Bu bilgi doğru zaten. Canlıların yardımlaşarak hayatta kalma şanslarını arttırdıkları bir gerçek. Kropotkin, birçok türün yardımlaşarak hayatta kaldığını gösterip Darwin'in bazı iddialarına karşı çıkan ve evrim teorisine katkı yapan bir bilimadamı.
Size vereceğimiz cevap aslında bundan ibaret ama aslında bu cevap, sizin sorunuzun cevabı değil. Çünkü siz, "doğru olabilir mi?" şeklinde soruyorsunuz sorunuzu. Buna göre de size cevap verecek kişiyi, "doğru olabilir" ya da "doğru olamaz" şeklinde cevap vermek zorunda bırakıyorsunuz ancak bu iki seçenek de yanlış cevap. Bu durum, benim size, "Bize bir soru sorduğunuz doğru olabilir mi?" diye sormam gibi bir şey. Bu bir gerçek. Hakikat. İngilizcede fact dediğimiz şey. Bunun doğruluğunu, yanlışlığını tartışmak anlamsız. Çünkü siz bir soru sordunuz zaten. Buna ek olarak da buna bir de "olabilir mi?" sorusunu eklemek soruyu iyice flulaştırıyor. Olabilir mi? Olabilir cevabı, bir olasılık içeriyor. Ama ortada bir olasılık yok ki. O gerçek öyle zaten. Olabilir değil. Bu şekilde, fiziki ve bilimsel gerçekleri, birer olasılıkmış gibi konuşmaya başlayıp kavram karmaşalarına kapılıyoruz.
Bu sohbet de bizi, hâlen bir türlü anlaşılamayan hatta varlığından haberdar dahi olunamayan "bilimsel yöntem" konusuna getiriyor. Gözlem-tespit-hipotez-deney-teori/kuram gibi aşamaları bilmeden bilimsel bir sohbetin icra edilmesinin pek güç olduğu gerçeğine. Elimde bir taş var. Bu bir gerçek. Bu taşın rengi kırmızı. Bu gözlem. Bu taşın kırmızı olma sebebi içindeki organik maddelerden kaynaklanabilir. Bu hipotez. Hipotezin denenmesi için deney, test vs. Sonuç: Hayır. Yapılan deneylerde sebebin demiroksit olduğu anlaşıldı. Bir hipotez çürütüldü, diğeri yazıldı ve deneyle test edilip teorileştirildi.
Bu anlattığım pek özet sıralamanın, "elimde taş var" kısmına "doğru olabilir mi?" dersek, gözlerimizin bozuk olup olmadığına bakarak cevap vermemiz gerekir. Kropotkin, Sovyetlerin devasa soğuk çöllerindeki zor şartlarda türlerin yardımlaştığını gözlemlemiş bir bilimadamı zaten. Bu gözleminin, Darwin'in evrim teorisinin (temeli ile değil) bazı kısımları ile çeliştiğini iddia etti ve haklı çıktı. Onun, evrim teorisine yaptığı bir katkı oldu bu.
Özetle... Kropotkin'in gözlemleri gerçek. Bu gerçeklerin Darwin'in evrim teorisinin bazı kısımları ile çeliştiği doğru. Bu yolla da Evrim Teorisinin daha güçlü ve daha kapsamlı bir teori olduğu da bir gerçek.
Umarım sorunuza cevap verebilmişimdir. Sağlıcakla...
