Cevap: B
Pedigrilerde (soy ağaçlarında) önemli olan çaprazlamalar sonucu oluşan yavruların ve özelliklerinin belirlenmesidir. Dolayısıyla bireyler arasındaki bağlantıların takibi dikkatle yapılmalıdır. Ayrıca kırmızı rengi veren alelin, beyaz renge tam baskın olduğu soruda verilmiştir. Buna göre, eğer ki kırmızı renk aleli "K" ile, beyaz renk aleli "k" ile gösterilecek olursa:
- KK = Homozigot Kırmızı
- Kk = Heterozigot Kırmızı
- kk = Homozigot Beyaz
olacaktır.
Buradan çıkan sonuç bir birey beyaz renkliyse kesinlikle "kk" genotipine sahip olmak zorundadır. Ancak kırmızı renklilerin genotipleri ilk bakışta anlaşılamaz; homozigot da olabilirler, heterozigot da.
En üstte, beyaz (kk) ile kırmızı (K?) bireylerin çaprazlanmasından beyaz (kk) bir birey doğmuştur. Bu durumda kırmızı olan bitkiden KESİNLİKLE çekinik alel (k) gelmek zorundadır. Eğer o birey homozigot kırmızı olsaydı, çekinik aleller bir araya gelemeyecek ve asla beyaz birey oluşamayacaktı (mutasyonlar ve benzeri genetik değişim yaratıcı mekanizmalar göz ardı ediliyor).
Bu durumda I numaralı bireyin genotipi belirlenmiştir: Kk = Heterozigot Kırmızı
İkinci sırada beyaz (kk) ile bilinmeyen bir kırmızı (K?) bireyin çaprazlanmasından iki adet kırmızı (K?) birey oluşmuştur. Bu noktada III numaralı bireyin genotiği ile ilgili bir yorum yapmamız mümkün değildir. Çünkü doğan yavru kırmızı renklidir ve genotipi bilinmemektedir. III numaralı bireyde bulunan tek kırmızı alel (K), kırmızı yavrular vermeye yeterlidir. Ancak diğer alelin belirlenmesi için, çok sayıda çaprazlanma yapılmalı ve sonuçlara bakılmalıdır. Yeterince denemeden sonra yavruların %100'ü kırmızı olursa III numaralı bireyin KK genotipine sahip olduğu söylenebilir. Ancak çaprazlamalarda bir miktar beyaz renkli yavru oluşursa, Kk genotipi olduğu kesin bir şekilde söylenebilecektir. Fakat soruda tek yavru, kırmızı olarak verildiği için, bir yorum yapılamaz.
III numaralı bireyle ilgili genotip yorumu yapılamasa da, II numaralı bireyin varlığından ötürü IV numara hakkında net bir yorum yapılabilir. II numaralı bireyden mutlaka çekinik alel (k) gelecektir. Dolayısıyla IV numaralı birey, kırmızı olduğuna göre Kk genotipine sahip olmak zorundadır. Bu sebeple IV numara hakkında kesin bir yargıya varılabilir.
III numaralı bireyle aynı sebeplerle V ve VI numaralı bireylerle ilgili olarak da genotip yorumu yapılamaz. IV numaralı birey heterozigot olsa da, V numaralı bireyin genotipi, sadece tek bir kırmızı yavruya bakılarak belirlenemez. Çok sayıda deneme yapılmalı ve bundan sonra oranlara göre bir yargıya varılmalıdır.
Dolayısıyla sadece I ve IV numaralı bireylerin KESİNLİKLE HETEROZİGOT oldukları söylenebilir.
