Kara deliğin etrafındaki halka akresyon (yığılma) diski olarak isimlendirdiğimiz bir yapı. Evrendeki pek çok yapı, merkezkaç kuvvetinden ötürü disk şeklinde olma eğilimindedir. Bir kara delik etrafında çok hızlı şekilde dönen parçacıklar da bundan ötürü nesne etrafında bir halka, disk oluşturur.
Şimdi gelelim işin daha ilginç yanına. Kara deliklerin etrafındaki disk gerçekte Satürn'ün halkaları gibi tek bir eksende uzanır. Ancak genelde animasyonlarda kara deliğin yataydaki halkasının yanı sıra dikeyde de bir halkası varmış gibi görünür:
Oysa böyle bir halka gerçekte yok! Bunun sebebi kara deliğin olağanüstü kütlesinden ötürü uzay-zaman dokusunu aşırı derecede bükmesinden kaynaklanıyor. Normalde diskin kara deliğin arkasında kalan kısmı görülemezken aşırı derecede bükülmüş olan uzay-zaman dokusu bunu mümkün kılıyor ve sanki disk, kara deliğin altından ve üstünden devam ediyormuş gibi bir etki yaratıyor.
Eğer bir kara deliğe yukarıdan bakarsanız gerçekte nesnenin etrafındaki halkanın aynı Satürn'de olduğu gibi tek boyutlu olduğunu anlarsınız.
Bunu açıklamak için Satürn örneği verdim, çünkü konunun anlaşılabilmesi için en iyi örneklerden birisi oydu. Şu fotoğrafa bir bakın, eğer Satürn bir kara delik kadar güçlü bir şekilde uzay-zaman dokusunu bükebiliyor olsaydı halkanın Satürn'ün arkasında kalan kısmı sanki gezegenin üzerinden ve altından geçiyormuş gibi gözükecekti. Yani ilk fotoğraftaki gibi bir görüntü ortaya çıkacaktı.
Kaynaklar
- R. Garner. Nasa Visualization Shows A Black Hole’s Warped World. (25 Eylül 2019). Alındığı Tarih: 18 Nisan 2023. Alındığı Yer: NASA | Arşiv Bağlantısı
