sağlıcakla kalın.