İzafiyet Teorisi İspatlandı mı?

Özel Görelilik Kuramı ya da İzafiyet teorisi, Albert Einstein tarafından 1905'te Annalen der Physik dergisinde, "Hareketli cisimlerin elektrodinamiği üzerine" adlı 2. makalesinde açıklanan ve ardından 5. makalesi "Bir cismin atıllığı enerji içeriği ile bağlantılı olabilir mi?" başlıklı makaleyle pekiştirilen fizik kuramıdır. Kurama göre, bütün var­lıklar ve varlığın fizikî olayları izafidir. Zaman, mekan, hareket, birbirlerinden bağımsız değildirler. Aksine bunların hepsi birbirine bağlı izafî olaylardır. Cisim zamanla, zaman cisimle, mekan hare­ketle, hareket mekanla ve dolayısıyla hepsi birbiriyle bağımlıdır. Bunlardan hiçbiri müstakil değildir.

Alman bilim adamı Albert Einstein'ın izafiyet teorisinin, Güneş Sistemi dışında başka bir galakside ispat edildiği açıklandı. Sonuçları Science dergisinde yayımlanan araştırmada, Hubble ile Avrupa Güney Gözlemevi teleskobundan elde edilen veriler bir araya getirildi.

Alman bilim adamı Albert Einstein'ın izafiyet teorisinin, Güneş Sistemi dışında başka bir galakside ispat edildiği açıklandı. Sonuçları Science dergisinde yayımlanan araştırmada, Hubble ile Avrupa Güney Gözlemevi teleskobundan elde edilen veriler bir araya getirildi.

İzafiyet ya da görelilik kuramının birçok öngörüsü doğrulanabilmiştir. Birkaç örnek vermek gerekirse:

• 1916 yılında Karl Schwarzschild, genel görelilikteki alan denklemlerini kullanarak, Merkür'ün yörüngesini hesapladı ve gözlemlerin gösterdiği gibi Merkür'ün günberisinin devinimiyle uyuştuğunu buldu.^[1]

• Genel görelilikteki –Einstein'ın 1911 yılında öngördüğü– ışığın kütleçekim alanında eğrilmesi varsayımı; 1919 yılındaki Güneş tutulmasında, içinde İngiliz gökbilimci Arthur Eddington'ın da bulunduğu bir ekip aracılığıyla, doğrulanmıştır.^[1]

• Özel görellikteki zaman genişlemesi ise, 1938'deki Ives-Stilwell deneyi ile doğrulanmıştır.^[2]

Bunlar gibi 20 ve 21. yüzyıllarda yapılan pek çok deney, yine göreliliği destekler nitelikte sonuçlar ortaya koymuştur. Ancak bu, göreliliğin kusursuz ve tamamlanmış bir kuram olduğunu göstermez. Tersine, büyüğün (gezegenler, uydular, yıldızlar vs.) fiziği görelilik ile küçüğün (atomlar, atom altı parçacıklar...) fiziği kuantum mekaniğini birleştirecek bir kuram aranmaktadır.

Ayrıca bakınız:

• İngilizce Vikipedi'de özel ve genel göreliliğin testleri.