Evrendeki her karadelikte bu gördüğünüz ışıma olmaz, etrafında zengin malzeme yoğunluğu olanlarda bu ışımayı görebilirsiniz. Karadelikler doğası gereği yüksek kütle çekimine sahiptir ve etraflarında ne varsa çekerler, karadeliğe çekilen gaz ve toz bulutları, tanecikler yörünge kararlılığı gereği karadeliğe yaklaştıkça yörünge hızları artar ve birikim diskleri oluşur (Newton Yasaları ve Genel Görelilik teorisine uygun bir durumdur). Bu hızlanma öyle bir noktaya gelir ki tanecikler ışık hızına yaklaşırken, sürtünme etkisi ısıyı çok yükseltir ve bu durum "olay ufkunun" sınırından itibaren X ışımasına neden olur.
[1]
Tüm Reklamları Kapat
Kaynaklar
Kozan Demircan. Kara Delik Termodinamiği Nedir Ve Nasıl Çalışır? » Kozan Demircan. (25 Haziran 2021). Alındığı Tarih: 18 Nisan 2023. Alındığı Yer: Kozan Demircan
| Arşiv Bağlantısı
Kara deliğin etrafındaki halka akresyon (yığılma) diski olarak isimlendirdiğimiz bir yapı. Evrendeki pek çok yapı, merkezkaç kuvvetinden ötürü disk şeklinde olma eğilimindedir. Bir kara delik etrafında çok hızlı şekilde dönen parçacıklar da bundan ötürü nesne etrafında bir halka, disk oluşturur.
Şimdi gelelim işin daha ilginç yanına. Kara deliklerin etrafındaki disk gerçekte Satürn'ün halkaları gibi tek bir eksende uzanır. Ancak genelde animasyonlarda kara deliğin yataydaki halkasının yanı sıra dikeyde de bir halkası varmış gibi görünür:
Oysa böyle bir halka gerçekte yok! Bunun sebebi kara deliğin olağanüstü kütlesinden ötürü uzay-zaman dokusunu aşırı derecede bükmesinden kaynaklanıyor. Normalde diskin kara deliğin arkasında kalan kısmı görülemezken aşırı derecede bükülmüş olan uzay-zaman dokusu bunu mümkün kılıyor ve sanki disk, kara deliğin altından ve üstünden devam ediyormuş gibi bir etki yaratıyor.
Tüm Reklamları Kapat
Eğer bir kara deliğe yukarıdan bakarsanız gerçekte nesnenin etrafındaki halkanın aynı Satürn'de olduğu gibi tek boyutlu olduğunu anlarsınız.
Bunu açıklamak için Satürn örneği verdim, çünkü konunun anlaşılabilmesi için en iyi örneklerden birisi oydu. Şu fotoğrafa bir bakın, eğer Satürn bir kara delik kadar güçlü bir şekilde uzay-zaman dokusunu bükebiliyor olsaydı halkanın Satürn'ün arkasında kalan kısmı sanki gezegenin üzerinden ve altından geçiyormuş gibi gözükecekti. Yani ilk fotoğraftaki gibi bir görüntü ortaya çıkacaktı.
Kaynaklar
R. Garner. Nasa Visualization Shows A Black Hole’s Warped World. (25 Eylül 2019). Alındığı Tarih: 18 Nisan 2023. Alındığı Yer: NASA
| Arşiv Bağlantısı
Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
8
0
Paylaş
Alıntıla
Alıntıları Göster
Dış Sitelerde Paylaş
Raporla
Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Giriş Yap ve Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz
denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından
yayınlanan
makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru
olup
olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu
platformda
yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti
etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla
işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla
platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim
Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç
katın.
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz
makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir
çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi
buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha
fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya
bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu
var?
Etkinlik & İlan Platformumuzda
paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından
seslendirildiğini
biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast
Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify,
iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
2024 yılında Türkiye'nin dört bir yanında bilimin sesini yükseltelim mi?
Bu yıl sayfamızda gezdiniz.
2024'te de bilimin Türkiye'nin her köşesine ulaşmasına katkıda bulunun! Evrim Ağacı olarak, sizin desteğinizle bilim iletişimini daha da ileriye taşımayı hedefliyoruz. Milyarderlerin, devletlerin veya uluslararası örgütlerin hiçbir desteği olmadan, neredeyse tamamen sizler gibi bilimseverler sayesinde ayakta duruyoruz. Siz de bu yolculuğun bir parçası olmak isterseniz, bize destek olabilirsiniz. Tek seferlik destek olun veya daha iyisi, aylık destekçilerimiz
arasına şimdi katılın.
“
Biz cahil dediğimiz zaman, mektepte okumamış olanları kastetmiyoruz. Kastettiğimiz ilim, hakikati bilmektir. Yoksa okumuş olanlardan en büyük cahiller çıktığı gibi, hiç okumak bilmeyenlerden de hakikati gören gerçek alimler çıkabilir.” Mustafa Kemal Atatürk
Bilim İçin 30 Saniyeniz Var mı?
Evrim Ağacı, tamamen okur ve izleyen desteğiyle sürdürülen, bağımsız bir bilim
oluşumu.
Ücretsiz bir Evrim Ağacı üyeliği oluşturmanın çok sayıda
avantajından
biri, sitedeki reklamları %50 oranında azaltmak (destekçilerimiz arasına katılarak
reklamların %100'ünü kapatabilirsiniz). Evrim Ağacı'nda geçirdiğiniz zamanı
zenginleştirmek için, sadece 30 saniyenizi ayırarak üye olun (üyeyseniz, giriş
yapmanızı tavsiye ederiz).