Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
Asım Özmen
Asım Özmen
28K UP
Üye 14 Ocak 4 Cevap
3

Mutlak iyilik ve mutlak kötülük var olabilir mi?

Her olayın iyi ve kötü tarafları vardır.Herhangi bir olayı iyi ya da kötü olarak adlandırmak ve kategorilemek için hangi tarafının ağır bastığına bakmamız gerekir buna göre mutlak kötülük ve mutlak iyilik olamaz fakat hiçbir iyi yanı ya da hiçbir kötü yanı olmayan bir olay düşünülebilir mi?
533 görüntülenme
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Tüm Reklamları Kapat
4 Cevap
Esat Kudret
Akıl yürütmeyi öğrenmeye çalışan bir öğretmenim. 1 Mart

Bilincimiz Evrensel Fizik Yasalarından Bağımsız Değil!

Bilim temelli akıl yürütmeye denk düşen felsefe, ki adı diyalektik- materyalist felsefedir, maddi temelli somut yahut vesile olduğu zihin temelli ve somut olana hizmet eden soyut hiç bir olgu için mutlaklığı öngörmez.

Gerekçesi ise evrensel devinim ve evrimsel gelişim yasalarıdır.

Tüm Reklamları Kapat

Bu yasalara dayanan realist bakış açısı toplumsal zeminde olay ve olguları kişiye ve mutlaklık temelinde, ya öyle ya da böyle şeklinde indirgeyip kategorize etmez. Aksine öyle ya da böyle oluşu zamana, mekana ve tercihe vesile olan donanıma bağlar. Bu ön parametrelerin hepsi de dinamik ve vesilesi ile değişken oluşundan, sebep oldukları olgusal sonuçları da aynı perspektifle ele alır.

Ancak bilimi kendine tabi ve tali kılan akıl yürütmeye denk düşen felsefe, ki adı metafiziktir, somut maddeyi soyut zihne tabi kılar ve vesilesi ile ezeli ve ebedi bir mutlaklığa delalet eder.

Bunun toplumsal zemindeki karşılığı ise realizmin iğdiş edilmiş hali olan romantizmdir.

Bu zeminden beslenen romantik bakış açısı, olay ve olguları kişi temelli ve mutlak olarak ya öyle ya da böyle şeklinde kategorize eder ve geçişkenliğe asla müsaade etmez.

Tüm Reklamları Kapat

Burada zaman, mekan, tercih hükümsüzdür. Etki- tepki yoktur. Aksine her şey ya siyahtır ya da beyazdır ve asla ara renklere yer yoktur.

Biri şayet iyi konuşuyorsa o aynı zamanda ve mutlak surette iyi dans eder, iyi yemek pişirir, iyi giyinir, iyi bir aile ebeveynidir, iyi huyludur, iyi, iyi, iyi, iyi ve nicesi. Tıpkı eski Türk filmlerindeki esas oğlan ve esas kız gibi...

Kötü ise hep kötü. Tıpkı Yadigar Ejder, Aydemir Akbaş ve nicesi gibi, kendisi, tipi, duruşu, gülüşü, düşünüşü ve hatta düşü bile kötüdür.

Belki de sözü Yüzüklerin Efendisi Filminde Dambıldorun Heri Potıra (okunduğu gibi) söylediği söz ile bitirmek gerekir: İyi ve kötü doğamıza özgüdür ve olağandır. Ancak bizi biz yapan şey ölçü ve yeteneklerimiz değil, tercihlerimizdir.

Ki tercihler değişir. Çünkü onları belirleyen şey devinen zamanın bu devinime bağlı ve zorunlu olarak evirilen zeminidir.

Diyelim ki zaman ve zemin aynı, yine de iyi olan kötüyü, kötü olan da iyiyi barındırabilir mi? Kesinlikle evet. Gözünü sevdiğim görelilik burada da karşımız çıkıyor ve evrensel fizik yasalarına son sözü söyletiyor:bana tabii olan bilinciniz bu yasalardan muaf değil…” Sevgiyle...

2
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Serkan Çetin
Adalet konusunda amatör olarak araştırma yapıyorum. 15 Ocak

İyinin ve kötünün mutlak olmadığını söylememize yol açan nedenlerin başında ve temelinde yatan nedenlerden biri; bu fiillere bir son çizememek ve ilkelerinde belirsizilik yaşamasıdır insanlığın. Tabii adaletten ayrılarak hukukun doğmasının nedenlerinden biri de budur. Tabii adalet o kadar muğlaktır ki her fiilinizi onaylatabilir ve meşruluğunu kabul ettirebilirsiniz ona. Hukuk kendine ilkeler ve sınırlar çizerek bu adaletten kısmen ayrıldı. Bu fillerin iyi-kötülüğüne; suç-ceza gibi kavramlarla cevap vererek geldi. Yanında bunları belirleyen yasaların “değişebilirliğiyle” elbette!

Tabii adalet içerisinde taşıdığı mitolojik temellerle insanın hiç bir fiil işlemeden ama işleyeceğini varsayarak (ki burada ona hayali de olsa bir son biçer) bile öldürmenin“iyi” olduğunu öne sürüyordu mesela. Bunun için Hızır-Musa kıssasına bakılabilir. Burada olan da bir sonun ve son karar vericin kabulüdür aslında. Sınır ve son belirlemektir.

Günümüzde insanlık bunu, eskiden yapıldığı gibi, mutlak bir bilen ve kendisi ve söyledikleri asla “değişmeyen” kabulü altında değil; kendi koyduğu yasalarla ve gerektiğinde bunları “değiştirerek” yapıyor. Buna vurgu yapıyoruz çünkü iyi olan yasaya uygun olandır. Yasaya uygun olmayan iyi olmaz. Biz iyi ve kötüyü fiil olarak ortaya çıktığında belirleriz ve hatta bunun toplum içerisinde olmasını bekleriz. Yani iyi ve kötü, fiillere ve başkalarına gereksinim duyar. Topluluk olarak yaşamaya gereksinir yani. Toplum da bir arada yaşamak için yasalara ihtiyaç duyar. Yasalara, iyi ve kötüye yani.

Tüm Reklamları Kapat

İnsan sosyal bir canlıdır ve bu sosyal çevrede iyi ve kötünün ne olduğunu bilmeyi ister. Bu onların toplum olarak yaşaması için gereklidir. Aksi toplumsal kaosa ve orman kanunlarına dönüşüme yol açar. Yani insan yasalara ihtiyaç duyar ve yasalar iyi ve kötüyü belirler. Yasalar değişir, iyileştirilir ama muğlaklık bırakmaz. Yani “insan hakları iyi midir, kötü müdür? Bilemeyiz. İyi yanı da kötü yanı da olabilir” Demez. “İnsan hakları iyidir ve iyileştirmeye devam edilmelidir” Der. “Kadın hakları iyi midir?” Demez. “İyidir. Gerektiğinde değişikliklerle daha da iyileştirmeli” der.

3
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Ayçe İdil Sarıkaya
guzel bi soruymus ha 27 Şubat

Esrarengiz kasabadan ornek vermek gerekirse benim dusunceme gore soyle. Hani Dipper Mabel'ı anlatirken"iste mabel da surekli mutlu olmayi basariyo felan falan.." diyodu ya ama dizinin ilerleyen kisimlarinda mabel'in da uzgun bir kisilige burundugunu goruyoruz yani olaylara iyilikle bakan mabel(opsiyonel ama dipper hep ayni dusuncek bence) bi anda kotulukle yani stres ve uzuntuyle bakiyo gibi bisey.

hadi baska ornek:Mesela yinyang diye bisey var duydun mu bilmiyorsan kisaca soyle=simdi bi daire var bi tarafi siyah(mutlak kotuluk)bi tarafida beyaz(oha buda mutlak iyilikk saka yapiyosunn)ama bu siyahin icinde bi nokta beyaz ve beyazin icinde bi nokta siyah var bu dairede hayatin dengesi felan yani her iyiligin icinde bi kotuluk her kotulugun icindede iyilik var felan. Tabi senin dusuncen ama bence mutlak iyilik yada mutlak kotuluk diye bisey yok bence.

Ve diger sorun(cok zorladi beni bu soru):Yani random bi olay var iyi yada kotu ayrilmaz zaten bi olay bu doganin akisi ya insan olur yada bi porschen olur(insallah)yani birinin olmesi kotu bi olay iken bi arabanin olmasi cok muhtesem bisey degil mi? Ama mesela soyle bise anlatiyo random biri "sabah uyandim yemek yedim" bunda ne iyi nede kotu bi olay var gayet normal yani sey aslinda boyle bi olay dusunulebilir. Umarim yardimci olabilmisimdirr!❤

Tüm Reklamları Kapat

1
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Serkan Çetin
Adalet konusunda amatör olarak araştırma yapıyorum. 1 Mart

Şimdi o zaman hem iyi, hem kötü olabilir deniyorsa, soru içerisinde soru olacak; klasik mantık ilkelerinden hangisini kabul etmemiş oluyoruz?

Özdeşlik İlkesinde

A' A'dır.

Tüm Reklamları Kapat

Çelişmezlik İlkesinde

A, A olmayan değildir.

Üçüncü Halin İmkansızlığı İlkesinde

A' ile A'olmayan arasında üçüncü bir imkan yoktur.

Tüm Reklamları Kapat

Şimdi hem iyi hem kötü oluyor denirse bu ilkelerden hangisinin yanlış olduğunu ispat etmiş oluyoruz? Bu griliği nereye kadar devam ettirebiliriz? Burada kesinlik ve değişmezlik klasik mantıktadır. Griliği kabul etmeyen odur. Diğer yandan tutunacak sabit bir ilke bırakmayıp, tümünü belirsizleştirirsek bilim de pek mümkün olmaz.:)

Şu videonun da ilgili olduğunu düşünüyorum.

https://www.youtube.com/watch?v=T38JHs1tgSg

1
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.

Bize Ulaşın

ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close