Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
2

İnsanların gelecekteki evrimiyle ilgili öngörülen değişimler nelerdir?

362 görüntülenme
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
2 Cevap
Cevap
Muhsin Alperen Yılmaz
Araştırmacı

İzlediğim belgesellere dayanarak ve kendi gözlemime dayanarak şunu söyleyebilirim.Modern insan son 60 yılda çok büyük değişkenlere maruz kaldı.Radyoaktivite olsun,GDO olsun,plastik üretimi olsun,teknolojik cihaz kullanımı olsun vs.Ve ne yazık ki tüm bunların etkilerini kısa vadede öngörebilmemiz mümkün değil.En basitinden geceleri yatarken artık birçoğumuz için ışıklar kapalı iken yatağımızın başında belki saatlerce ekrana bakmak vatani görev gibi.Bunun bize uzun vadede ne gibi bir değişim getireceği Nature dergisinde bir muamma olarak duruyor.Yani azizim çok fazla değişken bulunduğu için kesin bir şeylere söylemek güç.Ancak tahminimce şunlar olabilir; daha yumuşak besinler tükettiğimiz için dişlerimiz gittikçe eriyebilir,sürekli ekrana baktığımız için gözlerimiz daha mikro düzeyde hassaslığını yitirebilir,her zaman ağaca tırmanmadığımız için koşma,zıplama ngibi fiziksel hareketlerde zorlanabiliriz.Tabii ki hepsi kişisel tahminim.

153 görüntülenme

Kaynaklar

  1. Yazar Yok. The Future Of Human Evolutıon. (21 Temmuz 2020). Alındığı Tarih: 21 Temmuz 2020. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
2
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Cevap
Ufuk Derin
Ufuk Derin
781K UP
Öğrenci-Okur

İnsanlığın Uzayı Fethi

İlk olasılık, uzaylıların bize gelmesi değil; bizim uzaya yayılmamız! Uzayda farklı gezegenlere, hatta yıldızlara ulaşıp, buralarda koloniler inşa ettikçe, türümüzün çevreyle etkileşimi kontrolümüzün dışında gelişecektir. Biz bu gezegenlerin çevresel şartlarını dizginlemeye çalışsak da, bir koloni inşa etmenin zorlukları ve öngörülemezliklerinden doğan problemler, türümüzü vahşi çevreyle yüz yüze getirecektir. Hele ki gezegenler ve yıldızlar arası mesafenin aşırı uzun olması düşünüldüğünde, izolasyon şartları oluşacaktır. Yani bir gezegendeki insanlar ile, diğer gezegendekiler artık çiftleşemeyecektir; çünkü ne kadar hızlı yolculuk yaparsak yapalım, evrensel hız sınırı olan ışık hızı bizi her zaman kısıtlayacaktır. Buna bağlı olarak oluşan coğrafi izolasyon, yeni insan türlerinin evrimini tetikleyecektir. Gezegensel şartları sadece belirli düzeylerde değiştirebileceğimiz ve bu süreçte kontrolümüz dışında olan çok fazla unsur olacağı için, her insan popülasyonu kendi gezegeninin şartlarına adapte olmak zorunda kalacaktır. SpaceX gibi firmalarla yeniden yeşeren dış gezegenlere yayılma hayalimiz, bu yöndeki olasılığı arttırıyor.

Tüm Reklamları Kapat

Biyoteknoloji ve Gen Müdahalesi

Bir diğer seçenek ise biyoteknoloji alanından geliyor: Eğer ki genlerimiz üzerinde kusursuz bir kontrole sahip olabilirsek; evrimimize yön vermemiz de mümkün olabilir. Dilediğimiz genleri değiştirip, yeni genler yaratıp vücudumuza dahil etmek bizi bambaşka türlere dönüştürebilir. Çünkü genellikle tek bir gen, tek bir özelliği kontrol etmez. Tamamen alakasız bir özelliği değiştirmek istediğinizde, örneğin ömrümüzü uzatmak istediğinizde, kaçınılmaz olarak fiziksel görünümü de değiştirmek zorunda kalabilirsiniz. Bu da türümüzü bambaşka görünümlü canlılara evrimleştirebilir. Son dönemlerde yaşanan CRISPR-Cas9 alanındaki gelişmeler, evrimimizin bu yönde gidebileceğine dair önemli sinyaller veriyor.

Tüm Reklamları Kapat

Biyonik Evrim

Tabii bir diğer seçenek, fiziksel başlayan, kimyasal olarak devam eden ve günümüze kadar biyolojik olarak gelen evrim yasasının, biyolojik olarak devam etmemesi olabilir. Evet, biyonik ve teknolojik evrimden söz ediyoruz! Belki de gelecekte biyolojik parçalarımızı kısmen veya tamamen terk etmemiz mümkün olabilir. Kim bilir, belki de bir gün bilincimizi makinalara aktarıp, vücudumuzu dilediğimiz gibi değiştirebileceğiz. Neuralink veya Nectome gibi firmalar bu alanda çalışmalar sürdürüyorlar; ancak bu seçenek “dikkate değer” olabilmek için halen biraz uzakta.

Nükleer Savaş

Bir diğer seçenek ise, Soğuk Savaş Dönemi’nin korkulu rüyası atomik savaş olabilir. Savaşın kendisi değil ama, böylesi yıkıcı bir savaş sonrasında teknolojimizi, tıbbımızı ve bizi medeniyete bağlayan araçları yitirecek olursak, kendimizi tekrar vahşi doğanın içinde bulabiliriz. Bu da, tıp ve teknoloji sayesinde ayak dirediğimiz Doğal Seçilim’i hızla geri getirebilir. Vahşi yaşamdaki başarımıza göre hayatta kalıp ölmemiz, tıpkı Bird Box’ta ve son 4 milyar yıldır gezegenimizde olduğu gibi seçilim baskılarını hayatımızın sıradan bir gerçeği haline getirebilir.

Hiçbir Şey Değişmezse...

Son bir seçenek ise… Hiçbir şeyin dikkate değer miktarda değişmemesi olabilir. Yani vahşi yaşama dönmeyebiliriz, uzaya yayılmayabiliriz, genlerimizi değiştirmeyebiliriz. Bu durumda bile evrimleşmeye devam ederdik; çünkü türümüz halen eşlerini belirli özelliklere göre seçiyor, halen mutasyona uğruyor, genlerinde halen transpozon denen sıçrayan gen elemanları bulunuyor. Yani Doğal Seçilim üzerimizdeki gücünü yitirmiş olsa da, evrimin diğer mekanizmaları aynı hızla işlemeye devam ediyor. Bu tarz evrimin sonuçlarını kestirmek daha güç; çünkü Genetik Sürüklenme gibi evrimsel mekanizmalar, Doğal Seçilim’e göre çok daha rastlantısal çalışıyor ve geleceği kestirmeyi zorlaştırıyor. Fakat bu, evrimleşmeyeceğimiz anlamına gelmiyor. Son 2000 yılda bile süt sindirim becerimiz, kanımızdaki hemoglobinin özellikleri, insülinin vücudumuzdaki çalışma prensipleri, menopoza girme yaşı, dişilerde kalça genişliği, bebeklerde doğum kilosu, erkeklerde BMI değerleri, bebeklerde kafatasının çevre uzunluğu, kolesterol oranlarımız gibi birçok özelliğimiz evrimleşti! Yani evrimimiz tüm hızıyla devam ediyor; sadece daha az kestirilebilir bir şekilde. Eğer hiçbir şey değişmezse, gelecekte de bu şekilde devam edecek ve bizler, yavaş yavaş, farkında olmaksızın, her bir nesilde biraz daha evrimleşeceğiz.

Geleceğe Dair Bilmemiz Gerekenler...

Yani evrim sonucunda gelecekteki bir canlının neye benzeyeceğini bilmemiz için, şu an ile gelecekte merak ettiğimiz nokta arasındaki her mikrosaniyedeki çevre şartlarını %100 bilmemiz ve bir süper-bilgisayar üzerinde bu etkilerin fenotip üzerindeki tüm etkilerini istisnasız olarak çıkarmamız, Evren'deki katrilyonlarca parametreyi hesaba katarak ne tip mutasyonlar, crossing-overlar, transpozonal sıçramalar geçirileceğini hatasız bulmamız ve bu hesaplar dahilinde meydana gelecek genetik değişimlerin fenotip üzerindeki etkilerini eksiksiz çıkarabilmemiz gerekmektedir.

Tüm Reklamları Kapat

Çünkü doğa ve evrim tam olarak böyle işler. Ve günümüz teknolojisi, bunların bırakın yarısını, trilyonda birini yapacak kadar bile gelişmemiştir. Parametrelerin çok kısıtlı bir miktarını tanımlayabiliriz, bunlar arasındaki ilişkilerin neredeyse hiçbirini (en azından var olan muhtemel ilişkilere kıyasla hiçbirini) çıkaramayız; mutasyonlar, transpozonal sıçramalar, crossing-overlerın hiçbirini bırakın tamamen tanımlamayı, belirli ihtimaller dahilinde bile tanımlayamayız. Çünkü en basitinden, vücudunuza giren radyoaktif alfa ışınlarının açısı ve yönünü bile kestirmek olanaksızdır.

Ancak, parametreler sınırlandırılarak bazı istatistik hesaplarında bulunulabiliyor elbette. Bu da bilimin deterministik yapısından ve evrimin bir bilim olmasından kaynaklanıyor. Örneğin insan türünün %95 ihtimalle önümüzdeki 70.000-6 milyon yıl arasında yok olacağını öngörebiliyoruz. Veya moleküler saat hipotezi sayesinde yaklaşık ne zaman türleşme meydana geleceğini istatistiki olarak öngörebiliyoruz. Evrimsel süreçte, bir mutasyonun popülasyonda kaç nesil sonra sabitleneceğini bilebiliyoruz. Sadece Doğal Seçilim hesaplarıyla, bir türün yeni iki veya daha fazla türe kaç nesilde evrimleşeceğini hesaplayabiliyoruz.

Ancak bunların hepsi, bazı sadeleştirmelere dayanıyor ve bir noktaya kadar gerçekçi. Bu nokta ise, gerçek dünyadan şimdilik çok uzakta. Ancak bilim, kademeli olarak biriken ve gelişen bir bilgi türü, tıpkı evrimin işleyişi gibi ilerliyor. Bu sebeple, gelecekte çok daha güçlü hesaplar yapabileceğimiz çok açık. Son 100 senede evrimsel biyolojide atılan adımlar, 3 gün önce uçak yapamazken, bugün Mars'ta hayat aramamız kadar hızlı atılmış adımlardır.

Yani insanların gelecekte neye evrimleşeceği sorusu şimdilik net olarak cevaplanabilir bir soru değil. Ancak anahtar kelime şu: Şimdilik.

Tüm Reklamları Kapat

Bilim İnsanlarının Tahminleri ve Öngörüleri

Scientific American dergisinin Eylül 2014 sayısında da uzmanlar, “Gelecek, türümüze ne getirecek?” sorusu hakkında bazı eğitimli tahminlerde bulundular. Bu tahminler, biyolojik olmaktan ziyade kültürel ve teknolojik olmak durumunda, çünkü bahsettiğimiz gibi, bugünden itibaren milyonlarca yıl sonrasına kadar olabilecek tüm çevresel değişimleri ve tüm genetik verileri bilmeden, gelecekte neye evrimleşeceğimizi tahmin edemeyiz. Bu ne yazık ki mümkün değil. Ancak yine de, akademisyenlerin bu zorlu soruya verdikleri cevapları okumanızı tavsiye ederiz.

Missouri Üniversitesi’nden paleontropolog Carol V. Ward şöyle yanıtlıyor:

Evrim, gelecekte neler olacağını tahmin etmemize izin veren bir süreç değildir. Biz sadece geçmişte neler olduğunu görebiliriz. Bunu yapabilmek için bazı bireylerin diğerlerinden daha fazla yaşayabilen yavrular vermelerine neden olan şeyi bilmeli, yüzlerce ve binlerce nesildir seçilim baskısının süregeldiğinden emin olmalı ve bu farklılıkların altında yatan genetik ve fenotipik farklılıkları bilmeliyiz. Ancak tüm bunları gerçekten bilemeyiz ve bilmiyoruz da. Tüm söyleyebileceğim 1 milyon yıl sonra bakmalı ve neler olduğunu görmeliyiz.

Tüm Reklamları Kapat

New York'taki Amerikan Doğa Tarihi Müzesi’nden paleontropolog Ian Tattersall şöyle cevap veriyor:

Bizimki gibi büyük bir popülasyon içerisinde faydalı biyolojik yenilikleri kazanmanın hiçbir yolu yoktur. Yetersizliklerimizi farkına varmak için telafi yollarını bulacağız ama eğer popülasyonumuzda bazı felaket dehşet verici parçalar olursa biyolojik evrim süresince bir yere gitmenin hiçbir yolu yoktur. Şimdi bütün gözler kültürel/teknolojik cephede.

University College London'dan genetik uzmanı Steve Jones şöyle yanıtlıyor:

Seçilim, gelişmiş ülkelerde az çok bir sonuca ulaşmıştır. Eğer bakarsanız global şeyler farklıdır, cilt rengi ve diğer özelliklerin dünyadaki genetik dengesi değişecek bunun sonucunda demografik nedenlerle Afrikalıların sayısında devasa bir artış olacak. Ancak şimdiye kadar bu etkiler gelişmiş ülkelerde çok küçük olmuştur.

Georgia Regents Üniversitesi’nden sinirbilimci Joe. Z. Tsien ise, Scientific American için Temmuz 2007'de yazdığı Bellek Kodu başlıklı yazısında şöyle diyor:

Günümüzden 5000 yıl sonra zihnimizdekileri bilgisayara indirebilecek, uzak dünyalara seyahat edebilecek ve ağ içerisinde sonsuza kadar yaşayabilecek miyiz?

Washington Üniversitesinden paleontolog Peter Ward, Scientific American'ın Ocak 2009 sayısında yazdığı İnsanlığın Geleceği – İnsanlar Nasıl Evrim Geçirerek Değişecek? başlıklı yazısında şöyle diyor:

Yapan Zeka insan bilincinin çeşitli bileşenleri kapsayarak bu bileşenleri artık insan olmayan bir yapıda birleştirebilir- ki bu da bizi gereksiz kılar.

Sonuç

Görebileceğiniz gibi, önümüzde birçok seçenek bulunuyor. Elbette burada bahsettiğim olasılıkların birçok detayı ve alternatifi de bulunuyor. Kim bilir, Bird Box evreninde belki de farklı tipte görüşü mümkün kılan bir organ da evrimleşebilirdi; böylece görüşümüzden feragat etmek zorunda kalmazdık. Ancak bunlar isteğe bağlı olmadığı için, hangi olasılığın gerçekleşeceğini öngörmek mümkün olmuyor. İnsan evriminde de, az önce bahsettiklerimden hangisi veya hangilerinin gerçekleşeceğini sadece zaman gösterecek. Belki de tamamen farklı bir evrimsel patikaya sapacağız, kim bilir?

Ancak evrimin yönünü merak ediyorsanız, size söyleyebileceğimiz şu: Bize geleceğin çevresel şartlarını söyleyin, size evrimin yönünü söyleyelim.

Kaynaklar

  1. Yazar Yok. Evrim Ağacı. (22 Temmuz 2020). Alındığı Tarih: 22 Temmuz 2020. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
0
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Sorulara Dön
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close
Geri Bildirim Gönder
Paylaş
Reklamsız Deneyim

Evrim Ağacı'ndaki reklamları, bütçenize uygun bir şekilde, kendi seçtiğiniz bir süre boyunca kapatabilirsiniz. Tek yapmanız gereken, kaç ay boyunca kapatmak istediğinizi aşağıdaki kutuya girip tek seferlik ödemenizi tamamlamak:

10₺/ay
x
ay
= 30
3 Aylık Reklamsız Deneyimi Başlat
Evrim Ağacı'nda ücretsiz üyelik oluşturan ve sitemizi üye girişi yaparak kullanan kullanıcılarımızdaki reklamların %50 daha az olduğunu, Kreosus/Patreon/YouTube destekçilerimizinse sitemizi tamamen reklamsız kullanabildiğini biliyor muydunuz? Size uygun seçeneği aşağıdan seçebilirsiniz:
Evrim Ağacı Destekçilerine Katıl
Zaten Kreosus/Patreon/Youtube Destekçisiyim
Reklamsız Deneyim
Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Destek Ol

Devamını Oku
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara
Moderatöre Bildir

Raporlama sisteminin amacı, platformu uygunsuz biçimde kullananların önüne geçmektir. Lütfen bir içeriği, sadece düşük kaliteli olduğunu veya soruya cevap olmadığını düşündüğünüz raporlamayınız; bu raporlar kabul edilmeyecektir. Bunun yerine daha kaliteli cevapları kendiniz girmeye çalışın veya size sunulan (oylama gibi) diğer araçlar ile daha kaliteli cevaplara teşvik edin. Kalitesiz bulduğunuz içerikleri eleyebileceğiniz, kalitelileri daha ön plana çıkarabileceğiniz yeni araçlar geliştirmekteyiz.

Kural İhlali Seç
Öncül Ekle
Sonuç Ekle
Mantık Hatası Seç
Kural İhlali Seç
Soru Sor
Aşağıdaki "Soru" kutusunu sadece soru sormak için kullanınız. Bu kutuya soru formatında olmayan hiçbir cümle girmeyiniz. Sorunuzla ilgili ek bilgiler vermek isterseniz, "Açıklama" kısmına girebilirsiniz. Soru kısmının soru cümlesi haricindeki kullanımları sorunuzun silinmesine ve UP kaybetmenize neden olabilir.
Görsel Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, aklınıza takılan soruları sorabilmeniz ve diğerlerinin sorularını yanıtlayabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Gerçekten soru sorun, imâdan ve yüklü sorulardan kaçının.
Sorularınızın amacı nesnel olarak gerçeği öğrenmek veya fikir almak olmalıdır. Şahsi kanaatinizle ilgili mesaj vermek için kullanmayın; yüklü soru sormayın.
2
Bilim kimliğinizi kullanın.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla sorular ve cevaplar, bilimsel perspektifi yansıtmalıdır. Geçerli bilimsel kaynaklarla doğrulanamayan bilgiler veya reklamlar silinebilir.
3
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Sahtebilimi desteklemek yasaktır.
Sahtebilim kategorisi altında konuyla ilgili sorular sorabilirsiniz; ancak bilimsel geçerliliği bulunmayan sahtebilim konularını destekleyen sorular veya cevaplar paylaşmayın.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Soru Ara
Aradığınız soruyu bulamadıysanız buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Alıntı Ekle
Eser Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Formu olabildiğince eksiksiz doldurun.
Girdiğiniz sözün/alıntının kaynağı ne kadar açıksa o kadar iyi. Açıklama kısmına kitabın sayfa sayısını veya filmin saat/dakika/saniye bilgisini girebilirsiniz.
2
Anonimden kaçının.
Bazı sözler/alıntılar anonim olabilir. Fakat sözün anonimliğini doğrulamaksızın, bilmediğiniz her söze/alıntıya anonim yazmayın. Bu tür girdiler silinebilir.
3
Kaynağı araştırın ve sorgulayın.
Sayısız söz/alıntı, gerçekte o sözü hiçbir zaman söylememiş/yazmamış kişilere, hatalı bir şekilde atfediliyor. Paylaşımınızın site geneline yayılabilmesi için kaliteli kaynaklar kullanın ve kaynaklarınızı sorgulayın.
4
Ofansif ve entelektüel düşünceden uzak sözler yasaktır.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Sözlerinizi tırnak (") içine almayın.
Sistemimiz formatı otomatik olarak ayarlayacaktır.
Gönder
Tavsiye Et
Aşağıdaki kutuya, [ESER ADI] isimli [KİTABI/FİLMİ] neden tavsiye ettiğini girebilirsin. Ne kadar detaylı ve kapsamlı bir analiz yaparsan, bu eseri [OKUMAK/İZLEMEK] isteyenleri o kadar doğru ve fazla bilgilendirmiş olacaksın. Tavsiyenin sadece negatif içerikte olamayacağını, eğer bu sistemi kullanıyorsan tavsiye ettiğin içeriğin pozitif taraflarından bahsetmek zorunda olduğunu lütfen unutma. Yapıcı eleştiri hakkında daha fazla bilgi almak için burayı okuyabilirsin.
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform; okuduğunuz kitaplara, izlediğiniz filmlere/belgesellere veya takip ettiğiniz YouTube kanallarına yönelik tavsiylerinizi ve/veya yapıcı eleştirel fikirlerinizi girebilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Önceliğimiz pozitif tavsiyelerdir.
Bu platformu, beğenmediğiniz eserleri yermek için değil, beğendiğiniz eserleri başkalarına tanıtmak için kullanmaya öncelik veriniz. Sadece negatif girdileri olduğu tespit edilenler platformdan geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
2
Tavsiyenizin içeriği sadece negatif olamaz.
Tavsiye yazdığınız eserleri olabildiğince objektif bir gözlükle anlatmanız beklenmektedir. Dolayısıyla bir eseri beğenmediyseniz bile, tavsiyenizde eserin pozitif taraflarından da bahsetmeniz gerekmektedir.
3
Negatif eleştiriler yapıcı olmak zorundadır.
Eğer tavsiyenizin ana tonu negatif olacaksa, tüm eleştirileriniz yapıcı nitelikte olmak zorundadır. Yapıcı bir tarafı olmayan veya tamamen yıkıcı içerikte olan eleştiriler silinebilir ve yazarlar geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
4
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Eser Ara
Aradığınız eseri bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.
Tür Ekle
Üst Takson Seç
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, yaşamış ve yaşayan bütün türleri filogenetik olarak sınıflandırdığımız ve tanıttığımız Yaşam Ağacı projemize, henüz girilmemiş taksonları girebilmeniz için geliştirdiğimiz bir platformdur. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Takson adlarını doğru yazdığınızdan emin olun.
Taksonların sadece ilk harfleri büyük yazılmalıdır. Latince tür adlarında, cins adının ilk harfi büyük, diğer bütün harfler küçük olmalıdır (Örn: Canis lupus domesticus). Türkçe adlarda da sadece ilk harf büyük yazılmalıdır (Örn: Evcil köpek).
2
Taksonlar arası bağlantıları doğru girin.
Girdiğiniz taksonun üst taksonunu girmeniz zorunludur. Eğer üst takson yoksa, mümkün olduğunca öncelikle üst taksonları girmeye çalışın; sonrasında daha alt taksonları girin.
3
Birden fazla kaynaktan kontrol edin.
Mümkün olduğunca ezbere iş yapmayın, girdiğiniz taksonların isimlerinin birden fazla kaynaktan kontrol edin. Alternatif (sinonim) takson adlarını girmeyi unutmayın.
4
Tekrara düşmeyin.
Aynı taksonu birden fazla defa girmediğinizden emin olun. Otomatik tamamlama sistemimiz size bu konuda yardımcı olacaktır.
5
Mümkünse, takson tanıtım yazısı (Taksonomi yazısı) girin.
Bu araç sadece taksonları sisteme girmek için geliştirilmiştir. Dolayısıyla taksonlara ait minimal bilgiye yer vermektedir. Evrim Ağacı olarak amacımız, taksonlara dair detaylı girdilerle bu projeyi zenginleştirmektir. Girdiğiniz türü daha kapsamlı tanıtmak için Taksonomi yazısı girin.
Gönder
Tür Gözlemi Ekle
Tür Seç
Fotoğraf Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, bizzat gözlediğiniz türlerin fotoğraflarını paylaşabilmeniz için geliştirilmiştir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Net ve anlaşılır görseller yükleyin.
Her zaman bir türü kusursuz netlikte fotoğraflamanız mümkün olmayabilir; ancak buraya yüklediğiniz fotoğraflardaki türlerin özellikle de vücut deseni gibi özelliklerinin rahatlıkla ayırt edilecek kadar net olması gerekmektedir.
2
Özgün olun, telif ihlali yapmayın.
Yüklediğiniz fotoğrafların telif hakları size ait olmalıdır. Başkası tarafından çekilen fotoğrafları yükleyemezsiniz. Wikimedia gibi açık kaynak organizasyonlarda yayınlanan telifsiz fotoğrafları yükleyebilirsiniz.
3
Paylaştığınız fotoğrafların telif hakkını isteyemezsiniz.
Yüklediğiniz fotoğraflar tamamen halka açık bir şekilde, sınırsız ve süresiz kullanım izniyle paylaşılacaktır. Bu fotoğraflar nedeniyle Evrim Ağacı’ndan telif veya ödeme talep etmeniz mümkün olmayacaktır. Kendi fotoğraflarınızı başka yerlerde istediğiniz gibi kullanabilirsiniz.
4
Etik kurallarına uyun.
Yüklediğiniz fotoğrafların uygunsuz olmadığından ve başkalarının haklarını ihlâl etmediğinden emin olun.
5
Takson teşhisini doğru yapın.
Yaptığınız gözlemler, spesifik taksonlarla ilişkilendirilmektedir. Takson teşhisini doğru yapmanız beklenmektedir. Taksonu bilemediğinizde, olabildiğince genel bir taksonla ilişkilendirin; örneğin türü bilmiyorsanız cins ile, cinsi bilmiyorsanız aile ile, aileyi bilmiyorsanız takım ile, vs.
Gönder
Tür Ara
Aradığınız türü bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.